Karakoç mafik kompleksi`nin (GB Yıldızeli, Sivas) mineralojik-petrografik ve jeokimyasal özellikleri

Abstract

VI ÖZET Yüksek Lisans Tezi KARAKOÇ MAFİK KOMPLEKSİ' NİN (GB YILDIZELİ, SİVAS) MİNERALOJİK-PETROGRAFİK VE JEOKİMYASAL ÖZELLİKLERİ İrfan SAKAR Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Yrd.Doç.Dr.Nazmi OTLU Karakoç Köyü' nün (Güney Yıldızeli, Sivas) yaklaşık 500 m güneyinden yer alan inceleme alanı, Kırşehir Bloğu' nun kuzeydoğusunda yer almaktadır. Kırşehir Bloğu, güneyde Torid ve kuzeyde Pontid kuşağı arasında sıkışmış olan Anatolid Platformu' nun kabuksal bir elemanı olarak düşünülmektedir. Orta Anadolu' nun iyi incelenmiş ana jeolojik çatısı, Kırşehir Bloğu' nun Mesozoyik öncesi kabuksal metasedimentleri (Geç Kretase' de metamorfizmaya uğramış), Orta Anadolu Ofiyolitleri, Geç Kretase - Erken tersiyer yaşlı çarpışma ile ilişkili granitoyidler ve fay kontrollü basenlerde gelişen Geç Paleosen - Erken Eosen' den Oligo-Miyosen, Miyo-Pliyosen örtü sedimentleridir. Bu jeolojik yapı içindeki ultramafik kayaçlar, kabuksal metasedimentleri kesen 1-5 m kalınlığında ve yaklaşık D-B uzanımlı damar tipi kayaçlardır. Bu mafik damarlar, stratigrafik veriler ışığında Geç Kretase sonrasında yerleşmiştir. Mafik damarlarda ve örtü birimlerinde her hangi bir radyometrik yaş tayini bulunmamamktadır. Karakoç Köyü (Güney Yıldızeli, Sivas) yöresinde mostra veren mafik damar kayaçlan, jeolojik istif ve mineralojik-petrografik ve jeokimyasal karakteristikleri bakımından Karakoç Mafik Plütonikleri olarak adlanmıştır. Bu mafik damar kayaçlan, Kabuksal metasedimetlerden Fındıcak Metamorfiti ve Kadıköy Metakarbonatı' nı kesmektedir. Karakoç Mafik Plütonikleri, yapısal ve minaralojik özellikleri itibariyle mafik intrüzifler ve ultramafikler olarak ayrılmıştır. Mafik plütonik kayaçlarda yaygın olarak kontakt metasomatizma ve asimilasyon verileri gözlenmektedir. Bu kayaçlar, çarpışma sonrası dönemde, levha içi granitoyid yerleşimi ile gelişmiş, hem alkali, hemde subalkali özellik sunan, toleyitik ve kalkalkali karakterlidir. Bu çalışma ile yapılan detaylı mineralojik-petrografik ve jeokimyasal inceleme sonucunda, Karakoç Mafik Plütonikleri' nin levha içi ve gerilmeye bağlı olarak oluşmuş mafik magmatik kayaçlar olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Mafik intrüzifler, ultramafikler, mineraloji-petrografi, tüm kayaç jeokimyası, metasomatizma, Karakoç (G Yıldızeli, Sivas), Orta Anadolu

VII ABSTRACT Ms Thesis MINERALOGICAL - PETROGRAPHICAL AND GEOCHEMICAL FEATURES OF KARAKOÇ MAFIC COMPLEX (SW YILDIZELİ, SİVAS) İrfan SAKAR Cumhuriyet University Institut of Applied and Natural Sciences Geological Engineering Department Supervisor: Ass. Prof.Dr.Nazmi OTLU The study area is located to northeastern part of Kırşehir block, some 500 m away from the south of Karakoç village, S Yıldızeli, Sivas, Central Anatolia,Turkey. The Kırşehir block is considered to be a crustal component of the Anatolide platform which has been squeezed between the Tauride belt in the south and Pontide belt in the north. The main geological framework of the Central Anatolia includes some well-determined tectonostratigraphic units such as pre-Mesozoic crustal metasediments of the Kırşehir block (last metamorphism age is of Late Cretaceous), Late Cretaceous Central Anatolian Ophiolite, Late Cretaceous to Early Tertiary collision-related granitoids, and Late Palaeocene to Early Eocene through Oligo-Miocene to Mio-Pliocene cover sediments which were deposited in the fault-controlled basins. In this geological context, there are some ultramafic rock exposures which are essentially seen as the E- W trending vein rocks with a thickness ranging from 1 to 5 m. within the crustal metasediments. The only stratigraphic data about these mafic veins is that of being emplaced within the crustal metasediments that making them to have an emplacement age of post-late Cretaceous in stratigraphic succession. There is no any cover deposit on top of these mafic veins and also no any radiometric age determination. This study deals mainly with the geological setting and mineralogical-petrographical and geochemical characteristics of these mafic vein rocks outcropping around Karakaoç village, S Yıldızeli, Sivas region, so- called Karakoç mafic intrusives. These mafic veins are observed to be emplaced in the mode of occurrence of sill within the crustal metasediments consisting of Fındıcak metamorphics and Kadıköy metacarbonate. The Karakoç mafic intrusives are composod mainly of mafic intrusives and ultramafics on the basis of textural and mineralogical composition underv the microscopy. There are some extensive contact metasomatism and assimilation events in the Karakoç mafic intrusives. These rocks represent very broad spectrum in terms of whole-rock geochemical composition ranging from alkaline to subalkaline with tholeiitic to calcalkaline trends in a within-plate geodynamics. The geological, mineralogical-petrographical and whole-rock geochemical studies show that the Karakoç mafic intrusives can be suggested to have been solidified from a mantle-derived mafic magma which was generated in an extensional within-plate geodynamics. Key Words: Mafic intrusives, ultramafics, mineralogy-petrography, whole-rock geochemistry, metasomatism, Karakoç S Yıldızeli, Sivas, Central Anatolia.