Çanakkale yerleşim alanının yeraltı suyu kalitesinin incelenmesi

Abstract

öz Çanakkale Ovası 'ndaki yeraltı sularından sulama, kullanma ve içme suyu olarak yararlanılmaktadır. Bu nedenle ovadaki yeraltı sularının özelliklerinin araştırılması önem taşır. Bu çalışmada Çanakkale Ovası'ndaki yeraltı sularının özellilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ovadaki yeraltı sularından belirli dönemlerde 32 lokasyondan su örnekleri alınmıştır. Bu su örneklerindeki major anyon-katyonlar (Na, K, Ca, Mg, SO4, HCO3, C03, Cl) ve iz elementler (Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Pb, Rb, Sr, V, Zn) ölçülmüştür. Analiz sonuçları TS266 (1997) ve USEPA (2004) içme suyu standartları ile karşılaştırılmıştır. Ovadaki sularda özellikle mangan miktarı yüksektir. Bu durumun, ovanın doğusunda bulunan volkanik kayalardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Çalışma alanı içinde yeralan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Terzioğlu Kampüsü'ndeki yeraltı sularının SO4'ca zengin CaCl'lü sular fasiyesinde olduğu belirlenmiştir. Çanakkale Ovası'ndaki yeraltı sulan karışık sular fasiyesindedir. Bu durumun muhtemel nedeni, Terzioğlu Kampüsü'ndeki suların tortul kayaçlardan gelmesine karşın, ovadaki suların alüvyondan gelmesi ve ovanın batı kesiminde gözlenen deniz suyu girişiminin ovadaki yeraltı sularının bileşimini etkilemesidir. Çalışma alanı içinde bulunan Çanakkale Katı Atık Depolama Alanı'nın kuzeybatısından alınan su örneklerinde Arsenik (As) miktarının TS266 (1997) ve USEPA (2004) içme suyu standartlarına göre maksimum kabul edilebilir seviyenin üstünde olduğu görülmüştür. Anahtar kelimeler: Çanakkale, yeraltı suyu kirliliği, iz element, deniz suyu girişimi

ABSTRACT The groundwater of the Çanakkale Plain is used for irrigation, drinking and daily usage; therefore, exploration determining the properties of groundwater in the plain is essential. This study proposes to detennine the qualities of the groundvvater of the Çanakkale Plain. Water samples were taken firom 32 locations at particular periods from the plain's groundvvater. These samples were analyzed for the presence of majör anion- cation (Na, K, Ca, Mg, SO4, HCO3, CO3, Cl) and trace elements (Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Pb, Rb, Sr, V, Zn). The analysis results were compared to the TS266 and USEPA drinking water standards. The concentration of Manganese (Mn) in the plain's groundwater is particularly high. The probable source of this Mn is volcanic rock found in the east part of the plain. Çanakkale Onsekiz Mart University's Terzioğlu Campus's groundvvater, which is found /vithin the boundaries of the study area was detennined to be in CaCl facies with high sulphate (804). The groundvvater of the Çanakkale Plain is placed mixed facies. A probable explanation of this situation, can be found in a seawater intrusion phenomenon and groundvvater flovving into sedimentary rocks and alluvium. A waste disposal site located in the study area was examined for the purpose of determining the concentration of the toxic elements. Arsenic (As) concentrations in the water samples were found to be high relative to the acceptable maximum contaminant levels according to the TS266 (1997) and USEPA (2004) drinking water standards. Keywords: Çanakkale, groundvvater contamination, trace element, seawater intrusion II