Antalya ilinde yaşayan obezite tanılı bireylerin zeytinyağı ve gıda tüketim alışkanlıklarının kan lipit profillerine etkisinin saptanması

Abstract

Bu çalışma Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Yetişkin Beslenme ve Diyet Polikliniğine; diğer polikliniklerden konsultasyon ile başvuru yapan şişman veya obezite sınıflaması yapılmış, hiperlipidemi diyeti önerilen hastaların Akdeniz beslenmesine yatkınlığının, çeşitli gıda ve zeytinyağı tüketimlerinin kan lipit profili üzerine olan etkisini saptamak amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya Yetişkin Beslenme ve Diyet Polikliniğine 3 aylık süre içerisinde başvuru yapan, 18 yaş üzeri, beden kitle indeksi (BKI) ? 25 olan şişman ve/veya obezite sınıflamasına dahil edilmiş, hiperlipidemik, başka herhangi bir kronik hastalık tanısı olmayan bireyler kabul edilmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin antropometrik ölçümleri, sosyo-demografik durumları (yaş, cinsiyet, eğitim durumları vb), fiziksel aktivite durumları anket yöntemi ile sorgulanmıştır. Daha önce uzman doktor istemi ile yapılmış, hasta dosyasında kayıtlı bulunan kan lipit değerleri, besin tüketim sıklıkları ve geriye dönük bir günlük besin tüketim kayıtları alınmıştır. Bireylerin besin tüketim sonuçları ile düşük dansiteli lipoprotein (LDL) ve trigliserid (TG) değerleri arasındaki ilişkiye bakıldığında, bireylerin zeytinyağlı salata, yarım yağlı peynir, yarım yağlı süt, ceviz tüketimlerinin TG değerleriyle; toplam zeytinyağı, taze meyve tüketimlerinin ise LDL değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Kırmızı et, tavuk (derili) tüketimlerinin ise TG değerleri arasında pozitif yönde bir korelasyon gösterdiği saptanmıştır (p<0,05; r=0,253; r=0,432). Ayçiçeği yağ tüketiminin TG ve LDL ile arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark veya ilişki bulunamamıştır. Kızartma tüketiminin LDL ile arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05; r=0,272). Fiziksel aktivite yapan bireylerin BKI'lerinin yapmayanlara göre daha düşük olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda fiziksel aktivite ile LDL arasında da pozitif yönde bir korelasyon bulunmuştur (p<0,05). Sonuç olarak; Akdeniz Tipi Beslenme şeklinde de olduğu gibi önerilen miktarlarda zeytinyağı, taze sebze ve meyve, ceviz, yarım yağlı süt ürünleri, kuru baklagiller ve tahıl tüketiminin LDL ve/veya TG değerlerini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Ancak tüm bu bulguların desteklenebilmesi için daha yüksek bir populasyonla daha uzun süreli başka çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır

This study has been conducted on the obese and hyperlipidemic classified indivuduals who redirected through consultation from other clinics to the Akdeniz University, Nutrition and Dietetic Department, Adult Nutrition and Diet Polyclinics to determine the effects of Mediterrenean type eating habits, some foods and olive oil consumptions on the blood lipid profiles. Those indivuduals who have applied to Adult Nutrition and Diet Polyclinics for 3 months, aged over 18, having a body mass index (BMI) ? 25, classified as fat and/or obese, hyperlipidemic and having no other cronic disease have accepted for this study. The anthropometric measures, socio-demographics (age, sex, education status etc.) data, state of physical activities of the selected indivuduals were determined by questionnaria technique. Recorded blood lipid values in the patience folder requested by clinicians, food consumption frequency and one day food consumption recall records were collected. The relationship between food consumption records and low density lipoprotein (LDL) and triglyceride (TG) values showed that there are statistically significant relations between the consumption of salad with olive oil, half-fat cheese, half-fat milk, walnut and TG values; and of total olive oil, fresh fruit consumption and LDL values (p<0,05). A positive correlation (p<0,05; r=0,253; r=0,432) between red meat, chicked (with skin) consumption and TG values were determined. There was no correlation or difference between sunflower oil consumption and TG and LDL values. Fried food consumption and LDL values have shown a statistically significant positive correlation (p<0,05; r=0,272). It has found that those indivuduals performing physical activity have BMI lower than that of those not performing any activity. Meantime a positive correlation between physical activity and LDL value has also identified (p<0,05). In conclusion, as stated before for the Mediterranean Type Nutrition, it was determined in this study that consumption of suggested amounts of olive oil, fresh vegetables and fruits, walnut, half-fat dairy products, legumes and cereals can effect LDL and/or TG values in a positive way. On the other hand, in order to have general conclusions, studies with higher number of population and longer periods are needed.