Batı Marmara`da kum midyesinin (Chamelea gallina Linnaeus 1758) büyümesi, üremesi ve stok tahmini üzerine bir çalışma

Abstract

Batı Marmara Denizi'nde Gelibolu Çankaya kıyılarında Ekim2003-Eylûl2004 tarihleri arasında 0-10 m derinliklerde yapılan örneklemeler sonucunda C.gallina'nın aylık uzunluk ortalamaları Ekim' de 26,5 mm, Kasım' da 24,8 mm, Aralık'ta 29,0 mm, Ocak 'ta 29,0 mm, Mart'ta 28,6 mm, Nisan'da 27,9 mm, Mayıs'ta 19,3 mm, Haziran'da 25,6 mm, Ağustos'ta 26,6 mm ve Eylül'de 24,7 mm olarak ölçülmüştür. Araştırmada, en küçük yükseklik değeri 10 mm, en büyük değer ise 35 mm olarak tespit edilmiştir. En çok görülen yükseklik frekansının %73,6 ile 20-30 mm arasındaki bireylere ait olduğu saptanmıştır. Total ağırlıkları incelendiğinde ise en küçük değer 1,15 g, en yüksek değer ise 22,16 g olarak tespit edilmiştir. En yoğun görülen toplam ağırlık dağılımı 1-7 g arasında olmaktadır (% 66). Tüm örneklerin ortalama uzunluk değeri 26,191 mm, ortalama yükseklik değeri 23,447 mm ve ortalama total ağırlık değeri 6,538 g olarak bulunmuştur. İncelenen C.gallina'ların en sık rastlanan yükseklik sınıf aralığı % 8,5 ile 26 mm, % 8,4 ile 24 mm ve % 8,1 lik oran ile 25 ve 27 mm uzunluk değerleridir. CgaUina'ma. uzunluk - ağırlık ilişkisi incelendiğinde W=0,0005 * L2-8921 denklemi elde edilmiştir. Bu çalışmada, C.gallina'nın 'uzunluk-yükseklik', 'uzunluk-kalınlık' ve 'total ağırlık- et ağırlığı` değerleri arasındaki ilişkilerin doğru orantılı olduğu ancak 'uzunluk- total ağırlık' ve 'uzunluk-et ağırlığı' değerleri arasında ise doğrusal ilişkiden farklı olarak üssel bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Regresyon analizi yapılan değişkenlerin arasındaki ilişkinin yönünü ve gücünü tespit için korelasyon analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda tüm değişkenler arasında korelasyon katsayılarının 0,5-1,0 arasında olduğu belirlenmiştir. Bu veriler C.ga/Zma'nın tüm biyometrik değişkenleri arasında pozitif ve kuvvetli bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yaş tespiti, dış yüzey büyüme halkaları sorunsuz olarak sayılabilen 127 birey üzerinde yapılmıştır. Gelişimin ilk çizgisinde (birinci yaş) ortalama uzunluk 13,25 mm, ikinci yaşta 22,24 mm, üçüncü yaşta 25,52 mm olarak tespit edilmiştir. En büyük yaş grubu 7 olarak (uzunluk 38 mm) belirlenmiştir, von Bertalanffy büyüme parametreleri Loo= 43,80 mm, K= 0,214, to = -1,194 yıl olarak hesaplanmıştır. Yaş halkalarının görüldüğü ortalama uzunluklar ile von Bertalanfyy büyüme denkleminden hesaplanmış uzunluklar arasındaki farkın çok küçük olduğu görülmüştür. 41Gelibolu-Çankaya kıyılarında örneklenen C. gallina bireylerinin gonadlannda ilk olgunlaşma belirtileri Mayıs ayında görülmüştür. Bu dönemde, gonadlardaki yumurtalar oldukça küçük ve seyrek dağılım göstermiştir. Haziran örneklerinde ise gonadlann çoğunluğunda olgun sperm ve yumurtaların olduğu belirlenmiştir. Ağustos ayı örneklerinde bireylerin yumurtladıkları ve gonadlann küçüldüğü tespit edilmiştir. Gelibolu-Çankaya kıyısında 0-10 m derinliklerde aylık periyotlarda dreç çekimleri sonucunda Cgallina'ma. toplam biyokütlesi 3 13.7 ton olarak bulunmuştur. Bu dönemde, ortalama birim av 125.1 kg/h olarak hesaplanırken, en düşük birim av (3.07 kg/h) Ocak 2004 tarihinde, en yüksek (247.3 kg/h) Ağustos 2004 tarihinde elde edilmiştir. 42

The samples of C. gallina were captured 0-10 m of depth between October 2003 and September 2004 on Gelibohi-Cankaya coast, Marmara Sea. The mean lenght of C.gallina was measured 26,5 mm on October, 24,8 mm on November, 29,0 on December, 29,0 on January, 28,6 mm on March, 27,9 mm on April, 19,3 mm on May, 25,6 mm on June, 26,6 mm on August and 24,7 mm on September, respectively. The maximum and minimum height values were determinated as 10 mm and 35 mm, respectively. The maximum height frequency of individuals was % 73,6 with 20-30 mm. The total weight of C.gallina individuals ranged from 1,15 g to 22,16 g. Maximum density of total weight distribution were between 1 and 7 g. Mean height, weight, lenght of all samples values were 26,191 mm, 6,538 g, 23,447 mm, respectively. The height classes occurred the most frequent were % 8,5 with 26 mm, % 8,4 with 24 mm and % 8,1 witii 25 and 27 mm. The length-weight relationship of C.gallina was estimated as W=0,0005 * L2-8921. In this study, height-lenght, height-thickness and total weight-meat weight relationships were determinated as linear but, lenght-total weight and lenght-meat weight relationships were non-linear. Correlation analysis was constracted for established direction and strenght of the relationships between variables made regression analysis. Correlation values were determinated between 0,5 and 1,0. This data was showed that the relationships between biological parameters of C.gallina were positive and strong. Age was determined using 127 individuals which the surface shell rings read easly. Average length values of individuals in each groups were 13,25 mm in age group I, 22,24 mm in age group JJ, 25,52 mm in age group III, respectively. The maximum age group was VTJ (38 mm). Von Bertalanffy growth parameters of C.gallina was calculated L»= 43,80 mm, K= 0,214, to = -1,194 year. There was a little difference between observed and calculated.mean lengths. 43First gonadal maturity in the samples collected from Gelibolu-Çankaya coast. occurred on May. In this period, there was small eggs in the gonads and it was distributed seldomly. On June, mature sperm and eggs in the gonads were determined. On August, spawned and small gonads were determined. Biomass of C.gallina on Gelibolu-Çankaya coast between 3 and 10 m of depth was found 313,7 (±120) tones. In this period, average unit catch was calculated 125,1 kg/h, the lowest unit catch was (3,07 kg/h) on January 2004 and the highest unit catch was on August 2004. 44