Sağlık ocaklarında çalışan hemşire ve ebelerin postpartum depresyona yönelik bilgi ve tutumlarının incelenmesi

Abstract

ÖZETSAĞLIK OCAKLARINDA ÇALIŞAN HEMŞİRE VE EBELERİN POSTPARTUM DEPRESYONA YÖNELİK BİLGİ VE TUTUMLARININ İNCELENMESİAslı KURTCUYüksek Lisans TeziDoğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim DalıDanışman: Yrd.Doç.Dr. Zehra GÖLBAŞI2010, 64 sayfaBu çalışma, sağlık ocaklarında çalışan hemşire ve ebelerin postpartum depresyona yönelik bilgi ve tutumlarını incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Araştırma İstanbul ili Üsküdar ve Kadıköy ilçelerine bağlı sağlık ocaklarında yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Üsküdar ve Kadıköy ilçelerine bağlı sağlık ocaklarında çalışan toplam 136 hemşire ve ebe oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından literatüre dayalı olarak hazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu?, ?Postpartum Depresyon Bilgi Formu? ve ?Postpartum Depresyon Tutum Formu? olmak üzere üç form ile toplanmıştır. Kişisel Bilgi Formu hemşire ve ebelerin bazı sosyodemografik ve çalışma yaşamına ait özelliklerini, depresyon öykülerini ve postpartum depresyona yönelik uygulamalarını belirlemek amacıyla hazırlanmış 16 sorudan oluşmuştur. Postpartum Depresyon Bilgi Formu hemşire ve ebelerin postpartum depresyona yönelik bilgi düzeylerini incelemek amacıyla hazırlanmıştır ve 45 ifadeden oluşmuştur. Postpartum Depresyon Tutum Formu hemşire ve ebelerin postpartum depresyonla ilgili tutumlarını belirlemek amacıyla hazırlanmış 5 ifadeden oluşmuştur. Elde edilen veriler frekans dağılımı ve ortalama olarak sunulmuş, istatistiksel analizde Khi-kare ve t testi kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen verilere göre hemşire ve ebelerin %16.2'si postpartum depresyona yönelik tarama yapmış ve %22.8'i postpartum depresyondan şüphelendiği bir durumla karşılaşmıştır. Hemşire ve ebelerin postpartum depresyona yönelik bilgi düzeylerinin 34.89 (max:45) olduğu belirlenmiştir. Lisans mezunu hemşire ve ebelerin lise ve ön lisans mezunlarına göre, mesleki eğitimleri sırasında postpartum depresyona yönelik bilgi alanların almayanlara göre bilgi puan ortalaması istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Hemşire ve ebelerin yalnızca %2.9'u postpartum depresyonu önleme, tanılama, sevk etme ve bakım verme konusunda sağlık ocaklarında çalışan hemşire ve ebelerin bilgi ve beceri düzeylerini ?çok yeterli? olarak değerlendirmiştir.Araştırmanın sonuçlarına göre, sağlık ocaklarında çalışan hemşire ve ebeler postpartum depresyonu doğum sonu sağlık sorunları içinde önemli olarak görmelerine ve postpartum depresyonun ana-çocuk ve aile sağlığını olumsuz etkilediğini düşünmelerine rağmen postpartum depresyonu yeterince taramadıkları söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Sağlık ocakları, hemşire ve ebeler, postpartum depresyon, bilgi, tutum.

ABSTRACTEXAMINATION OF THE KNOWLEDGE AND ATTITUDES CONCERNING POSTPARTUM DEPRESSION AMONG NURSES AND MIDWIVES WORKING AT PRIMARY HEALTH CARE CENTERSAslı KURTCUMaster of Science ThesisDepartment of Maternity and Gynecological Diseases NursingSupervisor: Assist. Prof. Dr. Zehra GÖLBAŞI2010, 64 pagesThis descriptive study was carried out to determine the knowledge and attitudes concerning postpartum depression among nurses and midwives working at primary health care centers.The study was carried out at primary care centers located in Uskudar and Kadikoy districts of Istanbul. The sample consisted of 136 nurses and midwives who had been working at Uskudar and Kadikoy primary health care centers. The data were collected by the researchers via three forms, which were prepared in the light of the literature; namely, ?Personal Data Form?, ?Postpartum Depression Data Form? and ?Postpartum Depression Attitudes Form?. The Personal Data Form consisted of 16 questions regarding the sociodemographic and working characteristics and depression histories of nurses and midwives as well as their practices for postpartum depression. The Postpartum Depression Data Form consisted of 45 statements and aimed to analyze the knowledge about postpartum depression among the nurses and midwives. The Postpartum Depression Attitudes Form consisted of five statements to determine the attitudes of nurses and midwives regarding Postpartum Depression. The data were presented with frequency distributions and in means. Chi-square and t tests were used for statistical purposes.The study revealed that 16.2% of the nurses and midwives had been screening postpartum depression and 22.8% had faced probable postpartum depression cases. The mean knowledge score of the nurses and midwives was 34.89 (max:45).The knowledge scores were significantly higher among those who had a bachelor?s degree compared to those who had a high school or a two-year degree and also among the ones who had been trained on postpartum depression at school compared to the ones who did not have such a training. Only 2.9% of the nurses and midwives rated the knowledge and skills of nurses and midwives working at primary health care centers as ?fully competent? on prevention, diagnosis, referring and caring for postpartum depression cases.According to the results of our study, the nurses and midwives working at the primary health care centers know that postpartum depression is a significant health problem and that it has negative effects on the health of the mother-child and the family; however, they do not thoroughly screening it.Key words: Primary health care centers, nurses and midwives, postpartum depression, knowledge, attitudes, practice.