Horlama ve obstrüktif uyku apnesi sebebiyle uvulopalatofaringoplasti uygulanan hastalarda postoperatif geç dönem fonksiyonel (Polisomnografik) ve anatomik bulgular

Abstract

AmaçBu araştırmanın amacı, kliniğimizde UPPP uygulanmış olan hastaların geç dönem bulgularını saptamak, bu bulguların anatomik değişikliklerle ilgisini ortaya koymak, OUAS etyolojisinde rol oynayabilecek değiştirilebilen veya değiştirilemeyen faktörlerin ve bunlarla ilgili olarak yapılabilen ölçümlerin klinik anlamda etkinliğini araştırmaktır.Gereç ? YöntemBu çalışmaya, başvurusu sırasında tanıklı apne yakınması olan ve vücut kitle indeksi < 35 olan; solunumsal uyku bozukluğu nedeniyle, Ocak 2005 ? Aralık 2008 arasında, Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Kliniği'nde Modifiye Uvulopalatofaringoplasti (UPPP) ameliyatı uygulanan 21 olgu olgu alınmıştır. Olguların demografik verileri, boy ve ağırlık bilgileri, Epworth Uykululuk skalası skorları, kraniofasial anomali olup olmadığı; nazal kavite, orofarenks muayeneleri, fleksibl nazofaringoskopik incelemeleri (Müller manevrası dahil) kaydedildi. Muayene sırasında ayrıca boyun çevresi, maksimum ağız açıklığı, mandibula ? tiroid kıkırdak mesafesi, mandibula ? sternum mesafesi, uvulanın en ve boyu, üst alveolar ark genişliği, damak yüksekliği, sert damak posterior kenarının uvula köküne olan mesafe; fleksibl nazofaringoskopi ile uvula/yumuşak damak posteriorundan posterior faringeal duvara kadar olan mesafe ve dil kökünden posterior faringeal duvara kadar olan mesafe ölçümleri yapıldı. Hastaların tüm gece polisomnografik kayıtları kapsamlı portatif polisomnografi cihazı ile yapılmıştır. Dokuz hastanın boyun bölgesine yönelik bilgisayarlı tomografik inceleme yapıldı.BulgularOlgular, yaşları 35 ? 71 arasında değişen (ortalama yaş 49,5), 2 kadın (%9,5), 19 erkek (%90,5)'tir. PSG sonuçlarına göre AHI < 5 olay/saat olan 7 olgu, AHI < 10 olay/saat olan 11 olgu, AHI < 15 olay/saat olan 13 olgu, AHI < 20 olay/saat olan 15 olgu mevcuttur (sırasıyla % 33,3; % 52,3; % 61,9; % 71,4). Olgular AHI'ye göre gruplandırıldığında; yaş, vücut kitle indeksi, Epworth Uykululuk Skalası skoru, operasyon ile PSG arasında geçen süre ve boyun çevresi bulguları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır.Olgular ayrıca AHI'nin 15 olay/saat veya 20 olay/saat'ten daha düşük olmasına göre kategorize edilmiştir. Uvula boyu, beklenenin aksine AHI 0 - 15 olay/saat grubunda istatistiksel olarak anlamlı derecede (p = 0,013) uzun saptanmıştır. Aynı grupta mandibula ? tiroid mesafesi, AHI > 15 olay/saat grubuna göre anlamlı derecede uzundur (p = 0,014). Hem AHI 0 - 15 olay/saat grubunda, hem de AHI 0 ? 20 olay/saat grubunda üst alveolar ark genişliği (sırasıyla p = 0,001 ve p = 0,027) ve damak yüksekliği (sırasıyla p = 0,053 ve p = 0,072) karşılaştırıldıkları gruplara göre anlamlı derecede uzun bulunmuştur. Dikkati çeken başka bir bulgu, AHI 0 - 15 olay/saat grubunda ve AHI 0 ? 20 olay/saat grubunda, retrolingual mesafenin daha kısa saptanmış olmasıdır (sırasıyla p = 0,159 ve p = 0,044).Beklenenin aksine retrolingual mesafe ile ortalama oksijen satürasyonu ve minimum oksijen satürasyonu arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Boyun çevresi ile maksimum ağız açıklığı arasında ve mandibula ? tiroid mesafesi ile minimum oksijen satürasyonu arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Muayenede ölçülen üst alveolar ark genişliği ve retropalatal mesafe bulgularının, tomografik ölçümlerle korele olduğu görülmektedir. Ama retrolingual mesafe ölçümüyle tomografik ölçüm arasında korelasyon yoktur.SonuçUPPP ameliyatı ile değiştirilemeyen faktörlerin, UPPP sonucu üzerine etkili olduğu saptanmıştır. Yumuşak dokularla ilişkili faktörlerden ziyade iskelet yapı ile ilgili faktörler OUAS derecesi ile daha yakından ilişkili olabilir. Altın standart olan polisomnografik incelemeler, zaman ve maliyet nedeniyle yeterince kolay erişilebilir nitelikte olmadığından, iskelet yapı ile ilgili faktörleri yansıtan ve muayene ile belirlenebilen parametreler hasta seçimi için pratik yaklaşımda kullanışlı olabilir. UPPP'nin başarılı olabilmesi için çok önemli olan obstrüksiyon yerinin belirlenmesinde, pratik olarak uygulanabilecek muayene yöntemlerine iskelet yapısı ile ilgili ölçümlerin dahil edilmesi yarar sağlayabilir. Bunun için daha geniş gruplarla yapılacak eşik değer belirleme çalışmalarına ihtiyaç vardır.UPPP ile, ameliyat sonrasında belli bir standartta orofarinks elde etmek de amaçlanmaktadır. Olguların yumuşak damak özellikleri, Müller manevrası ile retropalatal kollaps oranları ve retropalatal mesafe bulguları değerlendirildiğinde bu amaca ulaşıldığı görülmüştür.Uvula boyunun kısa olması veya sert damak ? uvula kökü arası mesafenin kısa olması halinde AHI azalmamaktadır. UPPP sırasında yumuşak damağa ve uvulaya daha aşırı rezeksiyon yapmanın; velofaringeal yetmezlik, CPAP kullanırken ağız kaçağı meydana gelmesi gibi komplikasyonlarla sonuçlanabileceği gibi ek yarar sağlamadığı görülmüştür.

