Postoperatif meme ca sonrası lenfödem görülen ve görülmeyen kadınların fonksiyonel ve fiziksel aktivite düzeyinin değerlendirilmesi

Abstract

Lenfödem (LÖ) lenfatik sistemin yetmezliğinden kaynaklanan bir durumdur. Yapılan çalışmalarda meme kanseri sonrası LÖ insidansının en düşük %5.5 en yüksek %80'e kadar çıktığı belirtilmiştir. LÖ hayatı tehdit edici bir durum olmasa da ekstremitede tekrarlayan enfeksiyonlara, dizabiliteye, fonksiyonel bozukluğa ve ağrıya yol açabilmektedir.Postoperatif meme kanseri sonrası LÖ gelişen ve gelişmeyen hastaların fiziksel, fonksiyonel ve psikolojik açıdan farklılıklarını ortaya çıkarmayı amaçlayan bu tanımlayıcı kesitsel çalışmaya meme kanserine bağlı cerrahi geçiren 34 hasta katılmıştır. İki grup halinde alınan hastalardan birinci grubu postoperatif meme kanseri sonrası LÖ gelişmeyen 17 hasta, ikinci grubu ise LÖ gelişen 17 hasta (6'sı hafif LÖ, 6'sı orta şiddetle LÖ, 5'i şiddetli LÖ) oluşturmuştur.Her iki grupta bulunan hastaların eklem hareket açıklığı için gonyometrik ölçüm, kas kuvveti ve kavrama kuvveti değerlendirmesi için dinamometre, ağrı değerlendirmesi için visuel analog skalası (VAS), üst ekstremite kullanımında yaşanılan sorunların belirlenmesi için Disability of Arm Shoulder and Hand (DASH), fonksiyonel değerlendirme için Constant Skorlaması, aktivite düzeyinin belirlenmesi için Groningen Aktivite Kısıtlılık Skalası (GAKS), depresyon durumu hakkında bilgi sağlamak için Beck Depresyon Ölçeği, yaşam kalitesinin belirlenmesi için Nottingham Sağlık Profili kullanılmıştır. Ayrıca değerlendirme yapılan hastalar LÖ konusunda bilgilendirilerek, hastalara dikkat edilecekler ve yapabilecekleri egzersizleri içeren bir broşür verilmiştir.Değerlendirme sonucunda her iki grupta da eklem hareket limitasyonu, kas kuvvet kaybı, fonksiyonel ve fiziksel yetersizlik olduğu görülmüş olmakla beraber LÖ olan gruptaki hastalarda bu kayıp ve yetersizlikler daha fazladır. Meme kanserine bağlı geçirilen cerrahi sonrası hastaların dikkat etmeleri gerekenler, karşılaşabilecekleri riskler, yapmaları gereken egzersizlerle ilgili yeterince bilgi sahibi olmadığı görülmüştür. Bu da ekip çalışmasına daha çok önem vererek hastaları bilgilendirmenin, gerekirse tedavi programına almanın insanların yaşam kalitesini ve kendilerine yeterlilik seviyesini artırmayı sağlayacağını göstermiştir.

Lymphedema is a situation that results from insufficiency of lymphatic system. It is reported that the level of lymphedema incidence is minimum 5.5% and maximum 80%. Lymphedema is not fatal situation, but it can cause repetitious infections, disabilities, functional anomaly and pain in extremity.Thirty four patient who had a surgery because of the breast cancer participated in this sectional and descriptive study which aims to discover the physical, functional and psychological differences between the patients in whom lymphedema is seen and the patients in whom lymphedema is not seen. The patients formed two groups, the first group formed with the patients in whom lymphedema isn?t evolved and the second group formed with the patients in whom lymphedema is evolved after a postoperative breast cancer.Goniometer to survey joint?s locomotion, dynamometer to evaluate function of muscles and clasp, Visual Analog Scale to evaluate the pain, Disability of Arm Shoulder Hand (DASH) to determine the problems that exist in using the upper extremity, Constant Score for functional evaluation, Groningen Activity Restriction Score (GAKS) to evaluate activity level, Beck Depression Scale to get information about the state of depression, Nottingham Health Profile to evaluate the quality of life are used. Furthermore the patients are informed about lymphedema and the get a brochure including exercises and important points about lymphedema.In conclusion joints limitations, lacking in muscle functions, functional and physical disability are seen in two groups, however, these disabilities are seen widely in the group which consists of the patients who have lymphedema. It is seen that patients don?t have enough knowledge about the exercises and the risks after postoperative breast cancer. So it proves that informing the patients by means of giving importance to working in groups and also to get them a therapy provide raising quality of life and efficiency level.