Uyku hijyeni eğitiminin koroner yoğun bakım ve sonrası hastaların uyku kalitesine etkisi

Abstract

Araştırma, uyku hijyeni eğitiminin koroner yoğun bakım ve sonrası hastaların uyku kalitesine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.Araştırma örneklemini, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesinin Koroner Yoğun Bakım Ünitesi'nde Mart 2010- Aralık 2011 tarihleri arasında miyokart enfarktüsü (MI) tanısı ile yatan ve örneklem kriterlerine uyan 42' si araştırma, 40' ı karşılaştırma olmak üzere toplam 82 hasta oluşturdu.Verilerin toplanmasında hasta tanıtım formu, koroner yoğun bakım ünitesinde uykuyu etkileyen faktörler formu, Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği ve ev ortamında uykuyu etkileyen faktörler formu kullanıldı. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde Mann Whitney U testi, Kruskall Wallis testi, ki-kare testi, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, varyans analizi ve Bonferroni testi kullanıldı. Araştırma grubundaki hastaların %26.2' si kadın, yaş ortalaması 55.55±12.21, %85.7' si evli, %33.3' ü emekli, %45.2' sinin eğitim düzeyi ilkokul, %61.9' unun hastane deneyimi olduğu, %59.5' inin MI dışında başka bir kronik hastalığa sahip olduğu belirlendi. Karşılaştırma grubundaki hastalarında %20.0' si kadın, yaş ortalaması 56.02±10.23, %82.5' i evli, %37.5' i emekli, %60.0' ının eğitim düzeyi ilkokul, %42.5' inin hastane deneyimi olduğu, %55.0' inin MI dışında başka bir kronik hastalığa sahip olduğu belirlendi. Hastaların tamamının koroner yoğun bakım ünitesinde uyku sorunu yaşadıkları saptandı. Araştırma ve karşılaştırma grubundaki hastaların tamamına yakınının koroner yoğun bakım ünitesinde diğer hastaların sesi, diğer hastalarda gelişen olumsuzlukları görmek, rahat hareket edememek, IV kateter takılması/değişimi ve alarm sesleri nedeni ile uyku sorunu yaşadığı belirlendi. Araştırma ve karşılaştırma grubundaki hastaların uyku kaliteleri açısından aralarında anlamlı bir fark olmadığı, ancak taburculuk sonrası 3. ayda araştırma grubundaki hastaların uyku kalitelerinin karşılaştırma grubundaki hastaların uyku kalitelerine göre daha iyi olduğu görüldü. Hastaların uyku hijyeni ilkelerini uygulama oranlarının %100 ile %71 arasında değiştiği, en düşük uygulama oranına sahip olan uyku hijyeni ilkesinin ?uyku öncesi egzersiz yapmak? olduğu belirlendi. Hemşirelerin koroner yoğun bakım deneyimi olan MI 'lı hastaların hem hastanede hem de ev ortamında uyku kalitesinin etkileyen faktörlerin kontrol altına alınmasına ve uyku hijyeni ilkelerini etkin bir şekilde uygulanmasına yönelik hemşirelik girişimlerinde bulunmaları önemlidir.Anahtar Kelimeler: Koroner yoğun bakım ünitesi, uyku kalitesi, hemşirelik, uyku hijyeni.

This study was designed to determine the affect of sleep hygiene education on the patients? sleep quality in coronary intensive care and after.Sample of patient in study was composed of totally 82 patients as 42 researches and 40 controls group, all of whom were suitable for study criteria and were staying with the diagnosis of Myocardial Infarction at the coronary intensive care in Health Services Research and Application Hospital of Cumhuriyet University between March 2010 and December 2011.The data in this study were collected with patient information form, the form of factors affecting of the sleep in the coronary intensive care unit, Pittsburgh Sleep Quality Index and the form of factors affecting of the sleep in the home environment. In the statistical analysis, Mann Whitney U test, Kruskall Wallis test, ki-square test, independent 2 sample t- test, One-Way Anova and Bonferroni test were used. It was found that 26.2 % of patients in the research group were female, mean age of them was 55.55±12.21, 85.7 % were married, 33.3 % were retired, 45.2 % were graduated from primary school, 61.9 % had experienced of hospital, 59.5 % had chronic disease aside from heart attack. It was found that patients in the control group 20 % were female, mean age of them was 56.02±10.23, 82 % were married, 37.5 % were retired, 60.0 % were graduated from primary school, 42.5 % had experienced of the hospital, 55.0 % had chronic disease aside from heart attack. It was determined that all of the patients had experienced sleep problems. It was found that almost all patients of the research and control group in the coronary care unit had sleep problems due to the sounds of the other patients, monitoring the negative developments on the other patients, not being able to move easily, IV catheter intervention/replacement, the alarm sounds. It was found that there was no difference between the research and control group patients in terms of sleep quality, but it was seen that the research group patients have better sleep quality than control group patients three months after discharge from the hospital. It was determined that the ratio of application of sleep hygiene principles were 71%-100% and the lowest rate of application of the principle of sleep hygiene was the principle of ?to exercise the pre-sleep?. It is important that nurses to provide nursing interventions to control of the factors affecting sleep quality in both hospital and home environment of the patients with heart attack whom experienced intensive care and to be applied sleep hygiene principles effectively.Key words: Coronary intensive care unit, sleep quality, nursing, sleep hygiene