Türkiye`deki Aphanius nardo, 1897 (Pisces:Cyprinodontidae) tür ve alttürlerinin genetik varyasyonu

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi Türkiye'deki Aphanius Nardo, 1897 (Pisces:CYPRİNODONTİDAE) Tür ve Alttürlerinin Genetik Varyasyonu Nilgün TATAR Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Fevzi BARDAKÇI Bu güne kadar, Aphanius (Pisces: Cyprinodontidae) cinsinin sınıflandırması temelde, renk - desen, pullanma durumu ve konik dişlerin varlığı gibi morfolojik karakterlere göre yapılmıştır. Bu gibi morfolojik karakterlerin taksonomik değeri ve genetik temeli halen tartışmalıdır. Bu yüzden, Türkiye'deki Aphanius türlerinin mevcut sınıflandırmasının, moleküler genetik verilerle de desteklenmesi gerekir. Bu çalışma, rasgele arttırılmış polimorfik DNA (RAPD) markırlan kullanarak, daha önce tanımlanan Türkiye Aphanius cinsinin tür ve alttürlerini temsil eden populasyonların, populasyon içi ve populasyonlar arası genetik ilişkisini belirlemek için yapıldı. Toplam altı rasgele primer, sekiz Aphanius populasyonunun DNA'sını amplifiye etmek için kullanıldı. BuIV primerler, 54 lokusdan amplifikasyon ürünü verdi. RAPD bant kalıplarının karşılaştırılması, Aphanius tür ve alttür populasyonları arasında büyük miktarda genetik polimorfizmi ortaya çıkardı. Sonuçta, populasyon içinde nispeten düşük derecede genetik varyasyon görüldü. Toplam genetik varyasyonun hesaplanması, A. danfordii (Boulenger) olarak isimlendirilen Karpuzatan (Kayseri, İç Anadolu) populasyonu hariç, Aphanius tür ve alttürlerinin mevcut sınıflandırması ile uyumlu olduğunu gösterdi. Karpuzatan populasyonu, İç Anadolu'dan toplanan A. anatoliae anatoliae (Leidenfrost) alttürleriyle daha yakın bir genetik benzerlik gösterdi. Ayrıca, tür ve alttürlerin filogenetik ilişkilerinin belirlenmesi için tutumluluk analizi yapıldı. Filogenetik analiz sonuçlan, A. danfordii 'nin Sakarya populasyonunun atasal stoğa en yakın tür olduğu ve diğer taksonların buradan evrimleştiğini gösterdi. RAPD metoduyla elde edilen verinin, Aphanius tür ve alttürlerini ayırt etmede ve filogenetik ilişkilerini belirlemede hızlı ve güvenilir şekilde kullanılabileceği sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler: Aphanius, RAPD, Filogeni, DNA

SUMMARY MsC Thesis Genetic Variation of Species and Subspecies of the Genus Aphonias Nardo, 1897 (Pisces: Cyprinodontidae) in Turkey Nilgiin TATAR Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology Supervisor: Doç. Dr. Fevzi BARDAKÇI To date, classification of Aphanius (Pisces: Cyprinodontidae) genus is mainly based on their morphological characteristics, such as color patterns, scalation and presence of conical teeth. Taxonomic value and the genetic basis of such morphological characteristics are still debatable. Therefore, the present classification of Turkish Aphanius needs to be confirmed by molecular genetic data. The present study is set to determine the genetic relationships within- and between-populations of Turkish Aphanius representing species and subspecies described earlier, using random amplified polymorphic DNA (RAPD) markers. A total of six random primers were used for DNA amplification from eight populations of Aphanius. These primers produced amplification products from 54 loci. Comparisons of RAPD fingerprints revealed a great amount of genetic polymorphisms between species and subspecies of Aphanius populations butVI relatively lower level of variation within populations. Estimation of overall genetic variation has shown an agreement with the present classification of Aphanius species and subspecies except Karpuzatan (Kayseri, Central Anatolia) population named as A. danfordii (Boulenger). Karpuzatan population showed a closer genetic relationship with A. anatoliae anatoliae (Leidenfrost) subspecies collected from Central Anatolia. Additionally, a parsimony analysis is performed in order to understand phylogenetic relationships of the taxa studied. The results of phylogenetic analysis revealed that A. danfordii population of Sakarya is closest to the ancestral stock and the other populations evolved from it. It has been concluded that RAPD assay is a rapid and reliable approach for discrimination between species and subspecies and for determining phylogenetic relationships amongst them. Key Words: Aphanius, RAPD, Phytogeny, DNA te yükseköğretim Krarof