Hemşirelik eğitim programının öğrencilerde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının gelişimine ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Bu çalışma, bir Hemşirelik Yüksekokulu birinci sınıf eğitim programının öğrencilerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesinin gelişimine etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Araştırmanın örneklemini 2006-2007 öğretim yılında Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulunda (HYO) ve Eğitim Fakültesi (EF) İlköğretim Bölümü'nde birinci sınıfta öğrenim gören ve araştırmaya katılmayı kabul eden 168 kız öğrenci (HYO'dan 80 öğrenci, EF'den 88 öğrenci) oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Öğrenci Tanıtıcı Bilgi Formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (Health Promotion Lifestyle Profile) ve Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL- BREF) (WHO Quality of Life Scale Bref) kullanılarak toplanmıştır. Öğrencilere araştırmanın amacı açıklanmış ve araştırmaya katılmayı kabul ettiklerine dair sözel onamları alındıktan sonra formları eğitim döneminin başladığı ilk hafta, eğitim döneminin son haftası ve son ölçümden üç ay sonrası sınıf ortamında doldurmaları sağlanmıştır.Veriler bilgisayar ortamında SPSS10 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. İstatistiksel değerlendirmede frekans dağılımı, iki ortalama arsındaki farkın önemlilik testi ve tekrarlı ölçümlerde varyans analizi kullanılmıştır.HYO öğrencilerinin SYBD genel ve alt ölçek puanlarının eğitim dönemi öncesine göre eğitim döneminden hemen sonra bütün alanlarda yükselme gösterdiği ve puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıştır. Eğitim döneminden 3 ay sonra ise puan ortalamalarının aynı kaldığı belirlenmiştir. Ayrıca HYO öğrencilerinin puan ortalamalarının EF öğrencilerine göre daha yüksek olduğu ve EF öğrencilerinin SYBD genel ve alt ölçek puan ortalamalarının eğitim döneminden sonra yükselmediği bulunmuştur.Her iki gruptaki öğrencilerin eğitim döneminden önce Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL-BREF) puan ortalamaları arasında fark bulunmamıştır. Eğitim döneminden sonra HYO öğrencilerinin WHOQOL-BREF puan ortalamaları tüm alanlarda yükselme göstermemiş, genel sağlık ve yaşam kalitesi ile fiziksel, sosyal, çevresel ve kültürel alan puan ortalamaları yükselmiştir. EF öğrencilerinde ise bir yükselme olmamıştır. Eğitim döneminden 3 ay sonra HYO öğrencilerinin puan ortalamaları aynı düzeyde kalmış ve düşme saptanmamıştır.Sonuç olarak; hemşirelik eğitim programının öğrencilerde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının gelişiminde önemli derecede, yaşam kalitesinin yükselmesinde ise kısmen etkili olduğu belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda HYO birinci sınıfta yürütülen eğitim programının geliştirilerek sürdürülmesi önerilmiştir.Anahtar Sözcükler: Hemşirelik Eğitimi, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Sağlığı Geliştirme, Yaşam Kalitesi

This study has been done to determine the effect of the first-year curriculum on the development of the life quality and the behaviours of qualitative life style of the students of Higher School of Nursing.The population of the research includes the first-year students the Higher School of Nursing and the students of Primary Education department of Educational Faculty at Cumhuriyet University in 2006-2007 academic year. (168 voluntary female students: 80 from Higher School of Nursing, 88 from Educational Faculty)The data of the research was collected by means of Student Identification Profiles, Health Promotion Life Style Profile, and WHO quality of Life Scale BREF. The aim of the research was explained to students and after their oral confirmation of acceptance to take part in the ressearch, the forms were filled in by the students at the first week of the term and three months later than the last measuremenet in classroom atmosphere.The data was evaluated by means of computer programme of SPSS10. Frequency Distribution was used in statistical evaluation, and Variance Analysis was used in Significance Test between two medians and in recurrent measurements.SYBD general and sub-scale scores of the students of HSN were found to be higher just after the educational term in all fields ,and difference among score medians were significiant. Three months later, the scores were found the same. In addition, the score medians of the HSN students were higher than the EF students, and SYBD general and sub-scale score medians of the EF students were found not to increase after educational term.There has been no difference among the Life Quality Scale (WHOQOL-BREF) score medians of both groups before education term. After the education term, the students of HSN showed increases in WHOQOL BREF score medians not in all fields. But the sores increased in general health and life quality, and physical, social, environmental and cultural fields. There was no increase among the students of EF. The score medians of the HSN students kept the same level.Finally, the curriculum of Nursing was found to be effective greatly in Healthy Life Styles of the students and partly effective in the promotion of life quality. In accordance with the results of the study, the development and continuation of the curriculum in the first year of HSN was suggested.HSN: Higher School of NursingKey Words: Nursing Education, Health Promoting Life Style Behavior, Health Promotion, Life Quality.