Multiple sklerozlu bireylerde yetiyitimi ve günlük yaşam aktivitelerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma Sivas Multiple Skleroz Derneği'ne kayıtlı MS tanısı almış bireylerde yetiyitimi ve günlük yaşam aktivitelerinin incelenmesi , yeti yitimi ve bağımsızlık düzeyini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Çalışma örneklemini 15 Kasım 2008- 15 Ocak 2009 tarihleri arasında ,Sivas ili MS derneği'ne kayıtlı 104 MS'li birey oluşturmaktadır. Araştırma verileri, Hasta Tanıtıcı Formu, Kısa Yeti Yitimi Anketi ve Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi ile elde edilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler, SPSS (ver:14.0) programında; varyans analizi, Tukey testi, Kruskal Wallis testi, Mann-Whitney U testi, korelasyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, örneklemin sadece %27.9' u Günlük Yaşam Aktivitelerinde bağımsız, %14.4'ünde ağır düzeyde yeti yitimi olduğu ve Günlük Yaşam Aktiviteleri ile yeti yitimi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, hastaların çocuklarının olup olmama durumunun, çalışma durumunun ve eğitim düzeylerinin hem yeti yitimi düzeylerini hem de bağımsızlık düzeyini etkileyen ortak faktörler olduğu belirlenmiştir. Ayrıca MS' li bireylerin yapamadıkları işlerde yardım eden kişilerin yakınlık derecesi, bağımsızlık düzeyini etkileyen bir diğer faktör olarak, mesleki durum ve gelir düzeyi ise yeti yitimi düzeyini etkileyen diğer faktörler olarak belirlenmiştir.Çalışmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda, yeti yitimi MS' li bireylerde sık yaşanan bir sorun olarak belirlenmiştir ve yaşanan yeti yitiminin bireylerin Günlük Yaşam Aktivitelerini etkilediği saptanmıştır. Buna göre MS' lu bireylerde yeti yitimi ve bağımsızlık düzeyini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi ve bu faktörlerin etkilerinin kontrol altına alınması, aile katılımlı destek ve rehabilitasyon programlarının düzenlenmesi doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler:Multiple Skleroz, Yeti yitimi, Günlük Yaşam Aktiviteleri, Hemşirelik

This study has been carried out with the aim as a complementary among the individuals being diagnosed with MS and registered in Sivas Multiple Sklerosis Association, examination of the disability and daily living activities, and also disability and independence of the factors affecting the level of identification.Study sample, between 15 November 2008 and 15 January 2009, constitute 104 MS indivuduals registered Sivas province associations with the MS. Researsch data were obtained by using, Patient Identifier Form, Brief Disability Questionnaire and the Activities of Daily Living Index. The data obtained from study were assessed using SPSS (ver:14.0) program, variance analysis, Tukey test, Kruskal Wallis test, Mann- Whitney U Test, correlation analysis. According to the findings, only %27.9 of the sample is independent in Activities of Daily Living ,%14.4 of the sample is at the rate of severe disability and it is identified that there are statistically significant relationship between the Activities of Daily Living and disability. Also, It has been identified that whether they have or not any children, their working status and educational levels and levels of disabiltiy as well as common factors affecting the level of independence. In addition, the degree of closeness of the hepler is another factor that affects independence level and the people being lived together, occupational status and income level are determined as the other factors that affects the level of disability.In the light of obtained results, disability has been identified as a frequent problem in individuals with MS and it. It has been observed that patients also had trouble in maintaining their daily life activities. Accordingly, the evaluation factors affecting the level of disability and independence in individuals with MS and prevention of these factors, family support and involvement with the organization of rehabilitation programs have been suggested .Key Words :Multiple sclerosis, disability, daily living activities, nursing