Tahirova ve Sönmez koyunlarında yılda iki kuzulatmanın iki farklı çiftleşme takviminde etkileri

Abstract

Sönmez ve Tahirova ırkı süt koyunları iki farklı takvimde yılda-iki-kuzulatma kapsamında kullanılmışlardır. Koyunlar birinci takvimde 1 Ağustos ve 1 Şubattan başlayarak 30 gün süresince ve ikinci takvimde 1 Eylül ve 1 Marttan başlayarak 30 gün süresince koçlara verilmişlerdir. Sönmez ve Tahirova koyunlarından toplamda 67 koyun kullanılmıştır. Kullanılan modeldeki bağımsız değişkenler mevsim, ırk, çiftleşme takvimi, laktasyon sırası, bir batında doğan kuzu sayısı, doğum tipi, süt test günü ve sezon içi takvim olup, bağımlı değişkenler arasında doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı, koç altı koyun başına sütten kesilen kuzu ağırlığı, süt verimi, süt bileşenleri (yağ, protein, laktoz, yoğunluk, yağsız kuru madde) ve somatik hücre skoru bulunmaktadır. Irklar arasında verim özelikleri açısından önemli farklılıklar doğmuştur. Sönmez ırkı koyunların süt verimleri ve koyun başına sütten kesilen kuzularının toplam ağırlıkları Tahirova ırkına göre istatistiki olarak önemli derecede fazla bulunmuştur. Tahirova koyunlarının sütte yağ oranının Sönmez ırkına göre yüksek olduğu bulunmuştur. Sonbahar sezonunda çiftleşen koyunların süt verimlerinin ve süt bileşenlerinin ilkbaharda çiftleşenlere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Genel olarak sonbahar çiftleşmelerinin daha olumlu sonuçlar verdiği, bununla beraber sonbahar çiftleşmesi ile gebe kalmayan hayvanların ilkbahar çiftleşmesi ile gebe kalmalarının sağlanabileceği ve yıl boyu kuzu ve süt elde edilebileceği, ve sürünün yıl boyu aktif olmasının sağlanabileceği gözlenmiştir.

Sönmez and Tahirova sheep were evaluated under two different twice-a-year breeding schedules. Ewes were exposed for 30 d starting on August 1 and February 1 for schedule I, and on September 1 and March 1 for schedule II. A total of 67 sheep were used composed of Tahirova and Sonmez breeds. Effects of season, breed, breeding schedule, parity, litter size, test day and schedule within season were investigated. Traits of primary interest were conception rate, litter size at birth, weaning weight, litter weaning weight, milk yield, milk components and Somatic Cell Count, which is an indication of udder health. There were significant differences between the breeds for various traits. Sonmez breed had higher milk yield and heavier lambs per ewe exposed compared to the Tahirova breed. Tahirova breed had a higher percentage of milk fat compared to the Sonmez breed. In general, sheep breeding in the fall season produced higher milk yield and a higher percentage of milk fat compared to the spring breeders. In general, fall breeders had better results, but those animals that did not conceive in the fall season were bred in the spring season and this provided year long milk and a yearlong lamb crop, making the flock active all year round.