Çelik ve çil döküm malzemelerin ısıl işleminde sıcaklık ve zamanın malzeme özelliklerine etkisi

Abstract

uı ÖZET Yüksek Lisans Tezi ÇELİK VE ÇİL DÖKÜM MALZEMELERİN ISIL İŞLEMİNDE SICAKLIK VE ZAMANIN MALZEME ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Mahir KUZUCU Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Burhan SELÇUK Bu çalışmada çelik ve çil dökümde ıslah etme işlemi sonucunda ne gibi mekanik özelliklerin ortaya çıkacağının deneysel çalışması fabrika ve laboratuvar ortamlarında ele alındı. Mühendislik uygulamalarında amaç malzeme optimumuna verilen önemi artırmak, kaliteyi ve ekonomiyi bir arada sunabilmektir. Isıl işlem çeliğin ve diğer metalik malzemelerin alaşımlarının yapı ve mekanik özelliklerini belirleyen önemli proseslerden biridir. Hem malzeme, hem de işçilik harcanarak neredeyse kullanım noktasına gelen bir ürünün kaderini ısıl işlem belirlemektedir. Bu nedenle de ısıl işlem aşamasında çok dikkatli davranmak ve özen göstermek gerekmektedir. Bu çalışmada söz konusu olan çelik ve çil döküm malzemelere uygulanan ıslah etme işlemi ile, malzeme özelliklerinin iyileştirilebilirliğinin araştırması yapıldı. Sonuç olarak çelik ve çil döküm malzemelere değişik sıcaklık ve zamanlarda uygulanan ıslah işleminin malzemenin iç yapısının ince ve küçük taneli olmasını sağladığı mikro yapı fotoğraflarından, kırılma tokluğunu, çekme dayanımını ve sertliğini değiştirdiği yapılan deneylerden anlaşılmıştır. ANAHTAR KELİMELER; Çil döküm / Islah etme

IV SUMMARY M. S. Thesis THE EFFECT of TEMPERATURE and TIME on FEATURES of MATERIAL in HEAT TREATMENT of STEEL and CHILLED CAST IRON MATERIALS Mahir KUZUCU Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Mechanical Engineering Supervisor: Yrd. Doç. Dr. Burhan SELÇUK In this research, the experimental work on the mechanical features of steel and chilled cast iron resulted from the quenching and tempering processes is held under the factory and laboratory circumstances. The aim in the engineering applications is to increase the importance given to the material optimum, and to be able to present both the quality and the economy together. Heat treatment is one of the processes which determines the structure and mechanical properties of steel and the alloys of the other metallic materials. The quality of a product, where both material and workmanship had used, is indicated by the heat treatment. Because of this reason it is necessary to pay attention and take care during the heat treatment stage. With the steel and chilled cast iron material which are used in this study, the research is done about the fact that the features of these materials could be made better. Consequently, that the quenching and tempering processes which are applied at different temperatures and times on steel and chilled cast iron materials results the inner structure of the material thin and tiny particled and is observed by means of the microstructure photographs and change in the fracture toughness, tensile strength and hardness by means of experiments. Keywords: Chilled cast iron / quench and temper