Kent içinde kalmış endüstri alanlarının dönüşümü: Sancaktepe İlçesi Emek Mahallesi örneği

Abstract

Endüstri devrimi ile beraber artan sanayileşme, beraberinde yeni bir işçi sınıfının doğmasını ve kent kültürünün oluşmasını getirmiştir. Bu yeni işçi sınıfı işyerlerine daha yakın olması açısından çalıştıkları fabrikalara yakın yerlere yerleşim birimleri kurarak, zamanla buraların da yerleşim birimi haline gelmelerine neden olmuştur. Çünkü kuruluşları itibariyle sanayiler, toplumların yaşayış ve çevre sağlıkları ya da çeşitli ekonomik sebepler gereği, yaşamsal alanların dışına inşa edilmiştir. İnsanların bu yerleri yerleşim haline getirmeleriyle beraber, söz konusu üretim tesisleri ekonomik değerlerini tamamlayana kadar işlemeye devam etmekte, ardından da yerlerini kentleşmeye bırakmaktadır. Öte yandan ekonomik değerini yitirme ve kentleşme süreci oldukça belirsiz kavramlar olup, genellikle bu yerlerin sadece barınma amaçlı dönüştürülmesi sonucunda, şehir ve bölge planlama açısından ciddi sıkıntılar yaşanabilmektedir. Özellikle bireylerin sosyal gereksinimlerini hiçe sayan bu yerlerin bir şekilde konuttan daha etkili bir getiri alanına dönüştürülmesi gerekir. Bu nedenle bu çalışmada, bu alanların şehir ve bölge planlama açısından daha verimli kullanımı üzerinde durulmuştur. Çalışmada, bölgede faaliyet gösteren fabrika çalışanları, bölge sakinleri ve fabrika yöneticileri ile ayrı ayrı anket çalışması yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; bölgede bulunan fabrika sahipleri, dönüşümün gerek eski yerlerdeki konut getirisi açısından, gerekse yeni gidilen yerlerdeki imkanlar açısından olumlu görürken, fabrikalarda çalışanlar ise ulaşım açısından bir sorun yaşadıklarını ancak bu sorunun yerel yönetim tarafından giderileceğine inandıklarını ifade etmişlerdir. Bölge sakinleri ise özellikle alışveriş merkezleri, sosyal ve kültürel alanların daha fazla olması gerektiğini ifade etmişlerdir. Her ne kadar dönüşüm eski siteme göre olumlu kabul edilse de, daha fazla sosyal ve yaşamsal alanların yapılmasının gerekli olduğu ileri sürülebilir.

Industrialization increasing with industrial revolution formed a new worker class and city culture. This new worker class built accommodation units near factories they work, and made their environment living accommodation areas because of those factories have been built outside of living areas due to economic, living and environmental reasons. With transforming of these areas to living cities, these industrial buildings continued their operation until they lost their economic value, and their place have been city planning and transforming areas. On the other hand, losing economic value concept is unclear, and after transforming of these areas to accommodation, it have been a problem for city transformation. Especially these new units do not notice social requirements of individuals, and they must be transformed to effective areas more than accommodation units. For this reason, it is aimed in this research to use more effective this areas in perspective of city and local planning. In the research, area community dwellers, workers of the factories and their owners are subjected to separate surveys. According to the results, factory owners think that transformation is successful due to economical reasons and new place they moved, whereas factory workers faced some transportation problems, but they believe that local management will solve these problems. Community dwellers expressed that they need more shopping centers, social and cultural areas. Although transformation is seen successful, it is clear that more social and living areas must be planned in transformations.