Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan ebe ve hemşirelerin ruhsal sağlık durumları ve yaşam kaliteleri

Abstract

Araştırma Sivas il merkezinde bulunan birinci basamak sağlık kuruluşunda çalışan ebe ve hemşirelerin ruhsal sağlık durumlarını ve yaşam kalitelerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapılmıştır.Araştırmanın evrenini Sivas il merkezinde bulunan birinci basamak sağlık kuruluşunda çalışan 187 ebe ve hemşire oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmeyip, araştırmayı kabul eden 133 ebe ve hemşire araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen, Kişisel Bilgi Formu, Genel Sağlık Anketi–28 ve Türkçe Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği–Kısa Formu kullanılmıştır. Veriler 15 Haziran–15 Eylül 2012 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmacı tarafından, örnekleme alınan ebe ve hemşirelerle yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulama öncesi araştırma konusu ve amacı hakkında bilgi verilmiş, bilgilendirilmiş onam formu okutularak imzalatıldıktan sonra veri toplama araçları uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, varyans analizi, Tukey Testi, Ki-kare Testi, Korelasyon analizi kullanılmış ve yanılma düzeyi 0.05 olarak alınmıştır.Araştırmaya katılan çalışanların %69.2'si ebe, %30.8'inin hemşiredir. Ebe ve hemşirelerin yaş ortamalası 32.54±5.55, %42,1'inin öğrenim düzeyinin ön lisans olduğu, %84.2'sinin evli, %94.7'sinin çekirdek ailede yaşadığı, %57.1'inin sigara içtiği, %85.7'sinin kurumda 1-5 yıldır çalıştığı, %81.2'sinin yaptığı işten memnun olduğu belirlenmiştir. Genel Sağlık Anketine (GSA) göre çalışanların %21.1'inin ruhsal sorunlar yönünden riskli olduğu saptanmıştır. Sözleşmeli çalışanların kadrolu çalışanlara göre ruhsal sorunlar yönünden riskli olduğu istatiksel olarak önemli bulunmuştur. Çalışanların yaşam kalitesi alan puanları bedensel alan için 16.53±2.16, ruhsal alan için 14.42±1.71, sosyal alan için 14.51±2.03, çevresel alan için 14.27±1.69 ve ulusal alan için 12.36±0.95 olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre ebe ve hemşirelerin genel olarak yaşam kalitesi orta düzeyde ve bedensel alan puan ortalaması en yüksek, ulusal alan puan ortalaması en düşük olarak saptanmıştır. GSA göre ruhsal yönden riskli kabul edilen çalışanların yaşam kalitelerinin daha düşük olduğu istatistiksel yönden anlamlı bulunmuştur. Bu araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda; ebe ve hemşirelerin düzenli olarak ruhsal sağlık durumlarını taramaya ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik programlara yer verilmesi yönünde öneriler geliştirilmiştir.

This research was done as descriptive and cross sectional in order to determine mental health status and quality of life midwives and nurses working in primary health care services, in Sivas city center.The universe of the research consist of a total 187 nurses and midwives working in primary health care services (Family Health Center, Community Health Center, Maternity Child Health and Contraception Center) in Sivas city center. In the study has not been sample selection. In this study were reached to 133 midwives and nurses. As data collection instrument was used developed by the researcher, nurses and midwives individual and work related characteristics determining the Personal Information Form, the General Health Questionnaire-28 and the Turkish World Health Organization Quality of Life Questionnaire-Short Form. Datas was collected at 15 June-15 September 2012. Researcher talked face to face nurses and midwives accepting the study and informed about the study before didn't deliver to data collection instruments. Data statistical in the assessment was used significance of the difference between two means test, analysis of variance, Tukey test, Chi-square test, correlation analysis and the error level was taken as 0.05.In the study was found employees's average age 32.54±5.55, 42.1% of employees were the education level of associate degree, 84.2% of employees were married, 94.7% of employees had nuclear family, 57.1% of employees are smokers, 85.7% of employees are 1-5 years of working in the institution, 81.2% of employees were to be satisfied work. According to General Health Questionnaire (GHQ), 21.1% of employees were found to be psychological problems risky. Contract employees than permanent employees, which is risky in terms of mental health problems were found statistically significant. Employees' quality of life domain scores was found to be 16.53±2.16 for physical area, 14.42±1.71 for psychological area, 14.51±2.03 for social area, 14.27±1.69 for environmental area and 12.36±0.95 for national area. According to these results, employees was found to be in general quality of life in middle level and physical area the highest average score, average score at the national level lower. According to GHQ, employees who are mentally healthy quality of life scores were higher.As a result, there were significant positive relationship between mental health status and quality of life midwives and nurses, employees who are mentally healthy quality of life was found to be better than others.Evaluation of the data obtained from this study as a result; it should be recommended that employees regularly screening mental health status and programs to improve quality of life.