İlk ve ortaöğretimde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin beden eğitimi ve spor derslerinde kullandıkları öğretim yöntemleri ve karşılaştıkları sorunların incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, ilk ve ortaöğretim okullarında görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin beden eğitimi ve spor dersinde kullandıkları öğretim yöntemleri ve bu yöntemlerin uygulanmasında karşılaşılan sorunların belirlenmesi amacıyla yapılmış betimsel bir çalışmadır.Araştırmanın evrenini, 2011?2012 eğitim öğretim yılı 2. Döneminde Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Doğu Anadolu Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi olmak üzere 6 ili kapsamaktadır. Araştırmanın örneklemini ise tesadüfi örneklem yöntemine göre belirlenen Elazığ, Malatya, Diyarbakır, Gaziantep, Sivas, Kayseri illerinde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinden toplam 700 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmaya katılan öğretmenlerin 503'ü (%71,9) erkek, 197'si (%28,1) bayandır. Araştırmacıların 289'u (%41,3) ilköğretim okulunda, 411'i (%58,7) lisede görev yapmaktadırlar.Araştırmada, araştırmacı tarafından ölçek geliştirme tekniklerine uygun olarak geliştirilen ve 27 maddeden oluşturulan ölçek kullanılmıştır. Ölçek, demografik bilgiler ve kullanılan öğretim yöntemleri ve temel sorunlar şeklinde boşluk doldurma ve 5'li likert tipi sorulardan oluşmaktadır. Ölçeğin geçerliği için uzman görüşü alınmış, güvenirlik için 126 Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenine uygulama yapılmış ve cronbach alfa iç tutarlılık değeri 0.86 olarak bulunmuştur. Araştırmada frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi ve varyans analizi kullanılarak yanılma düzeyi 0.05 olarak alınmıştır.Araştırmaya katılan öğretmenlerin mesleki yeterlik durumlarına bakıldığında meslekle ilgili yeterli bilgi birikimine sahip olabilmesi, derse girmeden önce dersle ilgili ön hazırlık yapabilmesi, dersteki etkinliklerin işlem basamaklarını sıralı bir şekilde gerçekleştirebilmesi, öğrencilere eksikliklerini giderebilmeleri için yardımcı olabilmesi, mezun olduğu bölümde yeterli özel öğretim dersi alabilmesi, kullanacağı özel öğretim yöntemini seçerken bilgi düzeyinin yeterli olabilmesi, konunun içeriğinin etkili ve öğrencinin hazır bulunuşluk seviyesinin etkili olabilmesi gibi sorulara her zaman ve genellikle cevap verdikleri görülmüştür.Araştırmaya katılan öğretmenlerin beden eğitimi derslerinde özel öğretim yöntemlerini kullanamamasına neden olarak dönüt vermede yaşanan sıkıntılar, öğretmenin bilgi yetersizliği, uygun ders ortamının olmaması, öğretmen merkezli ders işlenmesi, ders saatlerinin yetersizliği, ders dışı etkinliklerin fazla olması, öğrencinin istememesi, görev yaptığı okuldaki öğrencinin seviyesinin düşük olması gibi cevapları verdikleri görülmektedir.Araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyet, yaş, görev yaptıkları okul ve hizmet süresine göre toplam anketten aldıkları puanlar karşılaştırıldığında farklılık önemsiz bulunmuştur (P>0.05).Araştırmaya katılan öğretmenlerin öğretim yöntemlerini kullanma durumlarına göre, en fazla tercih ettikleri eşli çalışma, komut ve alıştırma yöntemleridir. En az tercih ettikleri kişisel öğrenci tasarımı, yönlendirilmiş buluş ve kendi kendine öğrenme yöntemleridir. Öğretmenler en yararlı yöntemlerin alıştırma ve kendini denetleme yöntemi, en kolay ise komut, alıştırma ve eşli çalışma yöntemler, öğrencilerin ilgisini en fazla çeken ise komut, alıştırma ve eşli çalışma yöntemler olarak bildirmişlerdir.Sonuç olarak beden eğitimi öğretmenlerinin en fazla kullandığı öğretim yöntemleri komut, alıştırma ve eşli çalışma yöntemleri olup öğretmenlerin özel öğretim yöntemlerini derslerde yeterince kullandıkları söylenebilir.

This research is a descriptive study aims to determine both teaching methods using in physical education and sport courses by teachers serve in elementary and secondary schools and encountered problems by applying these methods.Eastern Anatolia Region, South Eastern Anatolia Region and the Central Anatolia Region covers six provinces. 2011-12, 2. term. Sample population consists of 700 randomly selected physical education teachers serve in cities of Elazığ, Malatya, Diyarbakır, Gaziantep, Sivas, Kayseri. 503 of them (71.9 %) are male person, 197 of them are female person. 289 of total subjects (41.3 %) serve in elementary schools and 411 of them (58.7 %) serve in high schools.A scale consists of 27 clauses which was developed in accordance with scale development techniques was used by researcher in this study. The scale consists of demographic features, gap-filling in the way of teaching methods and basic problems and finally 5 point likert questions. To provide validity for the scale, researcher consulted expert opinion and reliability was checked analysing 126 teachers? data and right after, Cronbach?s alpha internal consistency value was .86 significance level was accepted as 0.05 using frequency, percentile, arithmetic mean, standard deviation, t-test and variance analysis (ANOVA) in the research.As considering conditions of occupational competence, it was shown that participating teachers answered some questions; such as having adequate occupational knowledge, making preliminary before course, carrying out the processing steps of activities in a correct sequence, helping students by overcoming their deficiencies, taking adequate courses of special instruction in students? graduation branch, having adequate knowledge by choosing special teaching method, determining effective contents of course topics and readiness level of students with ?always? or ?generally? by filling of surveys.As a reason of teachers? inability of using special teaching methods, subjects gave answers such as problems experienced by responding, teachers? lack of knowledge, lack of appropriate course environment, teacher-centred teaching, inadequacy of course hours, redundancy of extracurricular activity, reluctance of students, lowness of students? level, etc.In comparison with points of participatory teachers of the research, there is no significant difference according to gender, age, school they serve in and service time (P>0,05).According to participatory teachers? using condition of teaching methods; pair work, command and practice methods are most preferred conditions. Personal student design, directed discovery and self-learning are least preferred conditions. Teachers reported most useful methods as practice and self-assessment method, easiest methods as command, practice and pair work methods and most remarkable methods as command, practice and pair work methods.Consequently, the most commonly used teaching methods by teacher are command, practice and pair work; additionally, one can say that teachers use special teaching methods in courses adequately.