18 Mart Çan Termik Santrali`nin yakın çevresinde yarattığı kükürtdioksit kirliliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma kapsamında, termik santraller hakkında bilgi verilmiş ve 18 Mart Çan Termik Santrali'nin yarattığı hava kirliliği, özellikle kükürt dioksit kirliliği değerlendirilmiştir.Termik santrallerden kaynaklanan en önemli hava kirleticilerden biri kükürt dioksittir ve genellikle kükürt içeriği yüksek linyit kullanımından kaynaklanır. Çan civarından elde edilen linyit kömürü de yüksek kükürt içeriğine sahiptir ve bu kaynağın değerlendirilmesi amacıyla termik santral inşa edilmiştir.18 Mart Çan Termik Santrali'nden kaynaklanan SO2 kirleticisinin yakın yerleşimlerde oluşturacağı konsantrasyonların belirlenmesi amacıyla ISC?ST3 modeli kullanılmıştır. ISC?ST3 modeli, değişik şartlar altında çalıştırılmış ve oluşabilecek olumsuz durumlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Baca yüksekliği, bacanın inşa şekli, bölgenin topoğrafyası, rüzgâr hızı, gaz sıcaklığı gibi parametrelerin, hesaplanan SO2 konsantrasyonu üzerinde önemli etkiye sahip oldukları görülmüştür.Rüzgar hızının 4,1 m/s olduğu durumda yer seviyesi SO2 konsantrasyonları sırasıyla Durali'de 68 µg/m³, Yayaköy'de 96 µg/m³ ve Kulfaköy'de 84 µg/m³ olarak hesaplanmıştır. Santral çevresindeki en büyük yerleşim yeri olan Çan, rüzgârın batıdan esmesi durumunda etki altında kalabilmektedir. Rüzgârın diğer yönlerden esmesi, Çan üzerinde santral kaynaklı kirlenme oluşmasını engellemektedir. Bölgede hâkim rüzgâr yönünün kuzeyli rüzgârlar olması, Çan'da yaşanan hava kirliliği probleminin başka kaynaklardan meydana gelen salınımlar nedeniyle olduğunu düşündürmektedir.Anahtar sözcükler: Termik santral, kükürt dioksit, hava kirliliği, linyit kömürü

In the scope of this thesis, some information were give about thermal power plants and air pollution, especially sulfur dioxide pollution, caused by 18 Mart Çan Thermal Power Plant were evaluated.One of the most important air pollutants, originating from thermal power plants is sulfur dioxide and its main source is use of lignite with high sulfur content. Lignite around Çan has also high sulfur content and for the utilization of this source 18 Mart Çan Thermal Power Plant was built.In order to determine the sulfur dioxide concentrations caused by 18 Mart Çan Thermal Power Plant, ISC ? ST3 dispersion model was used. The model was ran with different parameters to determine adverse conditions. It was seen that parameters like stack height, building way of stack, topography of the region, wind velocity, gas temperature have important effects on sulfur dioxide concentrations determined by model.Meanwhile when the wind velocity was 4,1 m/s, sulfur dioxide concentrations calculated in Durali, Yayaköy and Kulfaköy were 68 µg/m³, 96 µg/m³ and 84 µg/m³, respectively. Çan, largest settlement around the thermal power plant, is affected when the wind blows from the west. Other wind directions haven?t any adverse effect in Çan. Prevailing wind in the region is northern winds and therefore should be some other emission sources which causes air pollution in Çan.Keywords: Thermal power plant, sulfur dioxide, air pollution, lignite