Hekim ve hemşirelerde örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel sessizlik, çalışan performansı ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel sessizlik, örgütlerde çalışan performansını etkileyen unsurlar arasındadır. Bu araştırmanın amacı, hekim ve hemşirelerde, örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel sessizlik, çalışan performansı ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesidir. Kesitsel olarak yapılan çalışmanın evrenini, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Araştırma ve Uygulama Hastanesinde çalışan hekim ve hemşireler (N=742) oluşturmuş olup, 317 kişi (%43) örneklem sayısı olarak belirlenmiştir. Çalışmanın verileri, kişisel bilgi formu, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği, Örgütsel Sessizlik Ölçeği ve Çalışan Performansı Ölçeği ile Temmuz- Aralık 2011 tarihleri arasında toplanmıştır. Yapılan geçerlik güvenirlik analizi sonucu, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği, Örgütsel Sessizlik Ölçeği ve Çalışan Performansı Ölçeği Cronbach alpha katsayıları sırasıyla .852, .869 ve .759 olarak saptanmıştır. Veriler, SPSS programında, faktör analizi, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, varyans analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.Çalışmaya katılanların %52.4'ünü hekimler, %47.6'sını hemşireler oluşturmuştur. Çalışmada hemşirelerin, öğretim üyesi hekimlere göre daha fazla özgecilik, nezaket, vicdanlılık, toplam Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (p<0,01) ve daha fazla performans (p<0,05) sergiledikleri saptanmıştır. Asistan hekimlerin, hemşirelere göre, daha fazla kabul edilmiş sessizlik, savunma amaçlı sessizlik ve toplam Örgütsel Sessizlik (p<0,01) sergiledikleri saptanmıştır.Çalışmada örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel sessizlik ve çalışan performansı arasındaki ilişki test edilmiş ve bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Araştırmada örgütsel vatandaşlık davranışının vicdanlılık, sivil erdem ve özgecilik boyutları ile çalışan performansı arasındaki ilişki pozitif yönde anlamlı bulunurken, nezaket boyutunda anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Örgüt yararına sessizlik ile çalışan performansı arasındaki ilişkinin pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülürken, kabul edilmiş sessizlik ve savunma amaçlı sessizliğin çalışan performansına anlamlı bir katkı yapmadığı saptanmıştır.Anahtar Sözcükler: Örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel sessizlik, çalışan performansı, hekim, hemşire.

Organizational citizenship behavior and organizational silence are among the factors which affect employee performance in organizations. The purpose of this study is to determine organizational citizenship behavior, organizational silence, employee performance among physicians and nurses, and the evaluation of the relationship between them. The population of this cross-sectional study comprised doctors and nurses (N = 742) working in Cumhuriyet University, Health Services Research and Application Hospital, and the number of the participants in the sample was determined to be 317 people (43%). The study data were collected between July 2011 and December 2011 using the personal information form, Organizational Citizenship Behavior Scale, Organizational Silence Scale and Employee Performance Scale. As a result of the validity and reliability analysis, Cronbach's alpha coefficients for the Organizational Citizenship Behavior Scale, Organizational Silence Scale and Employee Performance Scale were determined as 0.852, 0.869 and 0.759 respectively. The data were assessed with the significance of the difference between two means test, analysis of variance, correlation analysis and regression analysis using SPSS software.Of the participants in the study, 52.4% were physicians and 47.6% were nurses. In the study, it was determined that the nurses exhibited more altruism, courtesy, conscientiousness and total Organizational Citizenship Behavior (p <0.01), and greater performance (p <0.05) than did the faculty physicians. It was also determined that assistant physicians displayed acquiescent silence, defensive silence and total organizational silence (p<0,01) more than did the nurses.In the study, the relationship between the organizational citizenship behavior, organizational silence and employee performance was tested and the relationship was considered to be statistically significant. While there was a positive significant relationship between the employee performance and the conscientiousness, civic virtue and altruism dimensions of organizational citizenship behavior, the relationship between the employee performance and the courtesy dimension of organizational citizenship was not significant. While a positive significant relationship was observed between the employee performance and prosocial silence, it was determined that acquiescent silence or defensive silence did not significantly contribute to the employee performance.Key Words: Organizational citizenship behavior, organizational silence, employee performance, physician, nurse.