2005-2009 yılları arasında İzmir`de otopsileri yapılmış ev kazalarına bağlı ölümler

Abstract

Dünya Sağlık Örgütü'nün tanımına göre ?kaza?; ihmal, tedbirsizlik, dikkatsizlik veya herhangi bir işte ehliyetsizlik sonucu ani olarak ve istenmeden meydana gelen ve sonunda maddi ve manevi bir kayba neden olan olaydır. Gelişmiş ülkelerde kazalar, kalp hastalıkları ve kanserden sonra en sık görülen ölüm nedenidir. Ev kazaları tüm dünyada ve ülkemizde diğer kaza türlerine göre daha sık görülmektedir.Bu çalışmada, ev kazası sonucu gelişen ölüm olgularının sınıflandırılması ve bu çerçevede ev kazalarına bağlı ölümlerin en aza indirilebilmesi için gereken önlemlerin belirlenmesi amaçlanmış olup, 2005-2009 yılları arasında Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu İzmir Grup Başkanlığı'nda otopsileri yapılmış 8431 adli olguya ait otopsi raporları ve olay yeri inceleme tutanakları geriye dönük olarak incelenmiş ve aralarından ölümün ev kazaları sonucu meydana geldiği belirlenen 415 olgu değerlendirmeye alınmıştır.Ev kazaları sonucu meydana gelen ölümler; zehirlenmeler, künt travmalar, yanıklar, asfiksiler olmak üzere dört ana grupta incelenmiştir. Araştırma grubunda yer alan olguların ölüm nedenleri değerlendirildiğinde, zehirlenmelerin ev kazasına bağlı ölümlerin birinci nedenini oluşturduğu görülmüştür. Çalışmada, karbonmonoksit zehirlenmeleri en yaygın ev kazası sebebi olarak bulunmuşken, alev yanıklarının ve yüksekten düşme sonucu künt travmaların sırasıyla bunu izledikleri görülmüştür.Ev kazası sonucu ölümler, cinsiyet dağılımı yönünden değerlendirildiğinde; ev kazalarına bağlı erkek ölümlerinin kadın ölümlerinden anlamlı derecede fazla olduğu saptanmıştır.Çalışma grubumuzda yer alan ev kazalarına bağlı ölümlerin en sık 0-3 yaş grubu içerisinde meydana geldiği, bunu 49-51 ve 79-81 yaş gruplarının izlediği görülmüştür. Olgular, 18 yaş ve altı, 19-64 yaş arası, 65 yaş ve üstü şeklinde gruplandırıldığında ise; ev kazalarına bağlı ölümlerin sayısal olarak daha çok 19-64 yaş arasında meydana geldiği, yaş başına düşen olgu sayısı şeklinde bir değerlendirme yapıldığında ise, 18 yaş ve altında yaş başına düşen ölüm sayısının en yüksek düzeye ulaştığı ve bu çerçevede, ev kazası sonucu ölümlerin, özellikle 18 yaş ve altı grupta yer alan çocuk ve ergenler için önemli bir sorun olduğu saptanmıştır.Olguların büyük çoğunluğunun (%61.4) olay yeri olan evde öldükleri saptanmıştır. Çalışmada kış aylarındaki ev kazaları ve buna bağlı ölümlerin ilk sırada yer aldığı, ölümlerin özellikle aralık ve ocak aylarında yoğunlaştığı, yaz aylarında ise ölüm oranın en aza indiği izlenmiştir.Evde uyanık ve aktif geçirilen sürelerde kaza sıklığının artışı dikkat çekmektedir. Gün içinde saat dilimi bazında ev kazası yaşanma sıklığı incelendiğinde, kaza geçirme sıklığının en yüksek olduğu zaman periyodunun 06:00-12:00 ve 12:00-18:00 saatleri arası olduğu görülmüştür.Evin oda-salon, çatı-teras-bahçe, koridor-merdiven, yatak odası, balkon-pencere bölümlerinde erkeklerin daha fazla kaza riski taşıdıkları belirlenmiş iken; banyo ve mutfak bölümlerinde ise kadınların daha fazla kaza riski taşıdıkları saptanmıştır. Kazaların meydana geldiği ev bölümleri, yaş grupları açısından irdelendiğinde; tüm yaş gruplarında yer alan olguların, ev kazalarına en çok evin oda-salon bölümünde maruz kaldığı gözlenmiştir.Sunulan çalışmada; belirlenen risk faktörleri ve önlemler çerçevesinde, ülkemizde ev kazalarına bağlı ölümlerin üstesinden gelebilmek için, güvenlikli ev, ev eşyaları ve ev içersinde kullanılan ilaçlar, kimyasallar ve mutfak gereçlerinin güvenli şekilde saklanmasına yönelik projelerinin desteklenmesi, bunlarla ilgili yasal düzenlemelere hız kazandırılması, ebeveyn ve çocuk/yaşlı/hasta bakıcılarının eğitimine yönelik çabaların arttırılması, ev güvenlik kontrolü sisteminin kurularak, evlerin ev güvenlik müfettişleri tarafından denetiminin sağlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: ev kazaları, adli olgular, ölüm, adli tıp.

