İlköğretim okulu öğrencilerinin sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ve etkileyen bazı faktörler

Abstract

Bu araştırma Erzincan il merkezinde ilköğretim 2-3-4-5-6. sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin yaşam kalitesi ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla kesitsel tipte yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Erzincan İl merkezinde Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı ilköğretim okullarındaki 2011-2012 eğitim-öğretim yarıyılında 2., 3., 4., 5. ve 6. sınıflarda öğrenim gören çocuklar ve aileleri oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini sosyoekonomik yönden farklılık gösteren 3 ilköğretim okulundaki 8-12 yaş grubunda 579 öğrenci ve ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, öğrencinin ve ailenin tanıtıcı özelliklerini içeren ?Kişisel Bilgi Formu?, ?Çocuklar ve Ergenler İçin Yaşam Kalitesi Anketi 8-16 Yaş Aile Formu KINDL? ve ?Çocuklar ve Ergenler İçin Genel Amaçlı Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi Ölçüm Aracı Kid KINDL? aracılığı ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, SPSS 14.0 paket programı ile değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde, t testi, ANOVA, varyans analizi, Tukey testi ve Korelasyon analizi kullanılmıştır.Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin %52,7'si kız ve yaş ortalaması 9,86'dır. Öğrencilerin %3,1'inin kronik hastalığının olduğu, %5,3'ünün beslenme durumunun kötü olduğu, %37,8'inin spor yaptığı ve %68,4'ünün çekirdek ailede yaşadığı belirlenmiştir. Ailelerin %95,3'ünün sağlık güvencesinin olduğu, %49,9'unun gelirinin giderine eşit olduğu saptanmıştır.Araştırmaya alınan öğrencilerin yaşam kalitesi puan ortalamalarının 77,32±10,27 olduğu saptanmıştır. Araştırmada öğrencilerin en düşük yaşam kalitesi puanının öz saygı alt boyutunda olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin öğrenim görmekte oldukları okullar arasında yaşam kalitesi yönünden fark olduğu (p<0,05) saptanmıştır.Sonuç olarak, öğrencilerin en düşük yaşam kalitesi puan ortalamasının öz saygı alt boyutunda olduğu, beslenme durumu kötü olan, kronik hastalığı olan, akran zorbalığına maruz kalan, anne ya da babası madde kullanan, geniş aileye sahip öğrencilerin, yeşil kartı olan ve ekonomik durumları ve öğrenim durumları düşük olan ailelerin çocuklarının daha düşük yaşam kalitesine sahip olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin kardeş sayılarına göre yaşam kalitesi puan ortalamalarında bir kardeşe sahip olan öğrencilerin lehinde anlamlı fark olduğu (p<0,05), bir kardeşe sahip öğrencilerin yaşam kalitesi puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerde yaşam kalitesi puan ortalamaları yönünden cinsiyet ve spor yapma ile yaşam kalitesi puanları arasında farklılık olmadığı (p>0,05) belirlenmiştir. Çalışmada ebeveyn yaşı ile çocukların yaşam kalitesi puanları arasında anlamlı fark olmadığı (p>0,05) saptanmıştır.Bu sonuçlar doğrultusunda öğrencilerin yaşam kalitesine etki eden faktörlerin (okul, beslenme, kronik hastalık, akran zorbalığı gibi) daha ayrıntılı bir şekilde araştırılması ve bu çalışmanın daha fazla sayıda öğrenci ile farklı yaş guruplarında yapılması önerilebilir.

This cross-sectional study was conducted to explore quality of life in students studying in grades 2-3-4-5-6 in primary schools in central Erzincan and the factors affecting it. The study population consisted of children being educated in grades 2, 3, 4, 5 and 6 in the 2011-2012 school year in the primary schools of the National Education Directorate in central Erzincan and their families. The study sample included 579 students in 8-12 age group from 3 primary schools that differed from each other socioeconomically and their parents. The study data were collected through face-to-face interviews using a ?Personal Information Questionnaire?, which included the descriptive aspects of the students and their families, as well as the ?Quality of Life Questionnaire for Children and Adolescents of 8-16 Years of Age Family Form KINDL? and the ?General Purpose Health-Related Quality of Life Measurement Instrument Kid KINDL?. The data obtained in the study was evaluated using the SPSS 14.0 software. In evaluating the data, t test, ANOVA, variance analysis, Tukey test and correlation analysis were used.Approximately 52,7% of the students included in the study were girls with a mean age of 9,86. 3,1% of the students had chronic diseases, 5,3% had poor nutrition, 37,8% engaged in sports and 68,4% lived in nuclear-type of families. 95,3% of the families had social security and 49,9% had their income equal to their expenses.Students included in the study had 77,32±10,27 the mean quality of life scores. It was found in the study that the lowest quality of life score of the students was in the self-esteem sub-domain. There were differences with respect to quality of life among the schools where the students were studying (p<0,05).In conclusion, the lowest quality of life score of students was in self-esteem sub-domain; students who had poor nutrition, had a chronic disease, who were exposed to fellow bullying, whose mother or father used substance and who had large families, and children of those families that held green cards and had lower economic statuses and lower education level of parents had lower quality of life. There was a significant difference to the advantage of those students with one sibling in their mean of quality of life scores relating to the number of siblings they had (p<0,05), students who had one sibling had higher quality of life. Looking at the mean quality of life scores, gender and sporting status did not have any relationship with quality of life in the students who took part in the study (p>0,05). The study revealed that there was not any significant relationship between parent?s age and children?s quality of life scores (p>0,05).In view of these results, it can be suggested that the factors affecting students? quality of life (school, nutrition, chronic disease, fellow bullying etc.) be investigated in more detail and this type of a study be conducted with larger number of students and for various age groups.