Toplu taşıma şeridi uygulamasının çevresel açıdan fayda maliyet analizi: Millet Caddesi örneği

Abstract

Bugün artık bir metropol haline gelen İstanbul'da artan nüfus ve hareketlilik ile beraber içinden çıkılmaz bir hal alan trafik problemi, ulaştırma konusunda çözüm üreten uzmanlar için cazip bir konu olmuştur. Trafiğe çözüm getirmesi ve toplu taşımanın özendirilmesi açısından uygulanan en eski yöntemlerden biri olan `Toplu Taşıma Şeridi`nin toplu taşıma araçlarına getirdiği avantajların yanı sıra geçtiği caddeye hareketlilik açısından bir yük getirdiği görülmektedir. Çalışmada toplu taşıma şeridi uygulamasının çevresel açıdan sağladığı fayda ve zararın ölçülmesi, sayısallaştırılması ve fayda/maliyet analizinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışma Millet Caddesindeki toplu taşıma şeridini kullanan 23 hatta ait araçları ve bu araçlara ait verileri kapsamaktadır. Değerlendirilen veriler sabah ve akşam pik saatlerini içermektedir. Söz konusu saatlerde otobüslerin caddeden geçişi esnasındaki konum ve hız verileri, sefer süreleri ve taşıdığı yolcu sayıları AKYOLBİL sisteminden temin edilmiş olup, diğer araçlara ait hacim bilgileri trafik sayımlarından, örnek hız verileri ise İBB araç Takip sisteminden elde edilmiştir. Çalışma ile uygulama öncesi ve sonrasına ait hız, hacim, sefer süresi bilgilerinin karşılaştırılarak caddeyi kullanan araçlar içerisindeki yolcuların zaman tasarrufu, araçların yakıt tasarrufu ve CO2 emisyon salımı azaltılması ile ilgili sonuçlara ulaşılması sağlanmıştır. Çalışma sonucunda toplu taşıma şeridi uygulamasının zaman, yakıt ve CO2 emisyon bakımından avantaj sağladığı ortaya konulmuştur.

The traffic problem, which gets worse day by day because of the increasing population and mobility in Istanbul, one of the most important metropolises of today's, has been an attractive subject for the experts who find solutions for transportation issues. It is obvious that the `Bus Lane`, which is one of the oldest methods to solve traffic jam and promote public transportation, has negative impacts on the traffic of related road beside its advantages for the public transport vehicles. In this study it is aimed measuring and digitizing the environmental benefit and dis-benefit of the bus lane application and doing the cost/benefit analysis. The study includes the morning and evening pick hours of 25 lines that are serving on `bus lane` of Millet Street. During the cross on the street between the pick hours mentioned above, the location data, speed data, service duration data and number of passengers of busses are provided by AKYOLBİL system, the volume information of the other vehicles are obtained from traffic flow counts, and the sample speed data is provided by Vehicle Tracking System of Local Administration. By comparing the speed, volume and service duration data belonging to both times of before and after application, it is provided coming to a conclusion on how much time saved by the passengers who use personal cars on Millet Street, the amount of fuel saved by vehicles and how much CO2 emission is reduced. As a result, it was seen that the bus lane application provides advantages on time, fuel and CO2 emission.