Çanakkale tarım topraklarının bazı fiziko-kimyasal özelliklerinin CBS ile değerlendirilmesi

Abstract

Çanakkale ili jeolojik yapısı, I. zamandan IV. zamana kadar farklı orijinli şist, mermer, kalker, kil taşı, kum taşı, marn, mağmatik kayaçlar, alüvyonlar ve volkan küllerini içermektedir. Bu ana materyaller üzerinde gelişen toprakların %56.4'ü kireçsiz kahverengi orman, %21.7'si kahverengi orman, %6.7'si alüvyal ve diğer kalan kısmı ise farklı büyük toprak gruplarından oluşmaktadır. Bu çalışma kapsamında Çanakkale ilinin tüm tarım arazilerini kapsayan toplam 1877 adet toprak örneğinde bünye, EC pH, % organik madde, %CaCO3, toplam azot, yarayışlı fosfor ve değişebilir potasyum analizleri yapılmıştır. 11 adet örnekte de değişebilir kalsiyum ve magnezyum ile yarayışlı demir, bakır, çinko ve mangan analizleri yapılmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarının dağılım haritaları ArcGIS 10.3 yazılımında oluşturulmuş ve SPSS 17 kullanılarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Yapılan korelasyon analizlerine göre azot ile organik maddenin 0,01 düzeyinde pozitif, fosfor ile %CaCO3 ve pH'nın negatif ilişkili olduğu görülmüştür. %CaCO3 ile EC arasında hiçbir ilişki olmadığı görülmüştür. Dağılım haritaları ve sayısal jeoloji haritası ile birlikte ovelay analizleri yapılmış ve agro-jeolojik yaklaşımla değerlendirilmiştir. Sonuç olarak çalışma alanı topraklarının %CaCO3, fosfor, potasyum, bünye ve pH içeriklerinin direkt olarak litoloji ile ilişkili olduğu görülmüştür.

The geological structure of Çanakkale includes schist, marble, limestone, clay stone, sandstone, marl, magmatic rocks, alluviums and volcanic ashes which covers I to IV geologic times. 56,4% of the developed soils on this parent materials are limeless brown forest soils, 21,7% brown forest, 6,7% alluvial soils and the remaining belong to other large soil groups. This study was conducted in Çanakkale. 1877 soil samples were analyzed which covers all agricultural area of Çanakkale. In the study EC, pH, texture, organic matter, %CaCO3, total nitrogen, avaliable phosporus and potassium parameters were analyzed. In addition in 11 samples, exchangable calcium and magnesium and micro nutrients (Fe, Cu, Zn, Mn) were analyzed. Obtained analyses results were mapped in ArcGIS via IDW tool. Statistical analyses were performed with SPSS 17. According to statistical results total nitrogen correlated with organic matter with 0.01 level. On the other hand Phosphorus, % CaCO3 and pH were negatively correlated. Distirubution maps overlayed with digital geology map. Result data was evaluated with agro-geologic approach. As a result of study it was determined that CaCO3%, phosphorus and potassium content, texture and pH were directly correlated with litology.