Yöremizde risk gruplarında Iyme seropozitifliğinin ve kenelerde borrelia burgdorferi taşıyıcılığının araştırılması

Abstract

ÖZET Lyme hastalığı, vektör kaynaklı bir hastalık olduğundan, bu hastalığın epidemiyolojik araştırmalarında hem bir bölgedeki vektörlerinin durumu hem de o bölge insanlarındaki seropozitifliğin araştırılması daha bilimsel temele dayanmaktadır. Bu nedenle bu çalışma hem B. burgdorferi'nin vektörü olan Ixodes ricinus'un bölgemizdeki yaygınlığının, hem de bölgemiz insanındaki lyme seropozitifliğinin ne düzeyde olduğunun ortaya konulması olmak üzere iki yönde gerçekleştirilmiştir. Yöremizde Ixodes ricinus'un ne düzeyde bulunduğunu araştırmak için 2001 yılının Mayıs-Aralık aylan arasında Sivas merkez ilçeye bağlı 109 köy ile temasa geçilerek, bu köyde bulunan sığır, koyun ve keçilerden toplam 10303 adet kene toplanmıştır. Yapılan cins düzeyinde sınıflandırmalar sonucunda bu kenelerin 6249 (%20,9)'unu Boophilus, 2195 (%21,3)'ini Rhipicephalus, 853 (%8,3)'ünü Dermâcentor, 512 (%5)'sini Hyalomma ve 495 (%4,8)'ini Haemaphysalis cinsine ait keneler oluşturmuş olup, yöremizde B. burgdorferi'nin vektörü olan Ixodes ricinus'a rastlanmadığı görülmüştür. Yöremizde yaşayan insanlarda seropozitifliğin araştırılması amacı ile Temmuz-2001 ile Ocak-2002 tarihleri arasında risk grubu olarak 270 kişiden, kontrol grubu olarak ise 135 kişiden kan örneği alındı ve serumları ayrıştırılarak ELI S A yöntemi ile çalışıldı. Çalışma sonunda risk grubuna ait 270 serum örneğinin birinde (%0,37) ve kontrol grubuna ait 135 serum örneğinin de birinde (%0,74) lyme seropozitifliği bulunmuştur. Seropozitif çıkan serumlarda RPR deneyi yapılmış olup, bu serumlar RPR deneyinde de pozitif sonuç vermiştir. Bu nedenle bu lyme seropozitifliklerinin muhtemelen çapraz reaksiyona bağlı olabileceği kanısına varılmıştır. Sonuç olarak Sivas yöresinde hem Ixodes ricinus'un bulunmaması, hem de risk ve kontrol grubuna ait serum örneklerinde kesin seropozitifliğe rastlanmaması, yöremizin h/me hastalığı yönünden endemik bir yer olmadığını düşündürmektedir. 77

SUMMARY Because of the fact that lyme disease is a kind of vector-borne one, in the epidemiological researches of this disease, both the position of the vector in a region and seropositive researchment of the people in that area are based on a more scientific basis. For this reason, this study is divided into two parts of which the first is Ixodes ricinüs which is B. burgdorferi' s vector whether it is common or not in our district and the second one is done to find out the lyme seropositivity level of our local people. To find out the level of I. ricinus in our district, contacts were made with 109 villages which belong to the centre of Sivas in 2001 from May to December, in total 10303 ticks were collected from the oxen, sheep and goats in those villages. At the end of the classifications which were done on the level of genus, it was figured out that 6249 (%20,9) ticks of the total number is Boophilus, 2195 (%21,3) is Rhipicephalus, 853 (%8,3) is Dermacentor, 512 (%5) is Hyalomma and 495 (%4,8) is Haemaphysalis. It has seen that there was no Ixodes ricinus which is vector B. burgdorferi in our district. Aiming to research the seropositivity of the people in our district from June 2001 to January 2002, blood samples were taken from 270 people within a risk group end 135 people within a control group, thus decomposing the sera and studied on with ELISA method. At the end of the study, 1(%0,37) out of 270 sera samples and 1(%0,74) out of 135 sera samples showed lyme seropositivity. A RPR assay was done on the sera which were found positive for lyme and all those sera have been found positive in the RPR assay. For this reason, it was thought that these lyme seroposities may be cross reaction Consequently, in Sivas; neither Ixodes ricinus nor certain seropositivity in sera samples taken from risk and control groups was found and so that brings to a mind that our region isn't an endemic one in terms of lyme disease. 78