Kişnişte (Coriandrum sativum L.) doku kültürü çalışmaları

Abstract

Bu çalışma Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Doku Kültürü ve Biyoteknoloji laboratuarlarında 2009-2010 yıllarında yürütülmüştür. Araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada kişniş bitkisinin (Coriandrum sativum L.) doku kültürüne aktarımı ve kallus çoğaltımı, ikinci aşamada ise embriyogenik kallus gelişimi amaçlanmıştır. Çalışmada, Gamze kişniş çeşidi kullanılmıştır. Denemelere başlamadan önce, tohum sterilizasyonundan sonra tohumlar ½ Murashige ve Skoog (MS) besi ortamında çimlendirilerek steril bitkiler elde edilmiştir. İlk aşamada temel besi ortamı olarak MS kullanılarak yedi farklı besi ortamında kallus oluşumu sağlanmıştır. Kallus oluşumu için kallus ağırlığı, kallus tipi ve kallus rengi skoru gibi ölçümler alınmış ve en uygun kallus oluşumu MS + 1 mg/L NAA + 1 mg/L BA besi ortamında gerçekleşmiştir. Buradan elde edilen kalluslar alt kültüre alınarak yine MS temel besi ortamı olacak şekilde 29 farklı besi ortamında kallus boyutu, kallus skoru, kallus rengi ve kallusta yeşil bölge yüzdesi gibi parametreleri açısından değerlendirilmiştir. Kullanılan besi ortamlarında sürgün gelişimi gözlenmemesine rağmen bazı besi ortamlarında yeşil renkte embriyogenik kalluslar elde edilmiştir. MS + 3,0 mg/L BA içeren ortamda gelişen kişniş kalluslarında tamamına yakın kısmının yeşilimsi renkte olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, kişnişte kallus gelişimi başarı ile gerçekleştirilmiş ve kalluslar alt kültüre alınmıştır. Ayrıca somatik embriyogenesis veya organogenesise temelini oluşturan embriyogenik kalluslar elde edilmiştir. Tam sürgün gelişimi için farklı yetiştirme koşulları ve yeni besi ortamlarının denenmesi uygun olacaktır.

This study was conducted in Field Crops and Biotechnology Laboratories of Agricultural Faculty during 2009-2010. The study consisted of two stages. In first stage, transferring coriander (Coriandrum sativum L.) plants into tissue culture and proliferation, in the second stage, growth of embryogenic callus were aimed. In the study, Gamze coriander cultivar was used. Before starting the experiments, the seeds were surface-sterilized and germinated on ½ Murashige and Skoog (MS) medium. In the first stage, using MS as a basal medium, seven different media were used for callus induction. For callus induction, some parameters such as callus weight, callus type and callus color were measured and MS + 1 mg/L NAA + 1 mg/L BA medium was determined as the best medium for callus induction. These calli proliferated on the same callus induction medium were used for second stage of the study in which 29 media were tested for callus size, callus score, callus color and green spot percentage of callus. Although no shoot development was observed on calli, green embryogenic calli were obtained on some media. Almost all calli grown on MS supplemented with 3,0 mg/L BA were greenish in color. As a result, callus growth and subculture in coriander were successfully obtained. In addition, the embryogenic calli which is the first stage of embryogenesis or organogenesis were produced. Testing different growth conditions and new media will be appropriate for an entire shoot development in coriander.