Kadın sporcularda menstrual dönemde maksimal egzersiz testi sonrası kan laktat ve amonyak ölçümlerinin karşılaştırılması

Abstract

46 ÖZET Bu çalışmamızın amacı kadın sporcularda menstrual fazın üç döneminde (EF, MF, LF); amonyak ve laktat oranlarını saptamak ayrıca amonyak ile laktatın egzersiz öncesi, sonrası ve onbeş dakika sonra ne oranda değiştiğini saptamaktır. Çalışmamıza yaşları (18,70±4,30), kiloları (53,55±11,94 kg.) ve boylan (1,58±0,35 cm.) olan, hepsi Cumhuriyet Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Y.O.'u öğrencisi yirmi kadın öğrenci gönüllü olarak katıldı. Denekler gönüllüler arasından normal menstruasyon dönemine sahip olup olmadıklarına göre seçildiler. Hepsi normal menstruasyon dönemine sahip ve menstruasyon zamanı ortalama 28±2,3 gündü. Seçilen deneklere test hakkında bilgi verildi. Testten önce yapmamaları gerekenler anlatıldı. Denekler FOX'un maksimal bisiklet ergometri testine tabii tutuldular. Testden önce yağ ölçümleri, skinfold calipper ile yedi bölgeden alındı. Yine testden önce kalp atımları Cumhuriyet Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon A.B.D. 'ında bulunan CARDİOVİT CS-6/12 adlı cihazdan 12 derivasyonlu olarak kaydedildi. Ayrıca kan ölçümleri için 3 mi. kan örneği testden önce alındı. Teste 600 kpm (100 watt) yükleme ile başlandı. Yüklenme her üç dakikada bir 300 kpm. (50 watt) artırıldı, bisiklet pedal frekansı 60 rpm'de tutuldu. Bitkinlik noktasında test bitirildi; kan ölçümleri, kalp atımları alındı. Onbeş dakika sonra ölçümler tekrarlandı Maksimal O2 alınımı Astrand- Ryming Nomogramına, enerji hesaplanması da ACSM protokolüne göre yapıldı (23). Çalışmamızda menstrual dönemde amonyak ve laktat ölçümlerinin fazlar arasında farklı olduğunu fakat bu farkın istatiksel olarak gruplar arasında farklılık yaratmadığını (TUKEY) saptadık. Amonyak ölçümlerinin midluteal fazda diğer fazlardan biraz daha yüksek olduğunu bulduk (P<0.05).Laktat ölçümleri ise bütün47 fazlarda birbirine yakındı. Egzersiz sonrası hem amonyak hemde laktat, önceki ölçümlerinden yüksek çıktı (P<0.05).Buna rağmen egzersizle beraber laktat amonyağa göre daha fazla yükselme gösterdi. Toparlanma süresi amonyakdan daha uzundu. Çalışmamızda ayrıca egzersiz öncesi ve sonrası nabız (HR) değişimlerini de araştırdık. Egzersiz sonrası kalp atımları önemli oranda yükseldi (P<0.01). Fakat fazlar arası istatiksel önem yoktu (P>0.05). Maksimal O2 alınımı ve enerji harcanımı da fazlar arası istatiksel önem gösterdi (P<0.05). TUKEY testine göre fazlar arası pek fark bulunamasada midluteal fazda görülen max 02 kullanımının artması ve enerji tüketiminin fazlalaşması bu fazda yorgunluğun daha fazla ortaya çıktığı fikrine bizi götürdü. Bu fazda amonyak artışının daha fazla olması da bu fikrimizi pekiştirdi (P<0.05). Bu açıdan çalışmamızın, midluteal fazda östrojen hormonun fazla salgılanmasına bağlantılı olarak yapılacak olan çalışmalara ışık tutacağı kanısındayız.

THE COMPARASION OF AMMONIA AND LACTA TE MEASUREMENTS AFTER MAXIMAL EXERCISES IN THE MENSTRUAL CYCLE OF SPORTSWOMEN *AynurAyık **Sami Hizmetli ***BeytuIIah Dönmez The aim of this study is to find out ammonia and lactate rates in the three menstrual phase in sportswomen (EF,MF,LF ). In addition we tried to found out what changes occured fifteen minutes before and after the exercises period.In this experiment the participant, all of whom are volunteers students and whose age range is (18,70±4,30 ), weight range is (53,55±11,94 kg), height range is (1,58±1,35 cm), are used. The participants are all female students attending to the school of Physical Training and Sports, Cumhuriyet University. The participants were chosen whether they had normal menstrual period.The participants who were chosen for the experiment were informed just before the test. The participants were involved in FOX's maximal bicycle ergometry test. Before the test fat measures were taken by skinfold calipper from the seven zone. Moreover, heart pulses were recorded at the department of Physical Medicine and Rehabilitation Cumhuriyet University with the help of CARDİOVİT CS-6/12 in twelve derivation. Moreover, 3 ml blood sample for blood measurement was taken just before the test. The test was started with a 600 kpm (100 watt) loading. The loading was increased once in three minutes as 300 kpm (50 Watt), and the frequency of bicycle was kept as 60 rpm. The test was finished at the point of.Exhaustion, and heart pulse record with blood measurement were taken. The measurement were repeated fifty minutes later, and maximal 02 inhalation was held according to Astrand Ryming Nomogram and energy spending was held according to ACSM protocol. In our experiment we provided that the lactate measurement and ammonia were different in menstrual period but this differences never differentiate statistically between the groups (TUKEY) (P<0.05). We found out that the ammonia measurement were a little higher in middle luteal phase than the other phases (p<0.05). Lactate measurement were very else to each other. Both ammonia and lactate were higher after the exercises than before (p<0.05). However lactate had higher increase than ammonia with the help of exercises. The recovery period was longer than ammonia. In our experiment was analyze pulse (HR) changes just before and after exercise period. Heart pulses just after the exercises were signaficantly higher (P<0.01). However there is no importance statistically between the phases (p>0.05). Inhalation of maximal 02 and energy spending between the phases were statistically important (P<0.05). Accoring to statistically Tukey test although there is no difference between the phases the increase of maximal 02 in midluteal phase and increase in energy consuming led as to the idea that there was more fatique in this phase. The fact that ammonia increase is more in this phase proved our claiming (PO.05). For that reason our study will be helpful to the studies related with östrogen hormone. ``Instructor in the Physical Education and Sports Academy at Cumhuriyet university ``?Associated professor in the department of Physical Medicine And Reh. at Cumhuriyet university ```?Assistant professor in the Physical Education and Sports Academy