Karbon tetraklorürün fare barsak dokusunda oluşturduğu morfolojik farklılaşmalar

Abstract

ÖZET KARBON TETRAKLORÜRÜN FARE BARSAK DOKUSUNDA OLUŞTURDU?U MORFOLOJİK FARKLILAŞMALAR Bu çalışmada, tarımda fümigant, endüstride yağ uzaklaş tırıcı veya çözücü, temizleyici ajan olarak kullanılan karbon tet- raklorürün ince barsak mukozasına etkileri ışık ve elektronmik- roskopik seviyede incelenmiştir. Fümigant maddeyi, hergün aynı saatte vücut ağırlıkları tartılarak, oral olarak 3 ml./kg. dozda 3,6,10 gün süreyle verilen farelerin ince barsak dokusunda oluşa bilecek morfolojik değişiklikler gözlenmiştir. Işık mikroskobi seviyede ince barsak dokusunda, ödema- töz genişlemeler, apikal yüzeydeki mikrovilluslarda silinmeler, yer yer nekrotik alanlar, hücre sınırlarında devamsızlık ve epitel- lamina propria sınırında açılmalar görülmüştür. Elektronmikroskopik seviyede bazı bölgelerde mikrovillus larda dökülme, hücrelerin lateral bağlantılarında dilatasyon tes pit edilmiştir. Hücrelerde sitoplazmik açılmalar, piknotik nükle- us, endoplazmik retikulumda genişlemelerle birlikte mitokondri- lerin de normal görünümlerini yitirdiği ve sayılarının azaldığı be lirlenmiştir. Sonuç olarak, araştırmada kullanılan karbon tetraklorii- rün, memeli ince barsağı mukozal hücrelerinde yapısal değişiklik lere neden olduğu belirlenmiştir. Bulgularımıza dayanarak bu maddenin kullanıldığı alanlarda önlemlerin önceden alınması ve temas süresinin uzamaması gerektiği; aksi takdirde, insan sağlığı açısından problemlerle karşı karşıya kalınacağı söylenebilir. 48

SUMMARY MORPHOLOGICAL DIFFERENTIATIONS CAUSED BY CARBON TETRACHLORIDE IN THE MOUSE INTESTINAL TISSUE In this work, the effects of carbon tetrachloride used as fu- migant in agricultre, oil solvent in industry and for dry cleaning on the small intestine mucosa have been investigated at light and electron microscopical levels. The morphological alterations likely to occur in the small intestine tissues of mice administered 3 ml/kg doses of fumigant material orally every day at the same hour for 3, 6 and 10 days after determining body weights have been observed. In the small intestine tissue, edematous expansions, dis continuity of the microvilli on the apical surface, occasional ne crotic areas, vague cellular boundaries and gaps in the epitheli um-lamina propria boundary were observed at light microscopical level. Exfoliation of microvilli in some regions and dilatation in the lateral junctions of cells were determined at electron micro scopical level.In cells, cytoplasmic gaps, picnotic nuclei, expan sions in the endosplasmic reticulum, loss of normal appearance and decrease in the number of mitochondria have been noted. In conclusion, it has been determined that carbon tetra chloride used in this investigation caused structural changes in the mammalian small intestine mucosal cells. Basing ourselves on these findings, it can be said that in the fields using this sub stance precautions should be taken in advance and period of con tact should not be prolonged; otherwise, serious problems will be faced in human health. 49