Manisa kent merkezinde 1995-1998 yıllarındaki kanser insidansları ve kanser olgularının sosyo -demografik açıdan karşılaştırılması

Abstract

VIII. ÖZET Kanser, toplum ve halk sağlığı açısından, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisidir. Tüm diğer sağlık sorunlarında olduğu gibi kanserin toplumsal önemini de görülme sıklığı, öldürücülüğü ve üretim kayıpları belirler. Bu çalışmanın iki amacından birisi, dünyada ve Türkiye'de sağlık sorunları içindeki yeri ve önemi hızla artan kanserin Manisa kent merkezindeki boyutunu saptamaktır. Araştırmanın ikinci amacı ise Manisa'da Kanser Kayıt Merkezi kurulması gereksinimi konusunda verilecek karara katkıda bulunmaktır. Çalışma, Manisa kent merkezinde tüm yaş gruplarında ve bunlarda görülen tüm kanserleri saptamaya yönelik kurum (hastane, kanser kayıt merkezi, belediye vb.) tabanlı insidans kayıtlarına dayanan tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırmanın evreni Manisa kent merkezinde 1995-1998 yılları arasında ikamet eden 208.490 kişidir. Bu nüfus, söz konusu 4 yıllık dönemin yıllık ortalama nüfusudur. Veri kaynağı olarak İzmir-Kidem veri tabanı, DEÜ tıp fakültasi, izmir ilindeki özel onkoloji merkezleri ve Manisa'daki sağlık kurumları kullanılmıştır. Manisa kent merkezinde 1995, 1996, 1997 ve 1998 yıllarını kapsayan bu çalışmada yeni tanı almış kanserli olgu sayısı 777 olarak bulunmuştur. Olguların %60.9'u (n=473) erkek, %39.1'i (n=304) kadınlardan oluşmaktadır. Verilerin %60'ı İzmir kaynaklı verilerden elde edilebilmiştir. Erkeklerde deri melanomu dışındaki deri kanserleri hariç tutulduğunda yaşa standardize hız yüz binde 133.7, kadınlarda yüz binde 78.2 olarak hesaplanmıştır, yaşa standardize kanser insidans hızlarına göre Erkek/Kadın oranı 1.71 'dır. En sık görülen kanserler yaşa standardize kanser insidans hızlarına göre sıralandığında, erkeklerde birinci sırada akciğer kanseri (yüz binde 43.8) ardından sırasıyla, mesane (19.2).kolorektal (8.3), larinks (7.6) ve prostat (6.8) kanseri; kadınlarda birinci sırada meme kanseri (18.7), ardından sırasıyla korpus uteri (5.8), serviks (5.6), akciğer (4.8) ve kolorektal kanser (4.7) gelmektedir. Olguların ikamet ettikleri adrese göre belirlenen kent-gecekondu ayrımında gecekondu aleyhine akciğer, mide ve serviks kanseri daha yüksek olduğu, kentsel bölgede ise prostat kanseri daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu çalışmanın sonucunda 1. Saptanan hızlar Izmir-KİDEM kanser insidans hızları ile uyumludur. 2. Tütün ile ilişkili kanser insidansları, özellikle mesane kanseri insidansı yüksektir. Mide kanseri insidansı ise beklenenden düşüktür. 1153. Kanser insidans hızları yerleşim yerine göre (kent-gecekondu) karşılaştırıldığında sosyodemografik determinantlardan etkilendiği görülmektedir. Bu bulgulara dayanarak 1. Manisa'daki hastanelerin kayıt sistemleri geliştirilmelidir. 2. Manisa ilini kapsayan bir kanser kayıt merkezi kurulmalıdır. 3. Toplum düzeyinde tütün kontrol programları yaşama geçirilmelidir. 4. Mesane ve Mide kanserinin etyolojisine yönelik olarak analitik çalışmalar yapılmalıdır. 116

IX. SUMMARY In our era, cancer is one of the most important health problems of the community. As all of the other health problems, the importance of cancer is determined by its frequency, fatality and production looses. One of the two aims of this study is to detect the dimension of cancer in Manisa city center, in which has and increasing importance among the other health problems in Turkey and in the World. The second aim of this study is to make any contribution on the decision on the requirement of establishing a cancer registry in Manisa province. This study is a institution and facility based ( hospital, cancer registry and municipal death records) descriptive type epidemiological study towards detecting all of the incident cancer cases in all age groups in Manisa city center. The universe of this study is 208 490 persons living in Manisa city center between the years 1995 and 1998. This population is the annual arithmetical mean of this four years interval. The data sources of this study are Izmir Cancer Registry (KIDEM), Dokuz Eylül University hospital, the private oncology clinics of Izmir and the health facilities of Manisa. 777 incident cases was found in this study which covers the years 1995, 1996, 1997 and 1998. Of the patients, 60.9 %(n=473) was male and 39.1 % (n=304) was female. Of approximately 60 % of the data could be obtained from the records of Izmir Cancer Registry (KIDEM). Among all of the cases When excluding the skin cancers other than melanoma, age adjusted rate was calculated as 133.7 per hundred thousand in males and 78.2 per hundred thousand in females. Male female ratio was 1.71. The cancer incidences calculated in Manisa are in accordance with the figures of KIDEM. When the most frequent cancer types were sorted according to age adjusted rates, the order of the cancers was lung cancers (43.8), bladder (19.2), colorectal (8.3), larynx and prostate (7.6 and 6.8) in males; and breast (18.7), corpus uteri (5.8), cervix (5.6), lung (4.8) and colorectal (4.7) in females..17The results of this study indicated that, 1 -The cancer cases of a city near a metropolis is recorded in the cancer registry data of that metropolis (reference cancer registry), and the magnitude of incidence rates obtained from that city is also very close to the figures of that reference Cancer Registry. 2- The tobacco related cancer rates, especially bladder cancer rate was found high, and stomach cancer rate was low in Manisa as it is in Izmir. 3- Cancer rates are affected from the socio-demographic variables when the cancer rates were compared according to residence (urban - suburban) These are the items that can recommended in the light of these findings: 1 -The hospital morbidity and mortality records should be improved in Manisa, 2-A cancer registry should be established in Manisa province. 3-Public tobacco control programs has a great priority in Manisa city. 4-Early detection of cancer facilities and programs should be set out. 5- Some analytical studies towards the etiology of bladder and stomach cancers are suggested. 18