Kronik lenfositik lösemi / küçük lenfositik lenfomada ZAP-70, CD38 ve Fas/Fas ligand ekspresyonunun kemik iliği tutulum paternleriyle ilişkisi ve prognostik değeri

Abstract

Bu çalışma, CLL/SLL'de hızlı progresyon ve agresif gidişle ilişkileri son yıllarda çeşitli çalışmalarla belirlenen zeta associated protein-70 (ZAP-70) ve CD38 proteinleri ile apoptozisi indükleyen ve söz konusu tümörde kötü prognostik indikatör olduğuna ilişkin kuşkular bulunan Fas ve bunun ligandı olan Fas ligand (FasL) arasındaki olası ilişkileri değerlendirmek ve bunların ekspresyonunun kemik iliği tutulum paternleri ile bağlantısı olup olmadığını ortaya koymak amacıyla planlanmıştır.Sekiz yıllık süre içinde kemik iliği biopsisinde CLL/SLL tanısı konan ve tanıları akım sitometriyle doğrulanan 50 olgunun kemik iliği biopsi materyallerinin parafin bloklarından elde edilen kesitlere avidin-biotin peroksidaz yöntemiyle ZAP-70, CD38, Fas ve FasL antikorları uygulanmıştır. Tümör hücrelerinin her bir antikorla boyanma oranları çift-kör semi-kantitatif bir yöntemle saptanarak birbirleriyle karşılaştırılmış; her bir antikor ise kendi içinde kemik iliği tutulum paternleri (diffüz, interstisiyel, noduler) açısından değerlendirilmiştir.Kötü prognostik belirleyici oldukları yaygın olarak kabul edilen ZAP-70 ve CD38'in tümör hücrelerince ekspresyonu açısından istatistiksel olarak anlamlı bir paralellik (P=0.002) bulunmuş; benzer bir paralellik bu iki belirleyici ile FasL arasında da saptanmıştır (sırasıyla P=0.023 ve P=0.021). Fas ekspresyonu ile diğer üç belirleyici arasında anlamlı bir ilişki kurulamamıştır. Kemik iliği tutulum paternleri açısından ise, ZAP-70 ekspresyonunun diffüz tutulumda interstisiyel ve noduler tutuluma göre istatistiksel olarak anlamlı biçimde fazla olduğu saptanmıştır (sırasıyla P=0.029 ve P=0.037). Diğer belirleyicilerle, kemik iliği tutulum paterni ile boyanma oranı arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir.CLL/SLL'de ZAP-70 ve CD38 ekpresyonlarının kötü prognostik belirleyiciler oldukları kabul edilmek kaydıyla, artmış FasL ekpresyonunun da ek bir negatif prognostik parametre olarak kullanılabileceği ve kemik iliğinde diffüz CLL/SLL infiltrasyonunun kötü prognoz belirtisi olarak dikkate alınmaya devam edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

This study is planned to evaluate the possible relationship between zeta associated protein-70 (ZAP-70) and CD38 proteins, those which are concerned with rapid progression and agressive clinical course in chronic lymphocytic leukemia / small lymphocytic lymphoma (CLL/SLL); and Fas and its ligand Fas ligand (FasL), which induct apoptosis and are suspected to be poor prognostic indicators in that tumor.By avidine-biotin peroxidase method, ZAP-70, CD38, Fas and FasL antibodies were applied to sections obtained from paraffin blocks of bone marrow biopsy materials of 50 patients, who were diagnosed as CLL/SLL in 8-years time period and whose diagnoses were confirmed by flow cytometry. The ratio of stained tumor cells with each antibody were calculated by using a double-blind semi-quantitative method and compared with each other; and each antibody was evaluated according to bone marrow infiltration patterns of the tumor, i. e., diffuse, İnterstisiyel and nodular.A statisticaly significant positive correlation (P=0.002) was found between expressions of ZAP-70 and CD38, which are generally considered to be poor prognostic predictors and a similar correlation was obtained between these two markers and FasL (P=0.023 and P=0.021, respectively). No statistically significant results were established between Fas expression and the other three markers. In bone marrow infiltration aspect, statistically significant more ZAP-70 expression is found in diffuse infiltration pattern in comparison to İnterstisiyel and nodular patterns (P=0.029 and P=0.037, respectively), confirming the negatif prognostic effect of diffuse infiltration. With other markers, no remarkable results were obtained between infiltration patterns and staining ratio.Since ZAP-70 and CD38 overexpressions are accepted as poor prognostic predictors in CLL/SLL, it is concluded that increased FasL expression can be used as an additional negative prognostic parameter. New studies with larger series are needed to confirm this conclusion.