Türk vergi sisteminin 1980 sonrası uygulanan istikrar politikalarıyla uyumu

Abstract

ÖZET Günümüzde, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerin temel amaçlarından biri, ekonomik istikrarın sağlanmasıdır. Bu amaçla, istikrar politikasının çeşitli araçlarından yararlanılmaktadır. Nitekim, vergi sistemi de istikrar politikasının bir aracı olarak kabul edilmektedir. Çalışmamızda, Türkiye, gelişmekte olan bir ülke örneği olarak ele alınmış ve Türk Vergi Sistemi'nin, bir istikrar politikası aracı olarak uygulanabilirliği araştırılmıştır. Bu araştırmada, önce, belli bir dönemde (1980 sonrası) uygulanan istikrar politikaları, sonra, bu dönemde vergi sisteminde yapılan düzenlemeler açıklanmıştır. Son olarak da, vergi sisteminde yapılan düzenlemelerin, istikrar politikalarıyla uyumu değerlendirilmiştir. Çalışmamızda, Türk Vergi Sistemi'nin mali amacı gerçekleştirebilecek yeterliliğe sahip olmadığı belirlenmiştir. Vergi gelirlerinin, kamu açıklarını kapatacak düzeyde arttırılamaması, diğer kamu finansman politikası araçlarının uygulanmasını gerekli kılmıştır. Vergileme dışındaki kamu finansman politikası araçları, ekonomik istikrarsızlığa neden olduğu gibi, mevcut istikrarsızlığı beslemektedirler. Çünkü vergilemenin mali amaçtan uzaklaşması, istikrar politikasının diğer araçlarının uygulanabilirliliğini ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca, ekonomik amaçlı vergi düzenlemeleri toplam arzı arttırmakta, buna karşın, kamu açıklarının kapatılmasını engellemektedir. Bu nedenlerle, gelişmekte olan ülkelerde vergi sistemine, kamu açıklarım kapatacak bir yeterlilik kazandırılmasının, ekonomik istikrar politikasının başarısını belirleyici bir nitelik taşıdığım belirtebiliriz. III

ABSTRACT Today, one of the main reasons of developed and developing economics is to sustain economical stability. So, stability policy serves various ways to make us of. And a system of taxes is regarded as a good way of the policy of stability. In this study, Turkey is regarded as a developing country and the Turkish Tax System is studied as a tool of stability policy and how applicable the system is. In this paper, first the stability policy of some certain period (after 1980) and then the arrangements of this period is explained. And finally the accordance with the stability policies with the arrangements made in the tax system is studied. We have observed that Turkish Tax System is not efficient enough to response the financial aim. Tax revenues are not increased high enough to meet the demand and public, borrowing becomes inevitable, thus applying other public financial policies becomes necessary. Public financing policies, expect from taxation, causes present instability as well as causing economical instability. As long as the taxation loses its main reason as a financial tool, imposing the other ways of stability policy disappears Apart from these, imposing taxation with the economical purpose increases the total supply and on the other hand, to meet the budget deficit is prevented. According to this we can say that in developing countries sustaining efficiency which will ensure to meet the budget deficit for the taxation system is a significant way for the success of economical stability. IV