Sıçanlarda deneysel olarak oluşturulan koledok kanalı tıkanıklığı ve tıkanıklığın giderilmesi sonrası karaciğerin histolojik yapısı

Abstract

81 ÖZET SIÇANLARDA DENEYSEL OLARAK OLUŞTURULAN DUKTUS KOLEDOK TIKANIKLI?I ve TIKANIKLI?IN GİDERİLMESİ SONRASI KARACİ?ERİN HİSTOLOJİK YAPISI Bu çalışma, deneysel olarak duktus koledokus'un farklı sürelerle tıkalı kalması sonucunda karaciğer dokusunda meydana gelen değişiklikleri ve aynı zamanda tıkanıklığın giderilmesiyle normale dönüşün ne düzeyde gerçekleştiğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yapılan çalışmada, deney hayvanları kontrol ve 5 deney grubuna ayrılmıştır. Tüm deney gruplarında deneysel olarak koledok kanalı tıkanıklığı oluşturulmuştur ve deney grubu II - IH'te tıkanıklık giderilmiştir. Deney grubu V kanalın tıkanıklığı giderilemediğinden çalışılamamıştır. Kontrol ve deney gruplarından alınan doku örnekleri ışık ve elektron mikroskop için hazırlanmış ve karaciğer morfolojisi incelenmiştir. Işık mikroskop düzeyinde, deney grubu I ve IV'te,hepatik lobulasyonda bozulma, parankimal nekroz, safra duktusu proliferasyonu ve fibrozis, iltihabi hücre infiltrasyonu gözlenmiştir. Elektron mikroskop düzeyinde ise, aynı gruplarda, parankimal hücre nükleuslannın düzensiz biçim aldıkları, mitokondri kristalarının belirsizleştiği, granüler endoplazmik retikulum sisternalarının genişlediği, intrasitoplazmik vesikül / vakuollerin oluştuğu belirlenmiştir. Aynı zamanda, komşu iki hepatosit arasındaki bağlantı komplekslerinin sayıca arttığı, safra kanaliküllerinin genişlediği ve mikrovillusların biçimlerinin bozulduğu izlenmiştir. Bunlara ek olarak, Disse aralığı ve sinuzoidal lümende granüler amorf maddenin biriktiği ve bazı alanlarda Disse aralığına lenfositlerin geçtiği belirlenmiştir. Deney grubu IV'te daha ağır seyrettiği gözlenen bu bulguların, deney grubu II ve IH'te izlenmesine karşın, kontrollere ve deney grubu I'e yakın görünüm sergilediği belirlenmiştir. Sonuç olarak obstrüksiyon süresine bağlı olarak, kısa süreli tıkanıklığın giderilmesiyle karaciğer dokusunda normale dönüşün sağlanabileceği, kanalın uzun süre kapalı kalması durumunda ise karaciğerde dönüşü olamayan yapısal değişimlerin oluşacağı ve bu durumda insan sağlığı açısından ciddi problemlerle karşı karşıya kalınacağı söylenebilir.

82 SUMMARY THE RAT LIVER HISTOLOGY FOLLOWING EXPERIMENTAL DUCTUS CHOLEDOCUS OBSTRUCTION AND RELEASE The present study was performed in order to determine the morphological changes of the rat liver following ductus choledocus obstruction at different time periods and the reversal changes in liver morphology were also examined by releasing the ligation of the ductus choledocus. In the present study, animals were divided into 5 experimental and 1 control groups. In all experimental groups, ductus choledocus was obstructed by ligation and in groups 2 and 3. ligation was released. Group 5 was not examined since the experimental ligation could not be released.Tissue samples taken from the control and experimental groups were processed for light and electron microscopy and liver morphology was examined. In groups 1 and 4, degenerative hepatic lobulation, parenchymal necrosis, inflammatory cell infiltration, bile duct proliferation and fibrosis were observed at light microscopical level. In the same groups, parenchymal cells with irregular shaped nuclei, dilated roug endoplasmic reticulum, deteeriorated mitochondrial cristae and intracytoplasmic vesicle and vacuole formation were determined at the electron microscopical level. Increased number of junctional complexes between the neigbouring hepatocytes, dilated bile canaliculi and deformations in microvilli were also observed. In addition, granular amorphus substance accumulation in the space of Disse and sinusoidal lumen, and lymphocyte infiltration into the space of Disse were also determined. In contrast to the group 4, groups 2 and 3 showed cellular characteristics similar to those seen in the control group and experimental group 1. In conclusion, the degenerative changes occruing after short term ductus obstruction could be reversed by releasing the ligation. However, morphological changes following long term obstruction may be irreversiable. Therefore it could be suggested that the long term ductus choledocus obstruction may cause serious problems in humans.