İstanbul`daki ulaşım altyapılarının organizasyonel yönetimi ve finansmanı

Abstract

Ulaşım ister kent, bölge isterse ülke düzeyinde olsun, ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamın temel öğelerinden biri, olmazsa olmazıdır. Ulaşım sistemi sağlıksız olup sağlıklı kalkınan ne kent ne de ülke gösterilebilir. İşte bunun içindir ki, özellikle gelişmekte olan nüfusu çok yüksek olan şehirler için ulaşım yaşamsal önem taşımaktadır. İstanbul'un 14 milyondan fazla nüfusu ve 3 milyonun üzerinde motorlu kara taşıtları açısından bakıldığından ulaşım yatırımları büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada İstanbul'daki ulaşım altyapılarının organizasyonel yönetimi ve finansmanı açısından mevcut durum incelenmesi, yaşanan problemlerin belirlenmesi ve çözüm önerilerinin üretilmesi amaçlanmıştır. Tezin birinci bölümünde, İstanbul ulaşım altyapıları incelenirken organizasyonel yönetim ve finansal yönetim konuları üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, İstanbul ulaşım altyapılarının organizasyonel yönetiminde yerel yönetimin ve merkezi yönetimin kurumları üzerinden sınıflandırma yapılmıştır. Merkezi Yönetim bünyesinde yer alan sorumlu bakanlıkların ve kurulların ulaşım ilgili görevleri belirtilmiştir. Yerel Yönetim boyutunda ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşlarının görevleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, finansal açıdan kullanılan modeller olan öz kaynaklar, borçlanma ve kamu özel sektör işbirliği(KÖİ) yöntemlerinden bahsedilmiştir. Yerel yönetimin öz kaynaklarından, borçlanma ile ilgili prosedürlerine değinilip, merkezi yönetimin etkin olarak kullanmaya başladığı kamu özel işbirlikleri üzerine durulmuştur. Dördüncü bölümde, İstanbul ulaşım altyapılarına ana başlıklar halinde bahsedilmiştir. Ulaşım yatırımları, karayolu, raylı sistemler, havayolu ve denizyolu altyapıları ana başlıkları altında detaylandırılmıştır. Bu altyapıların yönetimi ve finansmanı ile ilgili bilgiler verilmiştir. Beşinci bölümde, KÖİ'nin önemine değinilmiştir. KÖİ modelleri ile özel sektörün ulaşım altyapılarının finansmanında ve yönetiminde kamunun rolüne ortak olması gerekmektedir. KÖİ ve Borçlanma ile ilgili karmaşık yasal mevzuatın sade ve kapsayıcı olması gerektiğine değinilmiştir.

Transportation is an indispensable part of social and cultural life and economy at the city and state levels. If the transportation systems are not up and running, neither city nor state can develop. Therefore, it has more importance especially for the burgeoning metropolitans. Owing to fact that the population of Istanbul exceeds 14 million and the number of land vehicles exceeds 3 million, the transportation investments gain more importance. The aim of this thesis is to investigate current situation, to identify problems and to offer solutions about financial and organizational management of transportation infrastructures in İstanbul. In the first part of thesis, the transportation infrastructures in Istanbul and organizational and financial management are investigated. In the second part, the organizational managements of transportation infrastructures are classified in terms of organizations of central or local authorities. The functions of relevant ministers and councils within the structure of central governments are stated. In terms of local governments, the functions of the Istanbul Metropolitan Municipality and relevant councils are elaborated. In the third part, the methods of own resources, borrowing and public-private partnership, which are used as financial models, are explained. The own resources and borrowing of local administrations are mentioned and public-private partnership used effectively by the central governments are emphasized. In the fourth part, transportation investments in Istanbul are sectioned and detailed as highway, railway, airway and seaway investments. There is given information about the management and financing of these investments. In the fifth part, the importance of the PPP is mentioned. The private sector should share mission of public sector on financial and organizational management of transportation infrastructures by using PPP models. It is mentioned that complex legislation about Borrowing and PPP should be simple and inclusive.