Hisseli mülkiyet uygulamalarının kentlerin mekansal ve sosyo-ekonomik gelişimlerine etkileri: Esenler örneği

Abstract

Çok partili hayata geçiş ve 2. Dünya Savaşı sonrasında hızlanan göçler ve buna bağlı olarak artan kentleşme hızı, birçok sorunu beraberinde getirmesiyle birlikte 1950 yılı ve sonrasını kapsayan dönemin kentleşme anlayışının en belirleyici özelliği olmuştur. Köyden kente göçen insanların barınma ihtiyaçlarına karşılık işlerliği olan bir imar mevzuatı geliştirilip konut arzı giderilememiş, buna bağlı olarak göçenler tarafından özgün bir çözümleme olan gecekondu anlayışı benimsenerek, zamanla bu alanlarda yeni bir iyelik kavramı ortaya çıkmıştır. Gecekondu alanlarında ortaya çıkan bu yeni iyelik kavramı hisseli bölüntülü alanlar diye tanımlanan yeni bir bölünme ve yapılaşma sürecinin başlamasına neden olarak, gecekondulaşma sorununa bu yönüyle yasallık kazandırmış ve göçen kitlenin giderek güçlenmesine neden olarak, kentteki kalıcılığını artırmış, onlara toprağın iyeliğine sahip olma güvencesini kazandırmıştır.1980lerden itibaren kırdan kente olan göçün patlamasıyla birlikte bu yıllarda çıkarılan çeşitli imar affı yasaları ve belirli şehircilik kurallarına uyulmadan yapılan tarla ifrazlarının sağladığı hisseli mülkiyet durumuyla, kent arazileri düzensiz bölünerek parçalanmış ve gecekondular içerik değiştirerek, bu alanlar sağlıksız çok katlı kentsel alanlara dönüşmüştür.Çalışmada hisseli bölüntü ile oluşan alanlarda yapılan yasallaştırma uygulamalarının kentsel gelişime olan etkileri irdelenmiş, kentsel etkiler mekansal ve sosyo-ekonomik sonuçlarıyla değerlendirilerek, hisseli mülkiyet olgusunun günümüzde birçok sorunu beraberinde getirerek kısırdöngü haline geldiği, bu durumun kentsel dönüşüm uygulamaları ve çeşitli imar uygulamalarıyla kendine bir çözüm aradığı sonucu vurgulanmıştır. Yapılan bu uygulamaların Esenler ilçesi örneğindeki etkileri değerlendirilerek, bu durum imar hukuku çerçevesinde yorumlanmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Gecekondu, Hisseli Mülkiyet, Mekansal Gelişim, Sosyo-Ekonomik Gelişim, Esenler

After the transition to multi-party system and World War II accelarating migration and increasing urbanization rate has brought many problems and has been the most defining feature of urbanization covering the period after 1950.A workable zoning regulation could not be developed for the housing needs of people who migrate from rural to urban, depending on this, slumhouse which is a unique resolution was adopted by the migrants and after a while a new concept of ownership has emerged in this areas.The new concept of ownership emerged in slum areas is shared ownership has caused process a new division and construction and with this aspect has given legality to the problem of slumhousing, so migrants have increasingly strengthened, have increased their persistence in the city and have gained assurance with the possession of the land.From the 1980s, with the increase in migration from rural to urban, urban land is fragmented chaotically including as a result of enacted a lot of amnesty laws in this years and shared ownership provided by without complying with certain rules of urbanism field subdivisions applications and in this way the content of slum house has changed and these areas have been turned multi-layered, poor areas.In this study urban impacts of the areas formed by shared ownership applications were examined and this urban impacts were processed with the spatial and socio-economic effects. Phenomenon of the shared ownership bringing with it many problems that become a vicious circle, in this situation look for a solution yourself with the urban transformation projects and various zoning applications results are highlighted. The effects of these applications are evaluated on Esenler county which is selected as the actual sample.Keywords: Slum House, Shared Ownership, Spatial Development, Socio-Economic Development, Esenler