Çanakkale Boğazı Umurbey kıyılarında yetişen bazı çift kabuklu yumuşakçaların (bivalvia) solungaçlarındaki ağır metal birikimleri ve genotoksisite üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada, ağır metallerin bazı çift kabuklu yumuşakçalarda ki (Mytilus galloprovincialis, Ruditapes decussatus, Pecten maximus ve Ostrea edulis) genotoksik etkileri belirlenerek solungaç dokularında birikimi saptanmıştır.Çift kabuklu yumuşakça örneklerinin hemolenflerinde mikronukleus (MN) testi gerçekleştirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucu en yüksek MN frekansı ve sitogenetik zararın bir göstergesi olan BN frekansı Mytilus galloprovincialis'de saptanmıştır. Ayrıca türler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklığın olduğu gözlenmiştir (P<0,05).Örneklerin solungaç dokularında ki ağır metal analizlerine göre ortalama metal konsantrasyonları; M. galloprovincialis'de Fe>Zn>Pb>Al>Mn>Cu>Cr>Ni, O.edulis'de Fe>Zn>Mn>Al>Cu>Pb>Ni>Cr, R. decussatus'da Fe>Zn>Al>Mn>Pb>Cu>Ni>Cr ve Pecten maximus'da Fe>Al>Zn>Mn>Cu>Pb>Ni>Cr olarak sıralanmaktadır.Elde edilen sonuçlara göre, çift kabuklu yumuşakçalarda mikronukleus testinin iyi bir gösterge olduğu ve kıyı ekosisteminin ağır metal birikimi bakımından sürekli izlenmesinin gerektiği sonucuna varılmıştır.

This research has been carried out in order to study the genotoxic effects of heavy metals on some bivalve molluscs (Mytilus galloprovincialis, Ruditapes decussatus, Pecten maximus and Ostrea edulis) and their accumulation in gill tissues.A micronucleus test (MN) has been realized on hemolymphs of the sampled bivalves. According to the evaluations, the highest MN and BN (binucleus) frequency which is a biomarker of cytogenetic damage has been determined in Mytilus galloprovincialis. Moreover, a substantial statistic difference has been observed between species (P<0,05).According to the analysis of heavy metal accumulation on the sampled gill tissues, the average metal concentrations are classified as Fe>Zn>Pb>Al>Mn>Cu>Cr>Ni in Mytilus galloprovincialis, Fe>Zn>Mn>Al>Cu>Pb>Ni>Cr in Ostrea edulis, Fe>Zn>Al>Mn>Pb> Cu>Ni>Cr in Ruditapes decussatus and Fe>Al>Zn>Mn>Cu>Pb>Ni>Cr in Pecten maximus.According to the results obtained, it has been observed that the micronucleus test on bivalve molluscs was a good biomarker and that the coastal ecosystem should continuously be monitored as to its heavy metal accumulation.