Sivas il merkezi sağlık çalışanlarında şiddete maruziyet sıklığı ve şiddetin tükenmişlik düzeyine etkisi

Abstract

Sağlık kurumlarındaki şiddet hasta, hasta yakınları ya da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık çalışanı için risk oluşturan tehdit davranışı, sözel tehdit, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan oluşan durum olarak tanımlanmıştır. Tüm meslek grupları arasında, zor durumdaki bireylerle doğrudan teması gerektiren sağlık bakım sektöründe çalışanların, işyeri şiddetinin en önemli hedefi ve kurbanları olduğu giderek daha fazla kabul görmektedir. Tükenmişlik, bireyin işinden duygusal olarak uzaklaşması, depersonalizasyon ve kişisel başarısının düşmesi olarak tanımlanır. Bir mesleğin tükenmişlik yaratmasının öncelikle, bireylerarası ilişkiler açısından yoğunluk ve önemli ölçüde iş stresi içermesine bağlı olduğu önemle vurgulanmaktadır. Bu çalışmada Sivas il merkezindeki sağlık çalışanlarının şiddete maruziyet sıklıkları ve şiddetin tükenmişlik düzeyine etkisi araştırılmıştır. Sivas il merkezinde 2.927 sağlık çalışanı görev yapmaktadır. Örneklem büyüklüğü % 95 güven oranı ve %4 hata payı ile 496 kişi olarak saptanmıştır. Meslek gruplarına göre tabakalı örnekleme yöntemi uygulanmış ve her meslek grubundaki kişilerin seçimi basit rastgele örnekleme yöntemi ile yapılmıştır. Veriler çalışmaya katılanların onamı alınarak yüzyüze anket yöntemi ile toplanmıştır. Soru formunda tükenmişlik düzeyinin belirlenmesine yönelik olarak Türkçe uyarlaması Ergin tarafından yapılmış olan Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek ile tükenmişliğin duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı alt boyutlarının düzeyi ölçülmektedir. Veri analizi SPSS Version 20.0 programında yapılmıştır. Verilerin analizinde; kikare testi, varyans analizi, kruskall wallis varyans analizi, t testi ve korelasyon analizi uygulanmıştır. Çalışmaya alınan 496 kişinin % 23,3'ü hekim, % 22,4'ü hemşire, % 15,4'ü ebe, %6,4'ü tekniker, %3,4'ü güvenlik, % 1,5'i laborant ve % 27,6'sını diğer sağlık çalışanları oluşturmaktadır. Yaş ortalaması 34,09 dur. Çalışmaya alınanların % 60,3'ü kadın, % 64,1'i evli ve % 32,3'ü lisans mezunudur. Sağlık çalışanlarının % 48,3'ü devlet hastanesinde görev yapmaktadır. Sağlık çalışanlarının %49,8'i son bir yıl içinde, % 96,2'si ise sağlık sektöründe çalıştıkları süre boyunca herhangi bir zamanda en az bir şiddet türüne maruz kaldığını belirtmiştir. En sık maruz kalınan şiddet türü % 73,7'nin sözel şiddettir. Güvenlik görevlileri % 93,8 ile en çok şiddete maruz kalan meslek grubu, Devlet Hastanesi % 58,0 ile şiddetin en sık görüldüğü sağlık kurumu, acil çalışanları ise % 70,7 ile en çok şiddete en çok uğrayan servis olarak saptanmıştır (p<0,05). Son bir yıl içerisinde uygulanan şiddetin ve şiddet türlerinin duygusal tükenmişliği olumsuz etkilediği görülmüştür (p<0,05). Çalışma yaşamı süresince uğranılan şiddette ise şiddete uğrama sayısı arttıkça duygusal tükenme ve kişisel başarının, karma şiddete maruziyette duygusal tükenme, kişisel başarı ve duyarsızlaşmanın olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir (p<0,05). 112 sağlık çalışanlarının duygusal tükenmeyi ve duyarsızlaşmayı diğer birimlerde çalışan sağlık çalışanlarına göre daha fazla yaşadığı tespit edilmiştir. (p<0,05) Sonuç olarak ilimizde sağlık çalışanlarına karşı şiddetin önemli bir sorun olduğu ve her türlü şiddet oranının yüksekliği dikkat çekicidir. Toplumda yaygınlaşma eğilimi gösteren şiddet eylemleri sağlık kurumlarını da ciddi biçimde etkilemekte ve çalışanların tükenmişliğine ve verimsizliğine neden olmaktadır.

Violence in health care facilities patients, their relatives or other individuals from any health threats pose a risk to employees behavior , verbal threats , physical assault and sexual assault cases were defined as consisting of . All occupational groups , in direct contact with individuals in difficult situations requiring health care industry workers, and victims of workplace violence, which is the most important goal is to see more and more accepted . Burnout , emotional distancing from individual business , depersonalization and personal accomplishment is defined as the decrease . Burnout in the creation of a profession , primarily in terms of interpersonal relationships and significantly density is bound to include job stress are underlined . In this study, exposure to violence in the city center frequency and severity of health workers to the level of burnout was investigated . 2,927 health workers in Sivas are working. The sample size of 95% and 4% margin of error with the level of trust has been identified as 496 people . Stratified sampling method applied by occupational groups and individuals in each occupational group selection was made by simple random sampling method . Data taking consent of the participants was collected using questionnaires and face to face . The questionnaire in order to determine the level of burnout Turkish version of the Maslach Burnout Inventory , which is used by adult . Scale of burnout : emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment subscale is measured levels of . Data analysis was made in SPSS Version 20.0 software . In the analysis of data ; chi-square test , analysis of variance , Kruskal-Wallis analysis of variance, t-test and correlation analysis were applied. 496 people enrolled in the study 23.3% of physicians, 22,4% nurses , 15.4% midwife, 6.4% technicians , 3.4% security , 1.5% laboratory and 27.6% are other health care workers create . The average age is 34.09 . Of the participants 60.3% women , 64.1% were married and 32.3% graduated. Health workers 48.3% are working in state hospitals . Health workers 49.8% in the past year , 96.2% have worked in the healthcare industry at any time during their time at least one noted that domestic violence remains . The most common type of violence exposure 73.7 % ' is the verbal violence . Security guards 93.8% with the most violent exposed occupational groups , the State Hospital 58.0% with violence most common health agencies , emergency workers is 70.7% with the most violent of the most suffered as a service was observed (p < 0 , 05) . Within one year of the types and severity of the violence has been shown to adversely affect emotional exhaustion (p < 0,05). In the violence suffered during the working life exposed to violence as the number of emotional exhaustion and personal accomplishment , mixed exposure to violence in the emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment and was determined to be adversely affected (p < 0,05). Emotional exhaustion and depersonalization of 112 health workers to health professionals working in other units than their more experienced have been identified. (p<0,05) As a result of violence against health care workers in our province is a major problem and it is noteworthy that the high rate of violence of all kinds . Widespread violence in the society , which tend to seriously affect the health institutions and employees leads to burnout and inefficiency .