Götürü vergilendirmenin çağdaş analizi (Türk gelir vergisi sistemi örneği)

Abstract

ÖZET Modern vergileme tarh ve tahakkuk işlemleri esas itibariyle mükellefin beyanına dayanılarak yapılmakla birlikte, kanun koyucu zaman zaman başka yöntemlerden de yararlanmak zorundadır. Özellikle; bazı hallerde gelirin safi tutarının muhasebe sistemi ile kavranmasındaki zorluk veya mükelleflerin beyan yönteminin gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirmelerinde karşılaşılan güçlük nedeniyle ` gerçek gelirin vergilendirilmesi ` prensibi ihmal edilerek ` götürü usul ` düzenlenmiştir. Gelir vergisi sistemimizde bir çeşit yardımcı usul olarak kabul edilmiş olan götürü usul 1960 yılından bu yana geniş bir uygulama alanı bularak, 900.000 'nı aşan mükellef sayısı ile sistemin önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Zira bu yöntem sağlıklı bir vergi düzeninin yerleşmesine engel teşkil etmekte dolayısıyla milyarlarca lira vergi kayıp ve kaçağına yol açmaktadır. Ülkemizdeki küçük ticaret ve sanat erbabının konumu düşünüldüğünde götürü usulde vergilendirme yöntemine devam edilmesinin zorunluluk olduğu bir gerçektir. Ancak vergi sisteminde en az tahrifata ve kayba sebep olacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle götürü vergilemede uygulanan kollektif vergilemeden şahsi vergilemeye kayılarak kişilerin gelirlerini gerçeğe daha yakın olarak tespit etmek, söz konusu mükellef kitlesini gelir vergisi şuur ve anlayışına göre harekete getirerek kendi maddi imkanları çerçevesinde basit bir şekilde de olsa vergilendirme olayına aktif olarak katılmalarını sağlamak mükellef sayısındaki fazlalığa rağmen verimsiz kalmış olan bu alanı verimi gittikçe artan bir kaynak haline getirilebilir. 111

ABSTRACT Although the procedures of modern imposing tax and realization have being done essentially based on the declaration of the taxpayer, the lawmaker sometimes has to benefit from other procedures, as well. In particular, because of the difficulty in grasping the pure amount of income with accountancy system in some cases or the difficulty which was met in performing the responsibilities of the taxpayers required by declaration process, `lump process` has been arranged by neghecring the `taxation of real income.` The lump process accepted a kind of helping method in the system of income tax has become an important question of the system with more than 900.000 taxpayers numbers by finding a large application field since 1960. Because this system has been raising difficulties for the settlement of a perfect tax arrangement hence has been leading tax losing and tax avasion. It is clear mat following the lump taxation system is obligatory when the position of small trade and art experts in our country was taken into consideration. But it needs rearrengements in the form of causing the least falsification and lose in the tax system. N < There fore, to determine the incomes of the persons closer to real by gliding to the personel taxation from collective taxation applied in lump taxation, to supply the taxpayers to participate in the event of taxation activly within their financial possibilities by motivating the mentiened taxpayers block according to the conscious of income tax and understanding, might make this field a source of which profit has been increasing although it is profitless in spite of the excess numbers of taxpayers. J