Ergin olmayan ve ergin Oncorhynchus mykiss`in (Osteichtyes: Salmonidae) karciğer, kas dokusu ve gonatlarının total lipit ve total yağ asidi içeriğinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ ERGİN OLMAYAN VE ERGİN ONCORHYNCHUS MYKISS'W (OSTEICHTHYES: SALMONIDAE) KARACİĞER, KAS DOKUSU VE GONATLARININ TOTAL LİPİT VE TOTAL YAĞ ASİDİ İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİ Salih GÖRGÜN Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman Prof. Dr. M. Ali AKPINAR Bu çalışma ergin ve ergin olmayan Oncorhynchus mykiss eşeylerinin karaciğer, kas ve gonatlarındaki total lipit ve total yağ asit miktarlarındaki değişim ile karaciğer ve kas dokusu yağ asit bileşimlerini araştırmak için tasarlanmıştır. Yağ asit analizleri Gaz Kromatografisi (GC) ile yapılmıştır. Ergin ve ergin olmayan O. mykiss'lerin incelenen dokularında total lipit ve total yağ asidi miktarlarının farklı olduğu bulunmuştur. Ergin ve ergin olmayan balıkların karaciğer yağ asit bileşimleri kalitatif açıdan fark göstermemesine rağmen, kantitatif farkların olduğu gözlenmiştir. Tüm eşeylerin karaciğerlerinde en fazla bulunan yağ asitlerinin, doymuş yağ asitleri formunda (D YA) palmitik asit (C16:0), tek çift bağ içeren yağ asitleri formunda (TÇDmYA) oleik asit (C18:l n-9), n-6 formu aşın doymamış yağ asitlerinde (ADmYA) linoleik asit (C18:2 n-6) ve n-3 formu ADmYA'lerinde dokosaheksaenoik asit (C22:6 n-3) olduğu bulunmuştur. Ergin ve ergin olmayan eşeylerin kas dokusu yağ asit bileşimleri de kalitatif fark göstermemesine rağmen kantitatif farklar göstermiştir. Kas dokusunda en fazla bulunan yağ asitlerinin karaciğerde olduğu gibi DYA'leri ıııformunda C16:0, TÇDmYA'leri formunda Cİ8:1 n-9, n-6 formu ADmYA'lerinde C18:2 n-6 ve n-3 formu ADmYA'lerinde C22:6 n-3 olduğu bulunmuştur. însan sağlığı açısından çok önemli bir parametre olan n-3/n-6 oranının erginleşmemiş balıkların karaciğer ve kas dokularında erginlerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, insanlar tarafından erginleşmemiş balıklan tüketmenin daha sağlıklı olabileceği çıkarsanabilir. Anahtar Kelimeler: Oncorhynchus mykiss, karaciğer, kas, gonad, total lipit, yağ asitleri. iv

SUMMARY MSc THEStS DETERMINATION OF TOTAL LIPID AND TOTAL FATTY ACID CONTENT OF LIVER, MUSCLE TISSUE and GONADS OF MATURE and IMMATURE ONCORHYNCHUS MYKİSS Salih GÖRGÜN Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology Supervisor Prof. Dr. M. Ali AKPINAR This study was designed to examine the variations in the total lipid and total fatty acid contents of mature and immature Oncorhynchus mykiss livers, muscles, and gonads together with fatty acid compositions of liver and muscles. Fatty acid analyses were carried out by Gas Chromatography (GC). The total lipid and total fatty acid amounts were found to be different in the examined tissues of both mature and immature O. mykiss. Although liver fatty acid compositions of mature and immature fishes do not show any qualitative difference, it was observed that there are quantitative differences between them. It was found that fatty acids which are the most abundant in the liver of all sexes are CI 6:0 in saturated form of fatty acids (SFAs), C18:l n-9 in monounsaturated form of fatty acids (MUFAs), C18:2 n-6 in n-6 form poly unsaturated form of fatty acids (PUF As) and C22:6 n-3 in n-3 form ofPUFAs. Although muscle tissue fatty acid composition of mature and immature sexes did not also show qualitative differences in contrast it showed quantitative differences. As found in liver, it was found that fatty acids which are the most vabundant in the muscle tissue are CI 6:0 in form of SFAs, CI 8:1 n-9 in form of MUFAs, C18:2 n-6 in n-6 form of PUFAs and C22:6 n-3 in n-3 form of PUFAs. It was observed that n-3/n-6 ratio which is a very important parameter in terms of human health is higher in the liver and muscle tissues of immature fishes than mature ones. Taking account this situation, it may concluded that it is healthier to consume the immature fishes by human. Key Words: Oncorhynchus mykiss, liver, muscle, gonad, total lipid, fatty acids. VI