Bazı sebzelerin dondurularak muhafazasından önce uygulanan haşlama işleminin kalite özellikleri üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada haşlanmadan doğrudan ve haşlandıktan sonra -18 °C' de dondurularak depolanan brokoli ve mısır örneklerinin fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri sırasıyla 12 ay ve 9 ay süreyle incelenmiştir.Örneklerde yapılan fiziksel ve kimyasal analizler sonuçlarına göre, depolama boyunca tüm brokoli örneklerinin çiçek ve saplarındaki aydınlatma değeri (L*) önemli bir değişim göstermemiştir. Haşlanmadan dondurulmuş brokoli örneklerinin çiçekleri hariç diğer örneklerin a* ve b* değerlerinde de depolama boyunca önemli bir değişim saptanmamıştır. Mısır örneklerinde ise depolama süresince L*, a* ve b* değerlerinde brokoli örneklerine benzer olarak herhangi bir değişim saptanmazken, a* değerinde azalmanın meydana geldiği belirlenmiştir. Brokoli ve mısır örneklerinin tekstürel değişimlerini belirlemek amacıyla yapılan delme kuvveti ölçümleri sonucunda, haşlama işleminin brokoli örneklerinde yumuşamaya neden olduğu; buna karşın mısır örneklerinde yapının sertleşmesine neden olduğu saptanmıştır. Bununla beraber, depolama boyunca haşlanmamış brokoli örneklerinin yapısındaki yumuşamanın, haşlanmış örneklerin yapısındaki yumuşamadan daha fazla olduğu saptanmıştır. Brokoli örneklerinde depolama süresi ve haşlama işleminin kurumadde miktarı üzerine etkisi bulunurken, mısır örneklerinde sadece haşlama işleminin etkisinin olduğu belirlenmiştir. Depolama süresi boyunca brokoli ve mısır örneklerinin protein ve kül miktarında herhangi önemli bir değişiklik olmamıştır. Beklenildiği gibi, Vitamin C miktarında haşlama ile hem brokoli hem de mısır örneklerinde kayıpların meydana geldiği, ancak depolama süresince haşlanmamış örneklerdeki kayıpların haşlanmış örneklerden daha fazla olduğu saptanmıştır. Örneklerde yapılan peroksidaz aktivitesi tayini sonucunda depolama süresince haşlanmış örneklerde çok az rejenerasyon olduğu saptanırken, haşlanmamış örneklerde peroksidaz aktivitesinin hızla arttığı görülmüştür. Mısır örneklerindeki lipoksigenaz aktivitesindeki değişimlerin ise brokoli örneklerindeki peroksidaz aktivitesi değişiminlerine benzer olduğu bulunmuştur.Örneklerde yapılan mikrobiyolojik analizler sonucunda, haşlamanın yapıldığı brokoli ve mısır örneklerinde ısıl işlemin etkisiyle aerobik psikrofil bakteri saptanmamıştır. Haşlanmamış brokoli örneklerinde depolamanın ilk 7 gününde psikrofil bakteri sayısında hızlı bir azalış görülmüştür. Depolamanın 60. günden itibaren haşlanmamış brokoli örneklerindeki psikrofil mikroorganizma sayısı giderek azalmıştır. Ayrıca, haşlanmamış brokoli örneklerinin haşlanmış brokoli örneklerine göre depolama süresince yüksek miktarda küf ve maya içerdiği, depolamanın 90. gününden itibaren her iki brokoli örneğinin de başlangıç maya-küf sayısının önemli derecede azaldığı saptanmıştır. Haşlanmış mısır örneklerinde ise maya-küfe rastlanmazken, haşlanmamış mısır örneklerinin maya-küf sayısında depolama boyunca önemli bir azalma meydana gelmiştir.Yapılan tüketici test sonuçlarına göre; taze mısır, haşlanarak dondurulmuş ve çiğ olarak dondurulmuş mısır örneklerinde tekstür özelliği bakımından önemli bir farklılığın olmadığı, buna karşın renk ve tat&koku (lezzet) bakımından aralarında önemli bir farklılığın olduğu belirlenmiştir.Haşlama işlemi ile ürünün yapısında bulunan enzimler yeterli düzeyde inaktive edilerek, daha sonra meydana gelebilecek olumsuz değişimler engellenir. Bununla beraber haşlama işlemi ile renkte iyileşme ve depolama boyunca rengin daha iyi korunması sağlanır.Sonuç olarak; brokoli ve mısır örneklerinde dondurmadan önce uygulanan haşlamanın gerekli bir ön işlem olduğu, haşlanmış brokoli ve mısır örneklerinin depolama boyunca kalitelerini daha iyi koruduğu belirlenmiştir.

In this study, the physical, chemical and microbiological properties of unblanched and blanched before chilled -18 0C and stored at same temperature broccoli and sweet corn samples were examinated during the 12 and 9 months respectively.According to physical and chemical analysis results, Lightness (L*) value of all the broccoli samples florets and stems did not change significantly during the storage. Significant changes in a* and b* values of the all samples except unblanched broccoli florets were not also observed during the storage. Likewise broccoli samples, it was not determinated the siginificant changes of Lightness (L*) and b* value of the corn samples whereas a decrease in a* values of corn samples was determinated. According to the penetration force measurements to observe textural changes of the broccoli and corn, the blanching step caused softness in the broccoli samples, on the contrary, the blanching step caused hardness in the corn samples. Although, it was observed that the softness of unblanced broccoli samples was more than the blanched broccoli samples during storage. It was observed that the storage time and the blanching step effected on the quantity of solid content of broccoli samples while total solid content of corn samples were effected only by blanching step. Protein and ash contents of all the broccoli and corn samples have not changed significantly during the storage.Due to the blanching step, losses of Vitamin C content in both broccoli and corn samples was occured as expected, however it was observed that the losses of vitamin C-content of the unblanched broccoli and corn samples were more than the blanched samples. Peroxidase enzyme assay showed that the peroxidase activity has increased rapidly in unlablanched corn and broccoli samples during the storage, while less enzyme regeneration occured in blanced samples. It was found that the changes of lipoxigenase enzyme activity of corn samples was similar with the changes of peroxidase activity of broccoli samples.According to the results of microbiological analysis; Aerobic psychrotrophic bacteria was not observed in the blanced broccoli and corn samples depend on blanching effects. A rapid decrease of aerobic psychrotrophic bacteria counts was observed in the unblanched broccoli and corn samples in the first 7 days of storage. Moreover, aerobic psychrotrophic bacteria counts in the unblanched samples decreased gradually after 60th day of storage. On the other side, it was observed that the unblanched samples had higher mould-yeast count than the blanched samples during the storage and mould-yeast count decreased significantly in both broccoli samples in 90th day of storage. It did not found mould-yeast in the blanched corn samples while there was a significant decrease was observed in unblanched corn samples in terms of mould-yeast counts.According to the results of consumer test; it was not observed a significant difference between fresh corn, frozen corn with blanched and frozen raw corn in terms of colour and flavor properties on the contrary, there was a significant difference was observed in texture properties of corn samples.The enzymes in structure of product were made enough inactivity by the blanching process prevents negative changes during the frozen storage. Although, in the blanching process, the colour of product is been getting well and during the storage the colour of product is provided better protection.As a result, it is observed that the blanching before chilling is a necessary step for frozen storage of the broccoli and corn samples, blanched broccoli and corn samples provide its quality better.