Gümüşhacıköy (Amasya) yöresinin stratigrafisi

Abstract

Sunulan çalışmada ağırlıklı olarak Gümüşhacıköy (Amasya) yöresinde yüzeylenen Jura-Kretase yaşlı birimlerin stratigrafisi irdelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, Jura-Kretase stratigrafisinde katların ayrılmasında diğer fosil gruplarından daha duraylı olan Calpionellere yönelik çalışmalar esas alınmıştır. Ayrıca yörede yüzeylenen diğer birimlerin ayrıntılı litolojik, paleontolojik ve sedimantolojik özellikleri belirlenerek yorumlanmış ve bölge stratigrafisine katkı koymaya çaba gösterilmiştir. Bu çerçevede, daha önceki araştırmacılar tarafından tanımlanan Üst Jura-Alt Kretase yaşlı birimler içerisinde saptanan Calpionel türlerinin varlığı bir kez daha vurgulanmıştır.İnceleme alanının temelini Permiyen-Triyas yaşlı, Tokat Grubu, Turhal Metamorfitleri oluşturmaktadır. Yeşilsist fasiyesinde gelişmiş olan bu temel üzerinde Üst Jura-Alt Kretase yaş aralığında çökelmiş Ferhatkaya Formasyonu'na ait kireçtaşları açılı uyumsuzlukla yer almaktadır. Bu kireçtaşlarının üzerinde ise tektonik olarak Üst Kretase yaşlı çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı, marn ardaşımlı kırıntılı kayalar ve çeşitli kökende bloklarla temsil edilen Artova Karışığı'na ait birimler bulunmaktadır. Eosen yaşlı Çekerek Formasyonu'na ait kırıntılı kayalar daha eski birimleri uyumsuzlukla örtmüştür. Bölgenin en genç birimleri ise, diğer birimleri uyumsuz olarak örten Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı Kemerkaş Formasyonu'nun karasal oluşuklarıdır.

In the presented study, mainly Jurassic-Cretaceous stratigraphy of the units around Gümüşhacıköy (Amasya) has been examined. In the frame of this aim, the study of Calpionelles, which are more determinable than the other fossil group for the separation of Jurassic-Cretaceous levels, has been taken into account. In addition, it has been tried to contribute the regional stratigraphy of the region, with the examining the setting and relationship of the other units in detail. With this study, it was also emphasized once more the existence of Calpionelles species, which were determined in the units and determined by the previous researchers.Permian-Triassic Turhal Metamorphics in the Tokat Group, represent the lowermost level of the study area. Upper Jurassic-Lower Cretaceous limestone of the Ferhatkaya formation overlies the Turhal metamorphics in greenschists unconformably. The Artova melange, which is made up of an alternated clastics of conglomerate, sandstones, marl claystone with different kinds of blocks emplaced on the Ferhatkaya formation in the tectonic setting. Eocene clastic rock units of Çekerek formation overlie the older units unconformably. The youngest unit of the region is the Upper Miocene-Pliocene continental deposits of the Kemerkaş formation, which overlie the all units unconformably.