Bir üniversite hastanesinde görev yapan hekim ve hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin algılamaları

Abstract

ÖZETBİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE GÖREV YAPANHEKİM ve HEMŞİRELERİN HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNEİLİŞKİN ALGILAMALARIŞULE AYDINYüksek Lisans Tezi, Hemşirelikte Yönetim Anabilim DalıDanışman: Prof. Dr. Selma DOĞAN2010, 104 sayfaBu çalışma, hekim ve hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin algılamalarını ve ilişkili olabilecek faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Araştırmanın örneklemini, 15 Mart-15 Mayıs 2009 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde görev yapan 172 hekim ve 136 hemşire oluşturmuştur. Çalışmada kullanılan veri toplama formlarını uygulamadan önce hekim ve hemşireler ile ön görüşme yapılmış, çalışma hakkında bilgi verilerek çalışmaya katılım onamları alınmıştır.Araştırmada, orijinali Texas Univesitesi'nden Sexton ve Thomas (2004) tarafından geliştirilen ?Patient Safety Climate Questionnaire? (Hasta Güvenliği Kültürü Değerlendirme Ölçüm Aracı) kullanılmıştır. Hasta Güvenliği Kültürü Değerlendirme Ölçüm Aracı; hasta güvenliği kültürüne ilişkin kişilerin algılamalarını incelemektedir. Ölçüm aracının Ülkemiz için geçerlik ve güvenilirlik çalışması, Tütüncü ve arkadaşları tarafından 2007 yılında yapılmıştır. Form 19 sorudan oluşmaktadır ve ifadeler 5'li likert tipinde düzenlenmiştir.Araştırmadan elde edilen verilerin değerlendirilmesi SPSS 15.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde varyans analizi, tukey testi, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ve frekans analizi kullanılmıştır.Araştırmada, hekim ve hemşirelerin hasta güvenliği kültürü (HGK) puanları orta düzeyde (3.25= ne katılıyorum, ne katılmıyorum) bulunmuştur. Hekimlerin HGK puanları (60.44±13.52) hemşirelerin puanları ise (63.58 ±12.40) bulunmuştur. Meslek grupları içerisinde en düşük puanın araştırma görevlisi hekimlere, (59.51±13.04)ardından da servis hemşirelerine (61.10±9.82) ait olduğu saptanmıştır. HGK puanı düşük bulunan grupların çoğunluğu 1-5 yıldır hastanede çalışmaktadır. Ayrıca bireylerin hasta güvenliği konusunda yeterince eğitim almadıkları ve bilgilendirilmedikleri saptanmış olup, HGK konusunda bilgisi olmayanların puanı diğerlerinden düşük bulunmuştur. Çalışmada kurumda hastaya zarar veren ya da vermeyen hatalı olayların yeterince rapor edilmediği ve rapor edilmesinden de bireylerin aleyhlerine kullanılacağı ya da siciline işleneceği endişesi duyduğu saptanmış, puanlar arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. HGK ölçüm aracı frekans dağılımında; en düşük puanın ?Hasta olsaydım burada kendimi güvende hissederdim? maddesine ( 2,65 puan), en yüksek puan ise ?Birimimizde yapılan hatalardan ders çıkarırız? maddesine verildiği tespit edilmiştir (4,25 puan).Sonuç olarak; Hekim ve hemşirelerin, hastanenin güvenlik kültürü ile ilgili algıları genel olarak yetersiz olup, özellikle doğrudan hasta bakımı ve tedavisinde görev alan araştırma görevlisi hekimler ve klinik hemşireler kurumun hasta güvenliği kültürünü en yetersiz algılayan gruptur. Bu doğrultuda, hekim ve hemşireler öncelikli olmak üzere tüm personelin hasta güvenliği kültürü algısını geliştirmek için kurumda kalite ve güvenlik çalışmalarına hız verilmesi ve personel için güven artırıcı çalışmalar yapılması gerektiği söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Hasta Güvenliği, Hasta Güvenliği Kültürü, Hekim ve Hemşire Algılaması

ABSTRACTPERCEPTİONS OF PATİENT SAFETY CULTUREBY PHYSICIANS AND NURSESWHO ARE WORKING AT A UNIVERSITY HOSPITALŞULE AYDINMaster of Science Thesis, Department of Management NursingSupervisor: Assist. Prof. Dr. Selma DOĞAN2010, 104 pagesThis descriptive study was carried out in order to determine the perceptions of patient safety culture and its related factors by physicians and nurses.The universe of the study were 172 physicians and 136 nurses who are working at a university hospital between March 15 - May 15 in 2009. Before applying data collection tool, physicians and nurses were first approached in order to provide information about the study. Respondents gave verbal consent for the parcipitation to the study.Data collection tool of the study was ?Patient Safety Climate Questionnaire? which was originally developed by Sexton ve Thomas (2004) in Texas University. This tool evaluates the perceptions of patient safety climate of people. The reliability and validity studies of the questionnaire was performed by Tütüncü et al in 2007 in Türkiye. The questionnaire is a five-point Likert scale and consists of 19 questions.SPSS 15.0 was used for the evaluation of data and variance analysis, tukey test, t test and frequencies were used for the statistical analysis.The patient safety climate (PSC) points of physicians and nurses were found to be at medium level ( 3.25, neither agree nor disagree). PSC points of physicians and nurses were (60.44±13.52; 63.58 ±12.40) respectively. It was found that the physicians who are research assistants had lowest points (59.51±13.04) followed by clinical nurses (61.10±9.82). The majority of the people who had low PSC points were working at the hospital between 1-5 years. It was also determined that participants did not receive adequate training on patient safety. In the study it was found that the reporting of malpractice or adverse events are not adequate whether it is harmful or not. The reasonsfor not reporting malpractice or adverse events were the concern of proceeding against person reporting the event. In the questionnaire, the items which had the lowest points was ?if I were a patient I would feel safe here? ( 2,65 point), and the highest points was ?we learn from our mistakes? (4,25point).In conclusion, the perceptions of physicians and nurses regarding patient safety culture of the hospital were generally insufficient. Especially the research assistants and clinical nurses, who are directly responsible from patient care, perceived the patient safety culture insufficient. Therefore it was suggested that the perception of all healthcare personnel about patient safety culture and quality and safety studies should be enhanced and priority should be given to the physicians and nurses.Key words: patient safety, patient safety culture, perceptions of physicians and nurses