Akut miyokard infarktüsü geçiren hastalarda konstipasyonu önlemeye yönelik hemşirelik uygulamalarının etkinliği

Abstract

X- ÖZET Kaynaklara ve klinik çalışmalarımız sırasındaki gözlemlerimize göre; hemşireler `Miyokard İnfaktüsü` tanısı ile yatan hastalara, konstipasyonun önlenmesine yönelik planlı bir hemşirelik bakımı vermek yerine, servis rutinlerine yönelmektedirler. Rutin uygulamalara ağırlık verme nedeniyle, miyokard infarktüslü hastalarda sıklıkla konstipasyon meydana gelmektedir. Bu araştırma, miyokard infaktüslü hastalarda konstipasyonun önlenmesine yönelik verilen planlı hemşirelik bakımının konstipasyonu önlemede etkili olup olmadığını belirlemek amacıyla deneysel olarak yapılmıştır. Araştırmanın örnekl emini; Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Kardiyoloji kliniğinde Ocak-Ağustos 1999 tarihleri arasında miyokard infarktüsü tanısı ile yatan ve araştırma sınırlılıkları dışında kalan 60 hasta oluşturmuştur. Araştırmada, hastaların demografik özelliklerini ve hastaneye gelmeden önceki alışkanlıklarını belirlemek amacıyla oluşturulan `Soru Formu` kullanılmıştır. Araştırmanın güvenirliliği yönünden ilk 30 hasta kontrol, daha sonraki 30 hasta ise deney grubuna alınmıştır. Kontrol grubundaki hastalar servisin rutinlerine bırakılmış, deney grubundaki hastalar ise konstipasyonun önlenmesine yönelik planlı bir hemşirelik bakımı almışlar ve elde edilen bulgular yönünden her iki grup karşılaştırılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Khi-Kare Testi ve Fisher Kesin Khi-Kare Testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlan; `Miyokard İnfaktüsü geçiren hastaların; yeterli sıvı almalarının, bol posalı-lifli diyet almalarının, yatak içinde hareketli tutulmalarının ve düzenli barsak boşaltım alışkanlığını sürdürmelerinin konstipasyonu önlemede etkisi vardır` hipotezini istatistiksel olarak desteklemiştir. (p<0.05) Ancak konstipasyonu önlemeye yönelik hemşirelik uygulamaları tek tek ele alındığında, aralarında anlamlı bir ilişki olmadığı ortaya çıkmıştır. Hemşirelerin; hastaların yeterli sıvı almaları, posalı besinleri içeren diyete uymaları, hareketli tutulmaları ve düzenli boşaltım alışkanlığı kazanmaları ile konstipasyonun önlenebileceği konusunda bilinçlendirilmeleri, düzenli olarak hastaların defekasyona çıkıp çıkmadıklarını yakından izlemeleri, hastane diyetisyenleri ile işbirliği yapılarak yemeklerin posalı besinleri içermesini sağlamaları, konstipasyonu önlemeye yönelik uygulamalar için protokol oluşturulması ve bu konuda bir broşür hazırlanarak 51hastalara verilmesi, hastaların tedavisini ve bakımını yürüten sağlık personelinin konstipasyon belirtileri ile ilgili farkındalık düzeyleri konusunda bir çalışma yapılması önerilmiştir. 52

XI- SUMMARY According to references and our observations during our clinical studies; nurses incline towards the service routines instead of giving a planned nursing care for the prevention of constipation in patients hospitalised due to `Myocardial Infarction` diagnosis. Due to preference of routine applications frequently constipation occur in patients with myocardial infarction. This study is made as an experimental one to designate whether the criteria of the study, and are admitted to Cardiology clinic of Cumhuriyet University Medical Hospital between January- August 1999 with a diagnosis of myocardial infarction. In the research; a `question form` is used which is formed to determine patients demographic features and their habits before they came to the hospital. From the view point of reliability of the research, the first 30 of the patients were accepted as the control group and the other 30 as the experiment. Patients in the control group were left to the service's routines, but patients in the experiment group took a planned nurse care for the prevention of costipation and the two groups were compared according to the results. In the evaluation of the datum Chi-Square Test and Fisher Exact Chi-Square Test were used. Research results statistically supported the hypothesis that; `Patients who had myocardial infarction, intake of enough liquid, take a diet based on high-fiber food, keeping them active in bed and continue a regular intestinal defecation habit have effects in the prevention of constipation`. (p<0.05) However, when planned nurse applications for the prevention of constipation are considered individually, it came out that there is no meaningful relation between them. In this study; it is advised that the nurses should be made conscious that defecation could be avoided through patients intake of enough liquid, follow a diet consisting high-fiber foods, keeping them active in bed and making them gain and continue a habit of regular defecation; and also; making the patient meal contain high- fiber foods through co-operation with the hospital's dietician, constituting a protocol for the applications for the prevention of constipation and giving a brochure to patients prepared on this subject, making a study on the consciousness of medical stuff who conduct care and treatment for the patients, with regard to constipation symptoms are advised. 53