Tekrarlı cerrahi işlem geçiren çocuklarda psiko-sosyal semptomların değerlendirilmesi

Abstract

Araştırmada, tekrarlı cerrahi işlem geçiren çocukların psiko-sosyal semptomlarının tanılanması ve bazı demografik özelliklerle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini; Ankara ili, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri, Çocuk Hastanesi Bölüm 32 ortopedi ve travmatoloji yataklı servisinde son 6 aydır yatan ve cerrahi işleme maruz kalan tüm çocuklar; örneklemini ise, iki ve daha fazla cerrahi işleme maruz kalan, okuma ve yazma bilen çocuklar oluşturmuştur.Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından konuya ilişkin kaynaklardan yararlanılarak oluşturulan kişisel bilgi formu ve 2012 yılında geçerlilik ve güvenirliliği Üstün ve Kelleci tarafından yapılmış olan hastanede yatan 6-12 yaş grubu çocuklar için psikososyal ölçel alt boyutları tanılama ölçeği uygulanarak toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 21.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Standart destek programları oluşturularak hem cerrahi girişim öncesi çocuklarda hem ailelerinde psikososyal etkenlerin saptanması gereklilik göstermektedir. Özellikle, tekrarlanan cerrahi girişimler için operasyon sürecinin uzuyor olması destek gerekliliğini gözler önüne sermektedir. Bu araştırmaya konu olan tekrarlı cerrahi işlem geçiren çocukların psikososyal semptom düzeyleri incelendiğinde; çocuklarda en çok anksiyete gözlemlendiği, regresyon hariç tüm psikososyal semptomlarda eğitim durumunun anlamlı düzeyde farklılaşma yarattığı ilköğretim 1.sınıfa gidenlerin daha yüksek düzeyde ortalamaya sahibi oldukları belirlenmiştir. Çocukların hastalık süresi ile psikososyal semptom düzeylerinin ilişkisi incelendiğinde; regresyon alt boyutunda hastalık süresi arttıkça azalan bir ortalama dikkat çekerken, çocukların cerrahi işlem türü ile psikososyal semptom düzeylerinin ilişkisinin anlamlı düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Tekrarlı cerrahi işlem türü ile psikososyal semptomlar arasında anlamlı düzeyde ilişki olmaması sadece ortopedik ve ürolojik cerrahi yaşamış çocukların seçilmiş olmaları ile açıklanabileceği düşünülmüştür. Çalışmaya katılan çocukların cerrahi işlem sayısı ile psikososyal semptom düzeylerinin ilişkisinin anlamlı düzeyde olduğu, psikososyal semptom düzeyleri ile son cerrahi işlemden sonra geçen süre arasında anksiyete ve umutsuzluk boyutlarında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca tekrarlı cerrahi işlem geçiren çocukların psikososyal semptom düzeyleri ile anne ve babalarına ait bazı faktörler incelendiğinde; babalarının ve annelerinin yaşları ile psikososyal semptomlar arasında anlamlı bir ilişki olduğu, anksiyete alt boyutunda lise mezunu annelerin aleyhine önemli bir farklılaşma olduğu belirlenmiştir.

In this study, we aimed to identify psychosocial symptoms seen among children who underwent iterative surgical procedures and to determine the relationship of these symptoms with particular demographic characteristics. The study population included all children treated in the inpatient unit of the orthopedics and traumatology service, Hacettepe Children's Hospital, which located in Ankara Province of Turkey, for the last 6 months; the study sample included children who are literate and underwent two or more surgical procedures. The validity and reliability of this scale is well established. Data was collected by administering a personal information form developed by the researcher using relevant resources and using the psychosocial symptom identification scale developed for children patients (6-12 years). The validity and reliability of the latter scale was established by Üstün and Kelleci in 2012. Collected data was analyzed using SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 21.0. It is imperative to identify the psychosocial factors effecting both children and their families before the surgical procedure by developing standard support programs. This is more important for the cases that will undergo iterative surgical procedures as the prolonged hospital stay exacerbate the results. As far as the psychosocial symptoms, we determined that children who underwent iterative surgical procedure experiences mainly anxiety. We also determined that education status significantly affected all psychosocial symptoms except regression and that the first graders showed the highest mean. When we evaluated the relation between the duration of the disease and the psychosocial symptoms; we found that mean regression levels decrease as the duration of the disease increases and that the relation between the type of surgical procedure and the level of psychosocial symptoms is not significant. We believe that the fact that there is no significant relation between the type of iterative surgical procedure and psychosocial symptoms can only be explained by the sample which consists only the children who underwent either orthopedic or urological surgery. We found a significant relation between the number of surgical interventions and the level of psychosocial symptoms. We also found a significant relation between the level of psychosocial symptoms and the time after the operation in terms of anxiety and unhappiness. Besides when we studied the psychosocial symptom levels of the children who underwent iterative surgical procedures and the particular factors affecting their parents, we found a significant relation between the age of parents and psychosocial symptoms and a significant differentiation in terms of anxiety between mothers graduated from high school and mothers that are not.