According to the definition of WHO (world health organization) `?accident??; is an event which causes moral and material loss and happened involuntarily as a result of disqualification in any work or carelessness, incautiousness, negligence. In developed countries accidents are the most frequently seen death reason after heart diseases, and cancer. Home accidents are seen more frequently than other accidents types in the world and in our country.At this study, the definition of preventions are aimed in order to decrease the deaths depended on home accidents to the least and to classify death cases developing as a result of home accidents, their autopsy was performed by the Ministry of Justice Institution of Forensic Medicine Group Chairmanship in 2005-2009 years, and autopsy reports and crime scene investigation protocols were analyzed retroactively and 415 cases that are defined as a result of home accident were received for consideration.Deaths occurred by home accidents; poisonings, blunt traumas, burns, asphyxia were investigated in four main groups. When analyzing the causes of deaths of cases that take place in research group, poisonings were seen to be primary reason of death depended on home accidents. At the study, carbon monoxide poisonings were found as the most frequent home accident reason; fire burns and blunt traumas by falling from high were seen to follow it.When deaths occurred by home accidents are being assessed from gender distribution; male deaths are significantly more than female deaths at home accidents.The most frequent age group depended on home accidents that take place in our study group were seen to occur in 0-3 ages, and 49-51 and 79-81 ages follow it. When cases are grouped as under 18 aged and below, 19-64 age, and 65 age and above, accidents depended on home accidents occur mostly between 19-64 ages, when an analyze performed as case number per age and 18 age, it is determined that in this context which death reaches to the high level deaths occurred by home accidents, of deaths are very crucial matter for adolescents and children at the ages of 18 and below by home accident.Most of the majority of cases is determined to die at home scene of accidents (%61.4). At the study it is determined that home accidents and deaths depended on it happen on winter months take the first place, and deaths intensify especially on January and December, and on summer the death rate decreased to the least level.The increase of accident frequency at the periods that were spent awake and active at home draws attention. When home accident frequency investigated within today, the highest time period when accident happens is 06.00- 12.00 and 12.00-18.00.While it is determined that men carry more accident risk at window side, balcony, bedroom, corridor-stairs, garden-terrace-roof of home; women have more accident risk at the kitchen and bathroom. When home parts where home accidents occur, are being examined from age groups, it is observed that most of the cases in all age groups. Home accidents are mostly experienced at room-hall side of home.At the study that is presented, within the scope of defined risk factors and precautions, in order to overcome the deaths depended on home accidents we reach that, to support projects towards safe home and safe house ware, and the medicines used at home, chemicals and kitchen tools, and accelerate the legal regulations related to it, to increase efforts towards training of nurses, old, children and parents, to provide inspection of home by home safety supervisors are all required.Key words: home accidents, medico-legal cases, death, forensic medicine.