Sivas ili hastanelerinde çalışan hemşirelerin otonomi düzeyleri ve otonomiyi etkileyen mesleki ve kurumsal faktörlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma hemşirelerin otonomi düzeylerinin belirlenmesi ve otonomiyietkileyen mesleki ve kurumsal faktörlerin incelenmesi amacıyla tanımlayıcıolarak yapılmıştır.Araştırmanın evrenini Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık HizmetleriAraştırma ve Uygulama Hastanesi, Sivas Sultan I. İzzettin Keykavus DevletHastanesi ve Sivas Sosyal Sigortalar Kurumu Bölge Hastanesinde çalışanhemşireler oluşturmuştur. Evren aynı zamanda örneklemi oluşturmakta olup, soruformunu eksiksiz yanıtlayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 582 hemşiredenelde edilen bilgilerle araştırmanın analizi yapılmıştır. Veri toplama aracı olarakliteratür bilgilerine dayalı olarak hemşirelerde otonomiyi etkileyen faktörleriiçeren 22 sorudan oluşan bir soru formu ve sosyotoropi-otonomi ölçeğinin 30maddelik otonomi alt ölçeği (OAÖ) kısmı yer almaktadır.Çalışmanın verileri SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 10.0programına yüklenerek, verilerin değerlendirilmesinde varyans analizi, Tukeytesti ve bağımsız gruplarda iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testikullanılmıştır.Araştırma sonuçlarında elde edilen bulgulara göre hemşirelerin genelotonomi puanı 75.95 ±.16.22 olup, Cumhuriyet Üniversitesi Araştırma UygulamaHastanesindeki hemşirelerin genel otonomi puan ortalaması 77.81 ± 16.99,Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi hemşirelerinin 74.75 ± 15.26 ve Sultan I.İzzettin Keykavus Devlet hastanesi hemşirelerinin 73.95 ± 16.29 olaraksaptanmıştır. Kurumlar arasında genel otonomi düzeyi açısından istatistikselolarak önemli bir fark saptanamamıştır (p>0.05).Yüksek lisans, lisans, sağlık meslek lisesi ve ön lisans mezunuhemşirelerin genel otonomi puan ortalamaları sırasıyla 89.33 16.58,76.06±17.01, 76.12 ± 15.61 ve 75.47 ± 16.13'tür. Eğitim düzeyleri arasında genelotonomi ve OAÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak önemli bir farkyoktur (p>0.05).Hemşirelerin kendilerine verdikleri iş doyum puanına göre genel otonomive OAÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak önemli bir farkbulunamamıştır (p>0.05).Yaş, deneyim, daha önce bir başka kurumda çalışma durumu, çalışılanklinik ve kurumdaki pozisyon ile genel otonomi ve OAÖ puan ortalamalarıarasında istatistiksel olarak önemli bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Nöbettutma durumu ve sayısı, örgüt / derneğe üyelik durumu ile genel otonomi ve OAÖpuan ortalamaları arasında istatistiksel olarak önemli bir fark yoktur (p>0.05).Bilimsel yayın takip etme ve hizmet içi eğitim programlarına katılmadurumunun genel otonomi düzeyini artırdığı bulunmuştur (p<0.05).Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda hemşirelerin otonomileriniartırmaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Hemşirelik, otonomi, hemşirelikte otonomi,hemşirelikte karar verme süreci, hemşirelikte yetki sahibi olma

This study has been made descriptively with he aim of determining theautonomy level of nurses examining the professional and institutiona! Factorsthat affect the autonomy.The nurses working in Cumhuriyet University Health Service İnvestigationand Application Hospital, in Sivas Sultan I. İzzetin Keykavus State Hospital, andin Sivas Social İnsurance İnstitution Regional Hospital from the surroundings ofthe study. The surroundings, at the same time, from the sample and the study hasbeen analysed taking into account the information that was obtained from 582nurses who accepted to join the investigation and who filled in the questionnairecompletely. İn collecting date, a guestion form, and sociotropy autonomy Scalehave been used. Based un the litelature a guestion form that is made up of 22guestions including the factors that intluence the autonomy of nurses theautonomy subscale os sociotrophy autonomy scale consisting of 30 items isinvolved in (OAÖ).The data of the study has been loaded down SPSS ( Statistical Package forSocial Sciences) 10.0 and upon assessing the date, variance analysis, the Turkeytest and the importance test of difference between two averages in indipendetgroups have been used.According to the findings obtained from the survey, the general autonomyscores of the nurses is 75.95.716.22 it is established that the average autonomyscores of the nurses in Cumhuriyet University İnvestigation Application Hospitalis 77.81 + 19.99, in Social İnsurance İnstitution Hospital is 74.75 + 15.26, and inSultan I. İzzetin Keykavus State Hospital is 73.95 + 16.29, in terms of the levelgeneral, statistically, no significant difference between the institutions has beenproved (p > 0,05).The averages of the general scores of thu nurses who has postgraduatedegree or who graduated from university, from health career lycee, and from highschool are respectively 89.33 + 16.58, 76.06 + 17.01, 76.12 + 15.61, and 75.47 +16.13 . Among the rank of education, there is no significant difference betweenthe general and the averages of the OAÖ scores (p>0.05).Statistically, no considerable distinction between the general, based on thework satiety score that the nurses gave themselves, and the averages of the OAÖscores experience, the state pf having worked in another instituon before theclinic where is worked and the status in the instution, and the averages of theOAÖ has been identified (p>0.05). There is not an important difference betweenthe general, based on the State and number of being on duty, the state ofmembership of an organization/assembly, and the averages of the OAÖ scores(p>0.05).İt has been established that the pursuit of scientific publication and theattendance at the educational programmes within the service increase the level ofgeneral (p>0.05).Some suggestions aimed at increasing the autonomy of the nurses has beenmade based on the results obtained from the survey.Key Words : Nurse status, autonomy, autonomy in nurse status, theprocess of decision in nurse status, being in charge in nurse status.