Fümigantların sıçan akciğer dokusunda oluşturduğu histolojik farklılaşmalar

Abstract

106 6. ÖZET Akciğer hastalıklarının çevresel faktörler ve kimya sal maddelere bağlı olan artışları, birçok araştırmacı gi bi bizi de bu konu üzerine eğilmeye yöneltmiştir. Tarımda fümigant olarak kullanılan dördü alifatik bi ri aromatik hidrokarbon olan beş maddenin akciğerin paranki- mal kısmına etkileri ışık ve elektronmikroskobik seviyede incelenmiştir, Füraigantlarm ortamda doygun konsantrasyonlarını (karbon tetraklorür: 10000 ppm, karbon sülfür: 64-0000 ppm, 1,2-dibronoetan: 1666 ppm, naftalin: 160 ppm, trikloroetilen: 16600 ppm) soluyan sıçanlardaki akut pulmoner değişiklikler zamana bağlı olarak incelenmiştir. Tüm bileşiklerde ışık mikroskobi seviyesinde hiperemi, perivaskülit, alveol duvarı harabiyeti, fokal konsodilasyon alanları, amfizematöz genişlemeler, ödem ve yaygın kanamalar görülmüştür. Bunların etkileri zamana bağlı olarak artmıştır. Elektronmikroskobik seviyede ise en belirgin harabiyet tüm deney gruplarında Tip II alveoler hücreler üzerine olmuştur. Bu hücrelerin lameller inklüzyon cisimcikleri irileşmiş, sur- faktan yapımı ile ilgili lamelleri azalmış, yer yer de içleri boşalmıştır. Bu cisimciklerin öncüllerine sitoplazmada rast lanılmamıştır. Hücrelerin, mikrovillus yapılarında düzensiz lik olmuş, yer yer silinip düzleşmişlerdir. Tip II alveoler hücrelerin mitokondrileri de irileşmiş ve tipik görünümlerini yitirmişlerdir. Tip I alveoler hücreler, genellikle normal107 görünümlerini korumuşlardır. Kapiller endotel hücrelerinde pinositotik veziküller artmış, sitoplazmaları yer yer incelmiş, bazı alanlarda ise kalınlaşmıştır. Stroma tüm de ney gruplarında kolla j en ve elastik mikrofibrillerden zen gin hale gelmişlerdir. Tüm bu etkiler deney gruplarında za mana bağlı olarak artmıştır. Sonuç olarak, araştırmada kullanılan fümigantlarm, sıçanların akciğer parankiminde dejeneratif yapısal değişik likler oluşturduğu, fagositik hücre sayısını artırdığı söy lenebilir. Bu fümigantlarla temas süresinin uzaması halin de ise memelilerin ciddi problemlerle karşılaşması kaçınıl mazdır. Bulgularımıza dayanarak, bu maddelerin kullanımında bazı önlemlerin başlangıçta alınması gerektiği ve uyarıları mızın insan sağlığı açısından tekrar düşünülmesinin yararlı olacağı kanısındayız.

108 7. SUMMARY The incidence of pulmonary diseases due to environmental factors and chemical substances has made us, like many other researchers, investigate this subject. The effects of five subtances, four aliphatic and one aromatic hydrocarbons used as fumigants in agriculture, on the pulmonary parenchyma have been examined at light and electron microscopical levels. The pulmonary alterations of the rats inhaling the satureted concentrations of fumigants in the medium (carbon tetrachloride: 10000 ppm, carbon sülfür: 640000 ppm, 1,2-di- bromoetan: 1666 ppm, naphthalene: 160 ppm, trichloroethylene : 16600 ppm )have been investigated on time-course basis. At light microscopical level, hyperemia, perivasculitis, alveolar wall damage, focal consolidation regions, amphysematios dilatations, edemas and diffuse hemorrhages were observed in all the chemical compounds. Their effect increased in due course of time. However, at the electronmicroscopical level, the most marked damage was observed to be in the Type II alveoler cells all the experimental groups. The lamellar inclusion bodies of these cells were enlarged, lamellae relating to surfactant formation decreased and occasionally lacked any content. No precursors of these bodies were encountered in the cytoplasm. An irregularity in the struc tures of the microvilli of the cells and occasional flattening were noted. The mitochondria of Type II alveolar cells were also enlarged, losing their typical appearence. Type I alveolar cells109 generally retained their normal appreance. Pinocytotic vesicles of the capillary endotelial cells increased their cytoplasms occasionally became finer but thicher in some regions. The stroma grew rich in collagenous and elastic microfibrils in all the experimental groups. All of these effects increased in the exper imental in due course of time. In conclusion, it may be said that the fumigants used in this research led to degenerative structural alterations in the pulmonary parenchyma of the rats and increased the number of phagocytic cells. In the event of a longer contact with such fumigants, it should be inevitable for mammalian to avoid serious problems. Basing ourselves on these findings, we would like to express the view that some measures should be taken prior to the use of such chemical substances and belive that a consideration of our recommendation will greatly be beneficial in the protec tion of human health.