Deliktaş (Kangal-Sivas) yöresindeki mesozoyik yaşlı sedimanların stratigrafik özellikleri

Abstract

Bu çalışmada, Sivas ilinin yaklaşık 55 km güneydoğusunda bulunan Deliktaş Köyü (Kangal-Sivas) yöresinde yüzeyienen Mesozoyik yaşlı karbonatların ayrıntılı jeolojik incelemeleri yapılarak, bölgede yüzeyienen istifin yaşı konusunda yeni veriler elde edilmiş ve bölgesel stratigrafinin eksiklerinin giderilmesine katkı sağlanmıştır. Çalışma alanının temelini oluşturan karbonatlar için farklı yaşlar önerilmiştir. Bu çalışmada ise inceleme alanında, Felfan Dağı'nda yüzeyienen platform türü karbonatlardan oluşan Munzur Kireçtaşı ayrıntılı olarak çalışılmış ve alınan ölçülü stratigrafik kesitlerde birime yaş verebilecek fosiller (Aulotortus sinuosus sinuosus, Auloconus permodiscoides, Aulotortus communis, Aulotortus gr. Sinuosus,Gandinella ? sp., Trochammina alpha ?, Duostomina sp., Arena vidalina sp., Aulotortus sp., Diplotremina sp., Duostominidae, Trochammina jaunensis ?, `Ammobaculites` sp., Triasina ?? sp.) saptanmış ve birimin Üst Triyas yaşlı düzeyler kapsadığı ortaya konulmuştur. Munzur Kireçtaşları üzerine başlangıçta olistostromal düzeyler kapsayan bir birim olan Kretase yaşlı Yeşiltaş Yayla Karışığı sedimanter tektonik dokanakla (Çekim kayması dokanağı) gelirken, Kretase yaşlı Güneş Ofiyoliti ise karışığa Kuzeyden güneye doğru gelişen bir bindirme ile yer almaktadır. Temel konumunda olan bu birimlerin üzerine açılı uyumsuzlukla Oligosen-Alt Miyosen yaşlı orta-kalın tabakalı kumtaşlarından oluşan Altınyayla formasyonu gelir. Bu birimin üzerinde uyumlu olarak gri renkli gevşek çimentolu bol makro fosilli karbonatlı kumtaşı ile başlayarak üste doğru kumlu kireçtaşı, gölsel Lamellibranch ve gastropoda kavkıları içeren.yeşilimsi gri renkli kumtaşı ara katkılı marn, kahverengimsi sarı renkli travertenimsi kiteçtaşı ile ince katmanlı kireçtaşından oluşan Alt-Orta Miyosen yaşlı Kulmaçdağı formasyonu yer alır. Polijenik çakıllardan oluşan Pliyo-Quvaterner yaşlı Örenlice formasyonu ise açılı uyumsuzlukla Kulmaçdağı formasyonu üzerinde yer alır. İnceleme alanının en genç birimi, Kuvaterner yaşlı alüvyonlardır. İnceleme alanında Kuzeye dalımlı paleotektoniğe ait bindirme fayları ve Çekim kaymasını karekterize eden yapılar gelişmiştir. Geçiş döneminde ise yaklaşık Kuzeydoğu - Güneybatı doğrultulu kıvrım eksenleri oluşmuştur. Neotektonik ise yaklaşık Kuzey-Güney doğrultulu sıkışma güdümünde gelişmiş sağ yönlü doğrultu atımlı faylar ile gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Triyas, Stratigrafi, Deliktaş, Sivas, Türkiye

In this work, Mesozoyik old carbonate rocks, surfacing Deliktaf village zone which is about 55 km Southeast of Sivas, have been studied as geologic investigation in details, and it has been determined the new datum about sequences age surfacing in the zone and it has been provided to be lightened of regional stratigraphy. Previously for the carbonates which occur the basis of working area, it had been suggested different ages from each other. In this work in investigation region the platform sort carbonates surfacing in Felfan Mountain. Munzur Kireçtaşı, which occur from carbonates, is illustrated in details and taking fossils (Aulotortus sinuosus sinuosus, Auloconus permodiscoides, Aulotortus communis, Aulotortus gr. Illsinuosus, Gandînella ? sp., Trochammina alpına ?, Duostomina sp., Arena vidalina sp., Aulotortus sp., Diplotremina sp., Duostominidae, Trochammina jaunensis ?, `Ammobaculites` sp., Triasina ?? sp) which can give age the unit in measured stratigrapic sections, are determined and also Upper Triassic old carbonates are exsisted in the unit. While Cretaceous, which is a unit including Olistostromal levels in the beginning on Munzur Kireçtaşı, is coming with old Yeşiltaş Yayla Karışığı Sedimentary Tectonic Contact; Cretaceous old Güneş Ophiyolite has loaded to melange. Straight from north to south. Altinyayia formation, which occur from Oligocene-Lover Miocene old middle thick bedding sandstone with angular discordance on these units which are in basis location, comes. On this unit, Lover- Middle Miocene old Kulmaçdağı formation, which is found thin bedding limestone on upper level beginning with carbonate cementation sandstone and as harmonious lacustring limestone, is located. Kulmaçdağı Formation is overlain as discordance by Upper Pliocene-Quaternary old Orenlice formation which occur from gravel. The youngest unit of working area is Quaternary old alluvial. In investigation area, thrusts and sedimentary tectonic contact was occured with the Palaeotectonism. In transitive period NE-SW direction folds were occured. With the neotectonism strike slept faults were occurred with N-S direction compression.Key Words: Triassic, Stratigraphy, Deliktaş, Sivas, Turkey