Lastiklerde yaşam döngüsü analizi

Abstract

Bu çalışmada, araç lastiklerinde yaşam döngüsü incelenmiştir. Bu kapsamda iki farklı otobüs lastiğinin yaşam döngüsü analizi tekniğiyle çevre etkileri karşılaştırılmıştır.Lastiklerin hammadde elde edinim, üretim, kullanım ve geri dönüşüm süreçlerinde tüketilen hammadde ve kaynaklar ile bu süreçler sonucunda oluşan ürünler ve çevreye verilen emisyonlar hesaplanmıştır. Lastiklerin üretim süreci sonucunda çevreye verilen emisyon ve atık miktarları lastik üreticisi firmadan, lastiğin hammadde elde edinim ve geri dönüşüm süreçlerinde çevreye verilen emisyon ve atık miktarları `ecoinvent database` veri tabanı yardımıyla elde edilmiştir. Lastiklerin yolda kullanım aşamasında çevreye verilen emisyonlar ise araçların bu süreçte tükettikleri yakıt miktarından hesaplanmıştır. Hesaplanan bu veriler, yaşam döngüsü etki değerlendirme yöntemlerinden olan IMPACT 2002+ metodu yardımıyla işlenerek çalışma boyunca gerçekleşen tüm faaliyetlerin çevresel etkileri bulunmuştur. Çevresel etkileri karşılaştırılan iki farklı lastik tipinin, çevreye en fazla etki ettiği yaşam döngüsü aşaması lastiklerin kullanım sürecidir. Lastiklerin kulanım sürecinde yapılabilecek iyileştirmeler ile çevresel etkinin minimize edilebileceği vurgulanmıştır. Bu çalışmada elde edilen verilere göre mevsimsel lastik kullanımı ve şehirlere göre lastik kullanımında düz tip, M+S tip ve kış lastiği kombinasyonları oluşturulup bu kombinasyonlara göre lastik kullanımının yaygınlaştırılması önerisi yapılmıştır.

In this study the life cycle of two bus tyres have been analyzed. Environmental effects of an M+S and a summer bus tyre have been compared using life cycle assesment technique.The life cycle assessment stages include raw material obtainment for tyre production, tyre production, usage and recycling processes have been evaluated. The outputs and emmission values of these processes have been assessed. The emmission values and waste amount from the production process of a tyre have been obtained from the tire manufacturer. The emission values and waste amount of the raw-material obtainment and recycling processes have been obtained from `ecoinvent database`. The emission values from the use phase have been calculated based on the vehicle fuel consumption. Environmental effects of all these processes have been evaluated with one of the life-cycle impact assessment methods called IMPACT 2002+.From the comperison of two different tyre's life cycle we find that most of environmental effects arise during the usage process. Hence improvements in the use stage of a tyre will minimize total environmental effects.With the outputs of this study it is suggested to use summer, M+S and winter type tyres in special combinations due to seasons and different cities.