Temel bileşenler analizi ve bir uygulaması

Abstract

ÖZET Türkiye'de 81 il merkezindeki T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı bulunan yataklı tedavi kurumlarına ait, kaba ölüm hızı, uzman hekim sayısı, fiili yatak sayısı, yatak işgal yüzdesi, yatan hasta oranı, ortalama kalış gün sayısı, ameliyat sayısı gibi bir hastanenin hasta bakım kalitesini gösteren bazı ölçütler 2000 yılı için tespit edilmiştir. Temel bileşenler analizi yöntemi ile değişkenler arasındaki bağımlılık yapısı yokedilmiş ve boyut indirgeme işlemi sonucunda toplam varyansın %73.794'lük bir bölümünü açıklayan iki özdeğer dikkate alınarak, yedi ölçüt iki Temel Bileşenle ifade edilmiştir. Elde edilen Temel Bileşenler yardımıyla bir denklem yazılmış ve hastanelere ait ölçütler bu denklemde yerine konularak her hastaneye ait sayısal bir değer (Y) elde edilmiş ve elde edilen bu değerlere göre hastaneler sıralanmıştır. Yapılan sıralamada Ankara Numune Hastanesi, Antalya Devlet Hastenesi ve Bursa Devlet Hastanesi ilk üç sırada, Şırnak Devlet Hastanesi, Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi ve Tunceli Devlet Hastanesi de son üç sırada yer almışlardır.

SUMMARY We tried to determine the quality of patient care in hospitals in the 81 city center in Turkey according to the criterions; approximate speed of death, the number of specialist physicians, number of existing beds, the bed occupation rate, the rate of patients cured in bed, average period of patient stay, the number of surgical operations in the year of 2000. In this study; the structure of dependence between the variables is terminated by the Principal Component Analysis and only two essence value, explaining a part of 73.794 % of the total variance, has been taken into consideration which was found by dimension reduction process.The criterions are expressed by these two Principal Components. We formed an equation with the Principal Components and by placing the datas in this equation we found different values (Y) related to each hospital. The hospitals are listed in arrangement according to these values. In the arrengement Ankara Numune Hospital, Antalya State Hospital and Bursa State Hospital placed in the first three and Sirnak State Hospital, Bolu izzet Baysal State Hospital and Tunceli State Hospital placed in the last three.