ObjectiveThe aim of this study is to determine late findings of patients who had undergone UPPP in our clinic, to reveal relevancy of these findings with anatomical changes, to examine the clinical efficacy of modifiable and unmodifiable factors involved in OSAS etiology and relevant measurements.Material and MethodThe study included 21 patients who had witnessed apneas and a body mass index < 35 kg/m2 during presentation, who had undergone modified uvulopalatopharyngoplasty (UPPP) in Celal Bayar University Faculty of Medicine, Ear, Nose and Throat Clinic with the diagnosis of sleep related breathing disorder between January 2005 and December 2008. Their demographic data, height and weight information, the Epworth Sleepiness Scale scores, whether they have craniofacial abnormalities, their nasal cavity and oropharynx examinations, flexible nasopharyngoscopic studies (including the Müller maneuver) were recorded. During the examination, also neck circumference, maximum mouth opening, mandibula - thyroid cartilage distance, mandibula - sternum distance, width and length of uvula, the upper alveolar arch width, palatal height, the distance between posterior edge of hard palate and the root of the uvula, distance between uvula/soft palate to posterior pharyngeal wall and distance between base of tongue to posterior pharyngeal wall as with flexible nasopaharygoscopy measurements were done. Full night polysomnographic recordings of patients were done with a comprehensive portable polysomnography equipment. Nine patients underwent computed tomography for the neck area.ResultsPatients were two women (9.5%) and 19 men (90.5%), age ranged from 35 to 71 (mean age 49,5). According to the PSG, there were 7 cases with AHI <5 events per hour, 11 cases with AHI <10 events per hour, 13 cases with AHI <15 events per hour and 15 cases with AHI <20 events per hour (33.3%, 52% 3, 61.9%, 71.4% respectively). Cases were grouped by AHI; age, body mass index, Epworth Sleepiness Scale score, time between surgery and the PSG, neck circumference findings were not significantly differrent between groups.Patients were also categorized according to AHI value of 15 events per hour or 20 events per hour. Uvula length, contrary to expectations, was statistically significantly longer in AHI 0-15 events per hour group (p = 0,013). In the same group, the mandible - thyroid distance is significantly longer than it is in AHI> 15 events per hour group (p = 0,014). Both in AHI 0-15 events per hour group and in AHI 0-20 events per hour group, the upper alveolar arch width (p = 0,001 and p = 0,027 respectively) and palatal height (p = 0,053 and p = 0,072 respectively) were significantly longer than the other groups they were compared. Another noteworthy finding is, shorter retrolingual distance is determined in AHI 0-15 events per hour group and AHI 0-20 events per hour group (p = 0.159 and p = 0.044 respectively).Contrary to expectations; retrolingual distance and minimum oxygen saturation and mean oxygen saturation was negatively correlated. There were negative correlations between neck circumference and maximum mouth opening and between mandibular - thyroid distance and minimum oxygen saturation. The upper alveolar arch width and the retropalatal distance measurements which were done through examination appears to be correlated with tomographic findings. But there is no correlation between the retrolingual distance measurement and tomographic measurements.ConclusionFactors which are not modifiable with UPPP are found to be effective on UPPP result. Rather than factors associated with soft tissue, skeletal-related factors may be associated more closely with the degree of OSAS. As the polysomnographic examinations which are the gold standard, is not sufficiently accessible due to cost and time in nature, parameters that reflect the skeletal structure which can be determined by examination could be useful for practical approach. For determining the place of obstruction which is very important for UPPP success, inclusion of skeletal structure measures to practically applicable examination methods could be useful. Studies with larger groups are needed be done to determine the threshold values.With UPPP, to obtain a certain oropharynx standard postoperatively is also aimed. When soft palate characteristics, retropalatal collapse rates with Müller maneuver and retropalatal distance data of patients were evaluated; this goal was thought to be achieved.AHI is not reduced in case of short uvula length or short distance between hard palate - uvula root. More resection of the soft palate and the uvula during UPPP, was thought not to provide additional benefit and may also result in complications such as velopharyngeal insufficency and mouth leakage which occurs during CPAP usage.