Değişik katkı maddeleri ile jips ürünlerinden tuğla üretilebilirliğinin araştırılması

Abstract

ÖZET Değişik Katkı Maddeleri ile Jips Ürünlerinden Tuğla Üretilebilirliğinin Araştırılması Semih KAYA Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Salih YÜKSEK Barınma ihtiyacı günümüz dünyasında ihtiyaçların artması ile büyük bir problem oluşturmaktadır. Günümüzde inşaat sektöründe yaygın olarak kullanılan malzeme pişmiş kil tuğlalardır. Pişmiş kil tuğlaların yapımında önemli miktarlarda yakıt kullanılır. Bunun yanı sıra kil tuğlaların imalatında mevcut kil yataklarının azalması ve işletilmeleri şurasında mevcut olan çevre problemleri, sektörü yeni arayışlar içerisine itmektedir. Kil tuğlaların bu dezavantajları göz önünde bulundurulmuş ve uçucu kül gibi endüstriyel atıklardan faydalanılarak mevcut tuğlaların yerini alabileceği düşünülen Uçucu kül, kireç ile doğada özellikle Sivas bölgesinde çok ve yaygın olarak bulunan Jips'ten üretilen sade alçı karışımlarından tuğla üretimi üzerine bir araştırma çalışmasına girişilmiştir. Bu amaçla öncelikle geniş bir literatür taraması yapılarak değişik tuğla ve hammaddeleri ile jips bazlı tuğla üretimi konusundaki çalışmalar derlenmiştir. Kangal termik santrali atığı olan baca külü ile diğer malzemeler laboratuara getirilerek değişik oranlarda karışımlar oluşturulmuştur. Oluşturulan bu karışımlar 160x40x40mm boyutlarındaki kalıplara dökülerek jips bazlı tuğla numuneleri hazırlanmıştır. Elde edilen numuneler sırasıyla 15, 30, 45 ve 60 gün oda sıcaklığında bekletildikten sonra kurumuş numuneler, standartlarda belirtilen deneylere tabi tutularak, basınç mukavemeti, kırılma mukavemeti, yoğunluk, su emme ve yüzey sertliği gibi özellikleri belirlenmiştir. Deneysel sonuçlara göre, tüm numunelerin basınç dayanımlarının 45 günlük bekleme IIIsüresine kadar arttığı daha sonra sabit kaldığı gözlemlenmiştir. En yüksek dayanımı (113.8kg/cm2) D-17 nolu karışım göstermiştir. D-15, D-16 ve D-17 karışımlarına katılan `melment flO` ticari adlı kimyasal maddenin bu numunelerin basınç dayanımlarım arttırdığı aynı zamanda porozite oranlarını düşürdüğü gözlemlenmiştir. Deneyler sonucu elde edilen diğer veriler tablo ve grafikleri çizilerek sonuçlan yorumlanmıştır. Buna göre değişik karışımlarla oluşturulan jips bazlı tuğlaların teknolojik ve ekonomik olarak üretimi başlangıç olarak olumlu sonuçlar vermiştir. Keywords: Jips, Uçucu Kül, Tuğla, Melment FlO, Sıca iv

ABSTRACT M. Sc. Thesis Investigation of Production of Bricks From Gypsum Products Bye Different Additive Materials Semih KAYA Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Mine Engineering Supervisor: Yrd. Doç. Dr. Salih YÜKSEK The necessity of housing is an important problem for the world. Nowadays, the most commonly used material in construction sector is fired clay bricks. Great amounts of fuel are used in the production of fired clay bricks. In addition, the decrease in available clay deposite and some environmental problems during its process force the sector to find new way of searching. In this study, considering these disadvantages of clay bricks it is intended to produce a new brick made of different materials such as fly ash, lime and gypsum products that is widely available especially around Sivas. For this purpase, a wide literature survey were performed on the subject of brick production based on gypsum with different bricks and raw material. Different rate of mixtures were prepared bye using fly ash, outcomes of Kangal thermal santral, and other materials in the laboratory. Gypsum based brick samples were prepared bye putting these mixtures into 160x160x40mm of boxes. After keeping thse samples in room temperature for 15, 30, 45 and 60 days, dried samples were tested according to standards to identify compressive strength, crushing strength, porosity, density and surface hardness. According to experimental results, it was observed that the compressive strength of all samples increased until 45 days and remained constant after 45 days. D-17 numbered mixture showed the highest compressive strength( 113.8 kg/cm2). It was observed that the chemical material `melment flO` used in D-15, D-16 and D-17 numbered mixtures increasedthe compressive strength and decreased the porosity of these samples. Other findings obtained from the experiments were evaluated bye drawing tables and graphs. This work show that gypsum based bricks can be produced technical and economically. Keywords: Gypsum, Fly Ash, Brick, Melment F10, Sica VI