Termik santrallerde kömür fiyatlarının analizi ve fiyatlandırma modellerinin geliştirilmesi

Abstract

11 ÖZET Doktora Tezi TERMİK SANTRALLERDE KÖMÜR FİYATLARININ ANALİZİ ve FİYATLANDIRMA MODELLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Sermin ELEVLİ Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Ahmet DEMİRCİ Bu çalışmada, Türkiye'de kömür fiyatlandırması hususunda mevcut olan yasal boşluğa binaen, bir kömür fiyatlandırma modelinin oluşturulması amaçlanmıştır. Bunun için ülkemizin bazı termik santrallerine ait veriler incelemeye alınmış olup, fiyatlandırma hususunda belirli bir sistematik olup olmadığı analiz edilmiştir. Analiz sonuçlan, termik santrallerin münferit bazda ele alınması durumunda, fiyat ile ilgili olması beklenen parametreler (elektrik fiyatı, doğalgaz fiyatı, motorin fiyatı, nem içeriği, kül içeriği, kükürt içeriği, kalorifik değer ve tüketim miktarı) arasında elektrik fiyatı dışında anlamlı ilişkilerin ortaya çıkmadığını göstermiştir. Buna rağmen, termik santrallerin tümünü ele alan paçal bir yaklaşım sonucunda, kömür fiyatı ile elektrik fiyatı, kül içeriği ve kalorifik değer arasında beklenen yönde ilişkileri ortaya koyan bir hedonic fiyatlandırma modeli elde edilmiştir. Ancak mevcut verilere dayanan böyle bir modelin düşük kömür fiyatlarından ötürü kömür madenciliğinin gelişmesine beklenen katkıyı yapamayacağı gerçeğine binaen, yeni bir fiyatlandırma modeli oluşturulmaya çalışılmıştır. Oluşturulan modelde; kalorifik değer, elektrik fiyatı ve cezalan (kül ve kükürt içeriği kaynaklı maliyetler, kömür hazırlama maliyeti vs.) dahil eden bir yaklaşım söz konusudur. Ortaya çıkan model, kömür madencileri ve termikm santraller arasında yapılan sözleşmelerde rahatlıkla kullanılabilecek bir nitelik taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Kömür Fiyatları, Elektrik Fiyatları, Termik Santraller, Fiyatlandırma Yöntemleri, Hedonic Fiyatlandırma Yöntemi

IV ABSTRACT Ph. D. Thesis ANALYSIS of COAL PRICES in THERMAL PLANTS and DEVELOPMENT of PRICING MODELS Sermin ELEVLİ Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Mining Engineering Supervisor: Prof. Dr. Ahmet DEMİRCİ The aim of this study is to develop a coal-pricing model since there is no accepted model to determine coal price in Turkey. In order to reach at this aim, coal related data of the thermal power plants have been gathered and whether coal price of these plants is determined systematically or not has been analyzed. Two approaches were utilized to analyze these data. The first approach was to analyze each plant individually and the second approach was to mix all data and consider all the plants as one plant. The results of first approach have shown that there is no meaningful relation between coal price and parameters (electricity price, natural gas price, diesel price, ash content of coal, sulphur content of coal, calorific value and coal consumption) which are expected to have relation with coal price. A hedonic pricing model, which indicates a relation between coal price and electricity price, calorific value and ash content, is found as a result of the second approach. However it is clear that this model will not contribute to expansion of coal mining industry since it is based on the current low coal prices. Therefore, a new coal pricing model is proposed. The proposed model takes into account calorific value, electricity price and related penalties (additional cost dueto ash and sulphur content, coal preparation cost, etc.). This model may be used to determine coal price during the negotiations between coal producer and buyers. Key Words: Coal price, electricity price, thermal power plants, pricing methods, hedonic pricing model