Farklı işlemlerle izole edilen bitki özütlerinin antioksidan özelliği ve kromatografik analizleri

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ FARKLI İŞLEMLERLE İZOLE EDİLEN BİTKİ ÖZÜTLERİNİN ANTİOKSÎBAN ÖZELLİĞİ VE KROMATOGMAFİK ANALİZLERİ Nuket KARTAL Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Münevver SÖKMEN Bu çalışmada farklı izolasyon yöntemleriyle elde edilen Ferula orientalis L. ve Satureja hortensis L. özütlerinin serbest radikal temizleme ve antioksidan aktivîteleri araştırıldı. Apolar ve polar özütler elde etmek için altı farklı özütleme yöntemi kullanıldı. Çözücü sistemi olarak hekzan, aseton, metanol-su kullanıldı ve ilgili bitki materyallerinin uçucu yağlan clevenger tipi su buharı damıtma cihazı ile ayrıldı. Serbest radikal temizleme aktivitesini belirlemek için kararlı serbest radikal 2,2 -dipikrilhidrazil (DPPH)'ın metanolik çözeltisi kullanıldı. Antioksidan aktiyite p-karoten- linoleik asit test sisteminde agar difüzyon ve spektrofotometrik yöntemlere göre belirlendi Ferula orientalis L. ve Satureja hortensis L'nin polar çözücüler kullanılarak hazırlanan özütlerinin güçlü serbest radikal temizleme aktivitesi gösterdiği bulundu. Linoleik asit sisteminde İse çoğunlukla apolar çözücüler ile daha aktif özütler sağlandı. Aktiviteden sorumlu olabilecek bileşikleri belirlemek için özütlerin ince tabaka kromatografisi analizleri yapıldı. Uçucu yağların GC/MS analizi göstermektedir ki, fenolik bileşikler apolar özütlerin ana bileşenlerini oluşturmakta ve aktivite, bu bileşenlerden kaynaklanmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Antioksidan Aktivite, Serbest radikaller, Özütleme Yöntemleri Ferula orientalis L., Satureja hortensis L.

II SUMMARY MSc Thesis ANTIOXIDANT PROPERTIES OF EXTRACTS OBTAINED BY DIFFERENT ISOLATION PROCEDURES AND CHRQMATOGRAFIC ANALYSES Nuket KARTAL Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Chemistry Supervisor: Dr. Münevver SÖKMEN Free radical scavenching activity and antioxidant activity of the extracts of Ferula orientalis L. and Satureja hortensis L. obtained by different isolation procedures have been investigated. Six different extraction procedure was employed to obtain nonpolar and polar extracts. Hexan, aceton, methanol-water were used as solvent systems and essential oils of the corresponding plant material were isolated by a clevenger type hydrodistilation apparatus. Methanolic solution of the stable free radical 2,2'-cüpicrylhydrazyl (DPPH`) were used to determine the free radical scavenching activity. The antioxidant activity was determined according to p-caroten-linoleic acid test system employing agar diffusion and spectrophotometric methods. F. orientalis and S. hortensis exhibited strong free radical scavenching activity with the extracts prepared using polar solvents in DPPH assay. In the case of linoleic acid system, mainly nonpolar solvents were provided more active extracts. Thin layer chromatographic analyses of the extracts were carried to determine the components that might be responsible from the activity. GC/MS analysis of the essential oils reveal that phenolic components were the main constituents of the nonpolar extracts and responsible from the activity. KEY WORDS: Antioksidant Activity, Free Radicals, Extraction Methods, F.orientalis L., S. hortensis L.