Aster, landsat, formosat uydu görüntüleri ve sayısal yükseklik modelleri (SYM) yardımıyla sulu tarıma uygun alanların belirlenmesi: Çanakkale

Abstract

Su toplama havzalarının Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) kullanılarak belirlenmesinde, Sayısal Yükseklik modelleri (SYM) ve çalışma alanına ait akarsu ağları haritaları gereklidir. Çalışmada SYM, 1:25000' lik topografik haritaların sayısallaştırılmasıyla oluşturulmuştur. Akarsu çizgileri yüksek yersel çözünürlüğe sahip Formosat II uydu görüntüsü kullanılarak ArcGIS 9.2 yardımıyla vektör formatta oluşturulmuştur. Akım yönleri, akım birikimleri, havza gridleri, havza poligonları, drenaj ağları ve havza drenaj noktaları ArcGIS-ArcHydro modülü kullanılarak belirlenmiştir. Farklı yıllara ait Arazi Kullanım ve Bitki Örtüsü (AKBÖ) haritası oluşturulması için Landsat TM görüntüleri (2006, 2007, 2008, 2009) ve Aster görüntüsü kontrollü sınıflama yöntemi kullanarak sınıflanmıştır. Çanakkale sınırları içerisinde 206 potansiyel su toplama havzası bulunduğu ve halihazırda 47 su havzalarında doğal veya insan yapımı su toplama yapılarının olduğu ve insan yapımı 18 baraj ve gölet bulunduğu belirlenmiştir. Bu su toplama yapılarının kotlarının altındaki havzalar topografik olarak su iletilmesine elverişlidir, bu nedenle çalışmada sözkonusu havzalar içerisinde bulunan tarım alanları enerji harcamadan Su İletilebilir Alanlar (SİA) olarak tanımlanmıştır. Bu alanların toprak ve topografik özellikleri bakımından (eğim, tuzluluk, AKK v.b.) değerlendirmesi sonucu SİA içerisinde yaklaşık 132000 ha Sulanabilir Tarım Alanı (STA) tespit edilmiştir.

Digital Elevation Models (DEM) and stream network maps of the study area required in determination of catchment areas using Geographic Informational Systems (GIS). In this study, DEM was developed by digitizing 1:25000 scaled topographic maps. Stream lines were, and formed by ArcGIS 9.2. in vector format using Formosat II satellite image with high spatial resolution. Flow directions, flow accumulations, catchment grids, catchment polygons, drainage lines and drainage points were delineated in hydrologic analysis using ArcGIS-ArcHydro module. Landsat TM images (2006, 2007, 2008, 2009) and Aster image was classified using supervised classification method to develop Land Use and Land Cover (LULC) maps for different years. According to results, 206 potantial catchments were determined within Canakkale boundaries. Among these catchments, water could be cumulated in 47 catchments in natural or man made water collection units and 18 of these units were man made dams and small lakes. The other catchments that topographic conditions allow water transmittance from these units to other several catchments by drainage lines. These catchments are topographically suitable for water transmission, thus, agricultural areas occures in mentioned catchments defined as Water Transmittable Lands (WTL) in the study. Then, topographic and soil properties (slope, salinity, land use ability, etc.) of mentioned areas were investigated and 132000 ha potantially Irrigatable Agricultural Lands (IAL) were obtained as the result of analysis.